“Không hoạt động”
Thực tế, thị trường chứng khoán
Australia hiện tại đã bị thu hẹp hơn so với thời điểm khủng hoảng kinh
tế. Trong giai đoạn từ năm 2007 tới nay, vốn hóa thị trường chứng khoán
Mỹ đã tăng trưởng lên hơn 9.000 tỷ USD, trong khi vốn hóa thị trường
chứng khoán Australia hiện đang thấp hơn so với cuối năm 2007 và bị qua
mặt bởi Hàn Quốc và Ấn Độ.
Không chỉ mất đi mối liên hệ với nền
kinh tế, thị trường chứng khoán nước này còn đi ngược lại đà tăng trưởng
của các quỹ lương hưu, vốn đang lựa chọn đầu tư ra nước ngoài, thay vì
chọn các tài sản nội địa. Nguyên nhân đằng sau sự thu hẹp này, theo các
chuyên gia kinh tế, là cấu trúc nền kinh tế tập trung quá lớn vào lĩnh
vực bán lẻ và tài chính. Cùng với đó, khẩu vị ưa chuộng niêm yết tại thị
trường quốc tế của doanh nghiệp, thay vì lên sàn tại quê nhà.
“Chức năng xã hội và kinh tế của thị
trường chứng khoán là cung cấp nguồn vốn cho nền kinh tế Australia. Và
với tình hình hiện tại, thị trường chứng khoán nước này đang không hoạt
động”, Hasan Tevfik, chiến lược gia tại Credit Suisse Group AG cho biết.
Các quan chức thuộc Bộ Tài chính
Australia, cũng như tại ASX Ltd, công ty điều hành sàn giao dịch, đã
không trả lời yêu cầu bình luận về tình trạng trì trệ của thị trường
chứng khoán nước này.
Ra nước ngoài
Một trong những vấn đề đáng lo ngại của
Australia là các doanh nghiệp lớn, hoặc công ty khởi nghiệp đầy tiềm
năng đều không lựa chọn quê nhà là nơi niêm yết. Mới đây nhất, Atlassian
Corp, ngôi sao mới nổi tại lĩnh vực công nghệ của Australia, đã quyết
định lựa chọn sàn Nasdaq (Mỹ) để tiến hành niêm yết.
Không riêng doanh nghiệp, các quỹ đầu
tư, quỹ lương hưu cũng lựa chọn đổ vốn vào thị trường nước ngoài. John
Pearce, Giám đốc đầu tư tại UniSuper Management Pty, một trong những quỹ
lương hưu lớn nhất Australia, hiện đang quản lý hơn 60 tỷ AUD cho biết:
“Nếu chúng tôi kiếm được vài tỷ USD trong ngày mai, tất cả đều nhờ vào
thị trường nước ngoài. Thực tế, đầu tư ra bên ngoài là câu trả lời duy
nhất, bởi chúng tôi đã đạt tới những giới hạn tại Australia”.
Theo các chuyên gia kinh tế, thị trường
chứng khoán Australia ngày nay không có gì khác biệt so với cách đây 10
năm, với các công ty khai thác tài nguyên và thể chế tài chính chiếm tới
54% chỉ số chứng khoán chính, gồm 200 thành viên, và không một lĩnh vực
nào khác tiến tới thị phần 10%.
Chưa kể, một điểm khác biệt rõ ràng
đối với thị trường chứng khoán Australia so với Mỹ, nơi có thị trường
năng động, sầm uất bậc nhất, chính là thiếu đi những cái tên mới mẻ,
thiếu nguồn động lực mới.
Cụ thể, top 5 doanh nghiệp chiếm
trọng số lớn nhất chỉ số chứng khoán chính thị trường Australia năm 2007
và 2017 không có sự thay đổi nào, trong khi tại Mỹ, chỉ duy nhất 1
doanh nghiệp trụ lại trong top 5 năm 2017 so với năm 2007. Sự xuất hiện
của những doanh nghiệp mới được xem là lực hấp dẫn tích cực bậc nhất đối
với thu hút nguồn vốn trên thị trường chứng khoán.
Bên cạnh đó, dù là quốc gia nằm tại
ngưỡng của của khu vực có tốc độ phát triển nhanh nhất thế giới, mối
liên kết giữa Australia và châu Á đang khá hạn chế. Mới đây nhất, báo
cáo của Chris Bowen, Bộ trưởng Ngân khố của đảng đối lập cho thấy, 2/3
thành viên hội đồng quản trị của các công ty thuộc chỉ số S&P/ASX
200 chưa từng có kinh nghiệm tổ chức hoạt động tại châu Á, theo khảo sát
gần đây của PricewaterhouseCoopers.
Không riêng thị trường chứng khoán, thị
trường trái phiếu của Australia cũng cho thấy những hạn chế. Bất chấp
những nỗ lực khuyến khích của chính phủ, thị trường trái phiếu Australia
vẫn vắng bóng trái phiếu từ các công ty không thuộc lĩnh vực tài chính.
Cụ thể, trái phiếu của các nhà băng thống trị thị trường, trong khi tại
Canada, quốc gia thường được so sánh với Australia vì quy mô dân số
tương đương, đất đai rộng lớn và nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu tài
nguyên, trái phiếu của các công ty không thuộc lĩnh vực tài chính có sự
hiện diện lớn hơn nhiều.
ĐTCK
