CTCP Sữa Việt Nam (Vinamilk, mã: VNM) vẫn thường được nói đến bằng các mỹ từ như "doanh nghiệp sữa hàng đầu Việt Nam, doanh nghiệp không có đối thủ tại Việt Nam". Nhưng những danh xưng đó thực sự không thể bắt bẻ được, khi VNM là cổ phiếu duy nhất trên sàn chứng khoán mà người ta có thể mua tại bất kỳ thời điểm nào, giữ trong dài hạn và luôn có lãi. Đó là chưa kể những khoản cổ tức bằng tiền mặt với tỷ lệ chưa bao giờ thấp hơn 20%.
Diễn biến giá cổ phiếu VNM từ khi niêm yết đến nay
Từ cuối tháng 6 năm ngoái, câu chuyện của VNM luôn làm thị trường nóng lên mỗi khi lỡ "nguội". Từ kết quả kinh doanh tăng trưởng mạnh, cổ tức cao, tin SCIC thoái vốn, tin đồn về việc Tập đoàn đồ uống lớn nhất Singapore Fraser & Neave (F&N) chào giá 4 tỷ USD cho số cổ phần Nhà nước sẽ thoái tại VNM, và trong năm nay, đặc biệt là tin nới room cho khối ngoại đã liên tục kéo giá VNM, đồng thời kéo cả VN-Index.
Lợi nhuận gộp biên của VNM đã tăng vọt khi giá nguyên liệu sữa giảm
6 tháng đầu năm 2016, Vinamilk đạt 22.782 tỷ đồng doanh thu thuần – tăng 18,6% so với cùng kỳ năm trước nhưng lợi nhuận gộp tăng tới gần 30%, đạt hơn 9.700 tỷ đồng. Như thế, lợi nhuận gộp biên đạt 42,6% - tăng đáng kể so với con số 39% của 6 tháng đầu năm trước.
Từ năm 2015, giá bột sữa nguyên liệu giảm mạnh là yếu tố thuận lợi cho lợi nhuận của VNM, đẩy lợi nhuận biên của doanh nghiệp tăng lên rất nhanh.
Giá bột sữa giảm mạnh so với giai đoạn trước
Kế hoạch của ông lớn ngành sữa là mở rộng trang trại bò sữa để tăng khả năng tự cung ứng sữa nguyên liệu nhằm hạn chế rủi ro này. Mục tiêu của công ty là đưa tổng số đàn bò của Vinamilk từ các trang trại và của các nông hộ lên khoảng 140.000 con vào năm 2017 và khoảng 160.000 - 180.000 con vào năm 2020. Sản lượng nguyên liệu sữa dự kiến đến năm 2020 sẽ tăng lên hơn gấp đôi, là 1.000 - 1.200 tấn/ngày, đáp ứng 40% nhu cầu sữa nguyên liệu.
VCSC cho rằng sự cạnh tranh trong ngành được đánh giá là rất gay gắt nhưng thực tế, những doanh nghiệp nhỏ sẽ không thể đấu lại các doanh nghiệp lớn trong dài hạn.
Chi phí bán hàng và quản lý tăng vọt trong cuộc chiến thị phần
Trong cuộc chiến cạnh tranh gay gắt của các doanh nghiệp sữa (gồm cả nội cả ngoại) thì Vinamilk đã phải chi đậm cho quảng cáo và các biện pháp bán hàng để tăng doanh thu. Chi phí bán hàng năm 2014 chỉ chiếm 10% tổng doanh thu, còn năm 2015 đã tăng lên 16% tổng doanh thu.
Theo BCTC 6 tháng đầu năm 2016, chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp tăng 24% và chiếm 17,9% doanh thu, trong đó lớn nhất là chi phí hỗ trợ và hoa hồng cho nhà phân phối: 1.418 tỷ đồng – tăng 35% so với cùng kỳ. Chi phí quảng cáo cũng tăng 12,6% lên 891 tỷ đồng. Và đặc biệt, chi phí trưng bày sản phẩm tăng gấp đôi lên 434 tỷ đồng.
Dù vậy, tỷ lệ (chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp)/doanh thu chỉ tăng thêm một chút so với mức 17,1% của năm trước.
Một hình thức bán hàng ít được nhắc đến của Vinamilk là liên kết với các đối tác (trong đó có Vietinbank và các công ty liên quan) để chuyển đổi khoản phụ cấp độc hại hàng tháng thành… phiếu mua sữa tại cửa hàng của Vinamilk.
Sản phẩm thượng hạng đi đầu thị trường: Sữa tươi Organic
Trước đây Vinamilk và các doanh nghiệp sữa trong nước đã bị "phê phán" về các sản phẩm ghi là sữa tươi nhưng nguyên liệu sản xuất lại là bột sữa hoàn nguyên. Thực tế với tỷ lệ sữa tươi nguyên liệu tại Việt Nam chỉ đáp ứng được 30%, thì việc đòi hỏi sản phẩm sữa tươi hoàn toàn Vinamilk không đáp ứng được ngay. Tuy nhiên, có thể thấy trong thời gian qua, doanh nghiệp này rất tích cực tung ra những sản phẩm mới, trong đó có sữa tươi 100%.
Đặc biệt trong năm nay, VNM sẽ có dòng sản phẩm thượng hạng là sữa tươi hữu cơ do Vinamilk sản xuất tại Việt Nam, tại một trang trại bò sữa hữu cơ (organic) mới được xây dựng tại Lâm Đồng. Đây thực sự là sản phẩm đi đầu tại thị trường sữa Việt Nam, trong bối cảnh gia tăng các lo ngại về sản phẩm biến đổi gen và xu hướng tìm về các sản phẩm organic.
Bên cạnh sữa tươi organic, được chú ý không kém là sản phẩm cao cấp như sữa tươi Twin Cow, kem Twin Cow, sữa chua uống…
Cán bộ, nhân viên Vinamilk lần đầu tiên có cổ phiếu ESOP đúng dịp kỷ niệm 40 năm thành lập công ty
Thay vào đó, tại ĐHCĐ ngày 21/05/2016, cổ đông đã thông qua đề xuất về đợt phát hành cổ phiếu ESOP lần đầu tiên kể từ khi niêm yết, nhân kỷ niệm 40 năm ngày thành lập công ty . Theo đó, VNM phát hành gần 9,44 triệu cổ phiếu ESOP trong đó có 8.915.000 cổ phần phát hành mới và bán hết toàn bộ 522.795 cổ phiếu quỹ hiện có, tổng tỷ lệ phát hành 0,78% (tỷ lệ phát hành mới 0,74%). Giá phát hành và giá bán cổ phiếu quỹ là 37.720 đồng/cổ phiếu.
Số cổ phiếu ESOP này bị hạn chế chuyển nhượng trong 3 năm với điều khoản cụ thể:
-Năm thứ nhất, 60% số cổ phiếu đã nộp tiền mua được phép chuyển nhượng sau 12 tháng kể từ ngày công ty gửi báo cáo kết quả phát hành cổ phiếu và bán cổ phiếu quỹ cho UBCKNN.
-Năm thứ hai: Sau 12 tháng kể từ thời điểm công ty cho phép chuyển nhượng cổ phiếu năm thứ nhất, nhân viên được phép chuyển nhượng tiếp 20% số cổ phần đã nộp tiền mua.
-Năm thứ ba: Sau 12 tháng kể từ thời điểm công ty cho phép chuyển nhượng cổ phiếu năm thứ hai, nhân viên được phép chuyển nhượng nốt 20% số cổ phiếu đã nộp tiền mua còn lại.
Ngày càng "gặt hái" nhiều từ thị trường nước ngoài
6 tháng đầu năm, doanh thu xuất khẩu đạt 4.406 tỷ đồng – tăng 15% và đóng góp 19% vào tổng doanh thu của Vinamilk. Lợi nhuận xuất khẩu cũng tăng 42%.
Theo CTCK HSC, thực tế doanh thu xuất khẩu đã tăng mạnh trong quý 1 (tăng 23,1% so với cùng kỳ) nhưng lại không tăng trong quý 2. Doanh thu xuất khẩu được ghi nhận khi hàng hóa được giao nhận, do đó giá trị xuất khẩu hàng quý thường không phản ánh xu hướng thực tế. Lãnh đạo công ty cho biết mảng xuất khẩu vẫn đề đạt kế hoạch đặt ra.
Doanh thu từ các công ty con nước ngoài tăng 21,6% so với cùng kỳ - Tổng doanh thu từ Driftwood, công ty con ở Mỹ và Angkor Diary, công ty con tại Campuchia, là 1.580 tỷ đồng, tăng 21,6% so với cùng kỳ. Trong đó, đóng góp phần lớn doanh thu là từ Driftwood. Angkor Diary với công suất hàng năm là 19 triệu lít sữa nước, 64 triệu hộp sữa chua và 80 triệu hộp sữa đặc, đã bắt đầu tạo doanh thu từ tháng 3. Do đó, trong 6 tháng đầu năm, doanh thu từ công ty con tại Campuchia này vẫn ở mức khiêm tốn.
Mục tiêu của VNM là doanh số của hoạt động kinh doanh tại thị trường quốc tế sẽ chiếm 50% so với doanh thu nội địa trong vòng 5 năm tới.
Hiện tại, giá VNM đã không còn rẻ
Với định giá hiện tại, các công ty chứng khoán đều đánh giá rằng cổ phiếu VNM rõ ràng không còn rẻ mặc dù vẫn là mức định giá tốt so với cổ phiếu cùng ngành trong khu vực đang giao dịch với P/E gần 30 lần. Cổ phiếu đã chịu một số áp lực bán ra từ nhà đầu tư nước ngoài.
Người mua VNM tại thời điểm này kỳ vọng sự kiện ETF mua tổng cộng khoảng 80 triệu USD (Van Eck mua 30 triệu USD, FTSE DB mua 50 triệu USD) tương đương thanh khoản trung bình 9 phiên giao dịch của VNM sẽ thúc đẩy giá lên nhờ lượng cầu tăng.
Ước tính của SSI trong kịch bản VNM được Market Vector Vietnam ETF (VNM ETF) mua vào:
Như vậy, chuyên gia của SSI cho rằng, nếu là nhà đầu tư ngắn hạn, đây rõ ràng là một cơ hội tốt để kiếm tiền từ sự biến động giá lên của cổ phiếu này nhưng nếu là nhà đầu tư theo giá trị cơ bản, hãy tận dụng thời điểm nhộn nhịp của thị trường khi ETFs hoạt động để chốt lời.
Dù sao, VNM vẫn luôn là cổ phiếu thích hợp để nắm giữ trong trung đến dài hạn.
(Theo Trí thức trẻ)
