(ĐTCK) Thế là ngày 1/9 đã qua và công ty được
mở giới hạn tỷ lệ sở hữu (room) lên 100% cho NĐT nước ngoài mới chỉ có 1
(CTCK SSI). Con số này tương ứng với ngày Nghị định 60/2015/NĐ-CP có
hiệu lực thi hành.
Trước
đó, NĐT chúng tôi kỳ vọng, Thông tư hướng dẫn hoạt động đầu tư nước
ngoài trên TTCK khi được ban hành sẽ giúp việc nới room theo Nghị định
60 được thực hiện ngay, chứ không phụ thuộc vào chủ ý cá nhân của ai.
Thông tư hướng dẫn sẽ phản ánh đúng và đầy đủ tinh thần của Nghị định.
Ngày 18/8, Bộ Tài chính ban hành Thông
tư hướng dẫn số 123/2015/TT-BTC. Tuy không đúng hoàn toàn mở như kỳ vọng
của nhà đầu tư, nhưng văn bản này đã có sự thay đổi quan trọng so với
bản dự thảo trước đó.
Cụ thể, để được nới room, Thông tư 123
không bắt DN phải xin ý kiến ĐHCĐ sửa đổi Điều lệ, trừ khi muốn giới hạn
tỷ lệ sở hữu của NĐT nước ngoài dưới mức luật cho phép. Tuy nhiên,
Thông tư 123 vẫn yêu cầu DN phải có biên bản họp và nghị quyết của HĐQT
về việc không hạn chế tỷ lệ sở hữu nước ngoài (trong trường hợp công ty
không hạn chế tỷ lệ sở hữu nước ngoài) mới được xem xét nới room đến
100%. Về phần này, nhà đầu tư chúng tôi vẫn thấy không phù hợp.
Cụ thể, tại sao lại phải chờ HĐQT thống
nhất, mà không mặc nhiên room (của các DN không thuộc ngành nghề hạn chế
đầu tư) ở mức tối đa 100% như Nghị định 60 cho phép? Việc bỏ thủ tục
ĐHCĐ là điểm tích cực, nhưng việc trao quyền quyết định nới room cho
HĐQT lại là không công bằng với nhà đầu tư cá nhân như chúng tôi.
Chúng tôi cho rằng, HĐQT chỉ là những cá
nhân làm việc đại diện cho tập thể cổ đông của công ty. Vậy tại sao lại
trao quyền cho những cá nhân này quyết thay một vấn đề đã được văn bản
pháp lý cho phép? Với cách làm này, những cổ đông cá nhân như chúng tôi
chỉ có cách “dài cổ” ngóng đợi HĐQT xem xét, trong khi nếu HĐQT câu kết
lại, vì những lợi ích hoặc lý lẽ của họ, quyết bỏ qua cơ hội nới room
thì DN sẽ không thể được nới room.
Chúng tôi đã chờ Nghị định 60 của Chính
phủ, chờ Thông tư 123 của Bộ Tài chính từ nhiều năm nay. Nay văn bản này
được ban hành, lại mới được thực thi rất hạn chế. Rất mong các văn bản
pháp luật được thực thi ngay khi có hiệu lực, xin đừng trao quyền quyết
định có theo luật hay không vào tay một số người.
Theo chúng tôi, UBCK nên xem xét yêu cầu
HĐQT các DN, tổ chức phát hành, niêm yết phải xác định tỷ lệ sở hữu NĐT
nước ngoài theo các ngành nghề DN đã đăng ký, đồng thời gửi công văn
thông báo lên Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở GDCK nơi đăng ký niêm yết
và công bố thông tin đại chúng trước ngày 1/10 - ngày Thông tư 123 có
hiệu lực. Ngày Thông tư có hiệu lực nên là ngày các DN phải đăng ký tỷ
lệ nới room. Có như vậy, chính sách pháp lý từ Chính phủ mới thẩm thấu
được đến nhà đầu tư đại chúng.
Là NĐT cá nhân, tôi và nhiều NĐT khác đã
và đang phải đối mặt với một rừng tin đồn, một rừng cổ phiếu “giấy”,
rồi lại phải đối phó với các NĐT có thông tin nội bộ, các báo cáo tài
chính có những điểm không trung thực, trong khi ít có cơ hội tiếp cận
DN… Vì thế, khi pháp lý đã rõ ràng, xin đừng trao quyền được thực thi
pháp luật vào tay một số lãnh đạo DN, dù họ là thành viên HĐQT đi nữa.
Tôi nghĩ rằng, nếu nói các NĐT cá nhân ở
Việt Nam là những NĐT liều lĩnh nhất thế giới, chắc cũng không ngoa
chút nào, bởi môi trường đầu tư hiện có nhiều rủi ro và kém minh bạch.
Chúng tôi đầu tư, phải nộp phí môi giới cho CTCK hàng ngày, khoản phí
này phải đến 20% được nộp đến các Sở GDCK (CTCK thu mức 0,15% của nhà
đầu tư, nộp lại 2 Sở mức 0,03% đối với chứng khoán niêm yết; 0,02% đối
với chứng khoán trên UPCoM).
Với khoản phí không nhỏ, chúng tôi mong
mỏi nhà quản lý hãy làm nhiều việc vì nhà đầu tư đại chúng, nhất là
những nhà đầu tư nhỏ lẻ. Chúng tôi chiếm 95% số lượng nhà đầu tư trên
TTCK Việt Nam, nhưng từng người riêng lẻ lại không đủ khả năng tác động
đến quản trị DN, đến việc nới room mà chúng tôi hằng chờ đợi quá lâu
rồi.
Chúng tôi cần sự nỗ lực của UBCK, của Bộ
Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và điều cần nhất là room thực sự mở
với tất cả các DN thuộc diện được mở, để tạo ra những chuyển biến thực
trên TTCK Việt Nam sau quyết sách nới room mà Thủ tướng đã ban hành.
Tháng 10 năm nào cũng có, nhưng tháng 10
cho việc nới room thực sự cho TTCK thì không biết đến bao giờ, nếu như
HĐQT DN cố tình lờ đi.
Lê Trung - Tin Nhanh Chứng Khoán
