Bốn trăm bảy mươi ba triệu chọi một. Đó là tỉ lệ cá cược chống lại George Soros sưu tập báo cáo đầu tư mà ông đã tiến hành với cương vị nhà quản lí Quĩ Quantum từ 1968 đến 1993. Thành tích đầu tư của ông là sự bác bỏ không thể bắt bẻ được đối với giả thuyết bước ngẫu nhiên!
Như một thương gia trưởng thành trong nửa cuối của các năm 1970 cuồng điên và các năm 1980, Giả kim thuật Tài chính đã là một cuốn sách khá cách mạng. Hãy nhớ rằng, đấy là thời kì khi mà chạy theo xu hướng và chỉ số hoá là mốt thời thượng trong đầu tư. Đó là thời gian khi phân tích kĩ thuật (nghiên cứu biến động giá như một công cụ tiên đoán) đạt đỉnh cao của nó. Các thương gia trong thế hệ chúng tôi được trang bị với các biểu đồ và đồ hoạ do máy tính tạo ra, những cái tiên đoán chiều hướng giá tương lai. Chúng tôi đã ngồi ngày này qua ngày khác trước các màn hình máy tính, bị mê hoặc bởi ánh sáng nhấp nháy và các con số thay đổi liên hồi trong một mớ hỗn độn của quá tải thông tin. Với sự ngoại lệ khả dĩ của Lí thuyết Sóng của Elliott, một khung khổ trí tuệ để hiểu được diễn tiến của các sự kiện xã hội, chính trị, và kinh tế đã bị bỏ quyên một cách đáng lưu ý chỉ để đảm bảo chắc chắn rằng mình là một phần của quá trình ngày càng diễn ra nhanh hơn.
Đối với tôi Giả kim thuật đã là một phát súng loé lên từ bóng tối. Nó làm cho tôi tiến một bước lớn lao bằng cách đầu tiên lấy một bước lùi để làm rõ các sự kiện tỏ ra phức tạp và choáng ngợp đến như thế. Trong một thời đại khi kiếm được nhiều tiền đến như vậy trong các sự kiện lớn hơn cuộc sống, từ sự vắt ép thị trường bạc của anh em nhà Hunt trong năm 1979 đến việc thôn tính RJR Nabisco của KKR năm 1989, lí thuyết phản thân của Soros là một nỗ lực phi kĩ thuật, hiện đại đầu tiên để mô tả và tiên đoán sự tác động lẫn nhau sinh động giữa những người tham gia trong quá trình. Đó là sự chói sáng của cuốn sách này. Nó mô tả động học của con đường giữa các điểm đánh giá cực đoan và cân bằng trong thương trường. Điều này là đặc biệt quan trọng đối với nhà đầu tư trung bình. Đã bao nhiêu lần chúng ta [ở vị thế] dài gần đáy và ngắn gần đỉnh của một biến động thị trường chính yếu một cách đúng đắn? Nhưng sức chịu đựng của chúng ta với các vị thế này là yếu (cũng như thu nhập của chúng ta) do thiếu hiểu biết về quĩ đạo của những biến động lớn về giá. Soros cho chúng ta sự thấu hiểu manh tính quyết định về quĩ đạo ấy và như thế vững tin hơn trong đầu tư của chúng ta. Điều này tạo thành 70% của bất kể chiến dịch đầu tư thành công nào.
Khi tôi lâm vào vận đen không thể tránh khỏi, điều xảy ra với mọi nhà đầu tư, tôi dở Giả kim thuật ra và đi thăm lại các chiến dịch của Soros. Nghiên cứu xem ông đã đối phó với tai ương ra sao cung cấp một sự hướng dẫn tuyệt vời để phá vỡ chuỗi ứng xử tiêu cực cái đôi khi bao vây bất cứ nhà đầu tư nào. Thắng cuộc là dễ lây. Và cuốn sách này đầy rẫy các thí dụ về những cách ứng xử buôn bán mà mọi người đều muốn noi theo. Quan trọng là, trí tuệ của Soros cho ông ta sự tin tưởng và sức mạnh về những niềm tin riêng của ông để giữ vững các vị thế của mình ngay cả trong các thời kì gay go. Trong ý nghĩa đó, Giả kim thuật cùng với Reminiscences of a Stock Operator của Edwin Lefèvre như một cẩm nang muôn thủa của giới kinh doanh. Và như thế, Soros phải đề phòng! Trong phim Patton về Chiến tranh Thế giới lần thứ hai, cảnh ưa thích của tôi là cảnh khi tướng Mĩ George S. Patton vừa dành mấy tuần lễ để nghiên cứu tác phẩm của đối phương của ông, đại nguyên soái Đức Erwin Rommel, và đã đè nát đối phương trong một trận chiến xe tăng hùng dũng ở Tunisia. Patton, cảm nhận được chiến thắng khi ông nhòm kĩ chiến trường từ điểm chỉ huy của mình, gầm lên, “Rommel, con thú dữ tuyệt diệu. Tao đã đọc sách của mày rồi!” Nói thế là đủ.
Giả kim thuật cũng là lịch sử kinh tế và chính trị tuyệt vời của thời đương đại. Một cách vô tình nó cung cấp từ một kế hoạch để có thể giải quyết sự đổ bể tiết kiệm và cho vay ở Hoa Kì ra sao trước sáu năm (trang 123) đến việc tiên đoán sự sụp đổ của thị trường chứng khoán 1987 trước hai năm (trang 179), Soros tự biểu lộ như một người nhìn xa trông rộng vĩ đại về thị trường của thời đại chúng ta.
Lịch sử sẽ có lẽ nhớ ông Soros như nhà đầu cơ đã công kích chống lại Ngân hàng Anh Quốc năm 1992 (và đã cứu nhân dân Anh khỏi cuộc suy thoái). Thành tích cả tỉ đôla của ông đơn giản là quá hấp dẫn cho một kịch bản để có thể bị bỏ qua. Bản thân ông Soros có lẽ muốn được nhớ đến như một nhà kinh tế hoặc thậm chí một nhà khoa học vĩ đại. Nhưng tôi sẽ nhớ đến ông vì một cái còn quan trọng hơn, mà vì việc ấy ông chưa nhận được danh vọng mà ông đáng nhận. Ông là một người thực sự lo lắng cho tình hình nhân loại và cố gắng cải thiện nó. Vô số nỗ lực từ thiện của ông sẽ làm cho ông là một trong những người làm việc thiện lớn nhất của lịch sử. Ngay ngày nay, ở tuổi 62, ông theo đuổi những hoạt động của sáu quĩ với sinh lực và đạo đức công việc của một cậu nhóc đang trên đường leo lên các nấc thang tài chính, làm việc 18 giờ hàng ngày ở khắp thế giới vì đại nghĩa và sự nghiệp của ông. Ông không chỉ viết séc, một việc bất kể người gàu nào đều có thể làm. Ông là một nhà thực hành đam mê công việc người tác động một cách thiết yếu đến chất lượng cuộc sống của những người ít may mắn hơn ông. Đấy, đấy chính là dấu hiệu của sự vĩ đại.
Paul Tudor Jones II
Người dịch: Nguyễn Quang A
(Còn tiếp)
Download bản tiếng anh tại đây (click vào chữ tại đây)
