HỎI:
Để lựa chọn cổ phiếu theo phương pháp phân tích cơ bản, việc phân tích
báo cáo tài chính (BCTC) của doanh nghiệp đóng vai trò rất quan trọng.
Xin cho tôi được biết các phương pháp chủ yếu sử dụng trong phân tích
BCTC doanh nghiệp và phương pháp nào được sử dụng phổ biến nhất?
ĐÁP: Trước hết, chúng ta cần hiểu trong phân tích cơ bản (fundamental
analysis), để lựa chọn cổ phiếu, báo cáo tài chính doanh nghiệp đóng vai
trò quan trọng, là cơ sở thực tiễn để qua đó nhà đầu tư tìm ra giá trị hợp lý của doanh nghiệp.
Hệ thống báo cáo tài chính của doanh nghiệp gồm: Bảng cân đối kế toán,
báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ và
thuyết minh báo cáo tài chính. Đây là một tập hợp rất nhiều số liệu
phản ánh tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh, đầu tư và tài chính
của doanh nghiệp. Để có thể tìm ra các tiêu chí tài chính quan trọng,
trong phân tích người ta thường sử dụng nhiều phương pháp như: Phương
pháp so sánh, phương pháp số chênh lệch, phương pháp thay thế liên hoàn,
phương pháp liên hệ cân đối, phương pháp hồi quy, trong đó phương pháp
so sánh được sử dụng phổ biến nhất.
Phương pháp so sánh là phương pháp xem xét các chỉ tiêu phân tích bằng cách dựa trên việc so
sánh số liệu với một chỉ tiêu cơ sở (chỉ tiêu gốc). Tiêu chuẩn để so
sánh thường là: Chỉ tiêu kế hoạch của một kỳ kinh doanh, tình hình thực
hiện các kỳ kinh doanh đã qua, chỉ tiêu các doanh nghiệp tiêu biểu cùng
ngành. Điều kiện để so sánh là: Các chỉ tiêu so sánh phải phù hợp về yếu
tố không gian, thời gian, cùng nội dung kinh tế, đơn vị đo lường,
phương pháp tính toán. Phương pháp so sánh có hai hình thức: So sánh
tuyệt đối và so sánh tương đối. So sánh tuyệt đối dựa trên hiệu số của
hai chỉ tiêu so sánh là chỉ tiêu kỳ phân tích và chỉ tiêu cơ sở. So sánh
tương đối là tỷ lệ (%) của chỉ tiêu kỳ phân tích so với chỉ tiêu gốc để
thể hiện mức độ hoàn thành hoặc tỷ lệ của số chênh lệch tuyệt đối với
chỉ tiêu gốc để nói lên tốc độ tăng trưởng.
Thông
thường trong khi phân tích báo cáo tài chính, chúng ta nên kết hợp cả
hai hình thức so sánh tương đối và tuyệt đối. Sự kết hợp này sẽ bổ trợ
cho nhau giúp chúng ta vừa có được những chỉ tiêu cụ thể về khối lượng
và giá trị hoạt động của doanh nghiệp vừa thấy được tốc độ tăng trưởng
của doanh nghiệp trong kỳ phân tích. Điều này sẽ giúp rất nhiều trong
việc so sánh hoạt động của các doanh nghiệp hoạt động trong cùng một
ngành.
UBCKNN