(ĐTCK) Các thành viên thị trường cho rằng, để
TTCK phái sinh (dự kiến vận hành vào cuối năm tới) diễn ra sôi động, nhà
quản lý, tổ chức thị trường cần làm mới cách thức triển khai các bước
chuẩn bị mở cửa theo hướng khẩn trương, đồng bộ, sát hơn với nhu cầu
thực tế. Mở cửa thị trường là một chuyện, để nó thực sự sôi động còn khó
hơn nhiều.
Cần tín hiệu sớm từ “đầu tàu”
Sở GDCK Hà Nội (HNX) và Trung tâm Lưu ký
chứng khoán (VSD) là những “đầu tàu” trực tiếp triển khai các giải pháp
công nghệ, hệ thống quy trình giao dịch, thanh toán, bù trừ chứng khoán
phái sinh. Khi các “đầu tàu” này sớm phát đi những tín hiệu cụ thể sẽ
là cơ sở quan trọng để các thành viên tham chiếu, sớm lên phương án đầu
tư cho hệ thống công nghệ; đội ngũ nhân sự; nghiên cứu phát triển sản
phẩm, dịch vụ…
Theo ông Trịnh Hoài Giang, Phó tổng giám
đốc CTCK TP. HCM (HSC), để đảm bảo năng lực tham gia TTCK phái sinh khi
thị trường này mở cửa, HSC đang bắt tay triển khai các bước chuẩn bị về
hệ thống giao dịch, quy trình nghiệp vụ, đội ngũ nhân sự…
“Để việc chuẩn bị trên diễn ra hiệu quả,
chúng tôi cần có các hướng dẫn chi tiết từ HNX và VSD về hệ thống tài
khoản của NĐT và CTCK cũng như cách thức quản lý tài khoản; các quy
trình chuyển lệnh, xác nhận kết quả giao dịch, bù trừ và thanh toán; quy
định chi tiết về cơ chế vận hành của Đối tác thanh toán trung tâm
(CCP); các hướng dẫn chi tiết về đặc tả kỹ thuật để kết nối giữa hệ
thống của Sở GDCK và hệ thống của CTCK”, ông Giang nói.
Do chứng khoán phái sinh là sản phẩm
phức tạp, chứa đựng nhiều rủi ro và đặc biệt là còn rất mới ở Việt Nam,
nên ông Nguyễn Khắc Hải, Phó tổng giám đốc Công ty Quản lý quỹ SSI
(SSIAM) đề xuất, ngoài sự nỗ lực của bản thân các công ty quản lý quỹ,
rất cần sự hỗ trợ của nhà quản lý, nhằm giúp các tổ chức này có năng lực
chuyên sâu về cơ sở hạ tầng, đội ngũ nhân sự có kiến thức và kinh
nghiệm, hệ thống quản lý rủi ro bài bản... Đây là các điều kiện quan
trọng để đảm bảo cho các công ty quản lý quỹ có thể triển khai và áp
dụng an toàn, có hiệu quả các sản phẩm, nghiệp vụ chứng khoán phái sinh.
“SSIAM đang tích cực triển khai các bước
chuẩn bị về nhân sự; nghiên cứu các nghiệp vụ, sản phẩm mới; xây dựng
hệ thống quản lý rủi ro… để đảm bảo tham gia TTCK phái sinh ngay khi thị
trường này mở cửa”, ông Hải chia sẻ.
Đừng “dạy chay”
Kinh nghiệm triển khai TTCK phái sinh
trên thế giới cho thấy, số lượng NĐT quan tâm, tham gia ngay khi thị
trường mở cửa là yếu tố quan trọng giúp cho thị trường sôi động, thanh
khoản tốt. Do đó, việc tổ chức đào tạo, phổ cập kiến thức cho NĐT được
xác định là ưu tiên hàng đầu, phải được triển khai rất sớm trước thời
điểm mở cửa TTCK phái sinh.
Tuy nhiên, điểm cần lưu ý, theo các
chuyên gia là việc đào tạo cho NĐT cần chú trọng trang bị kỹ thuật thực
hành, tránh kiểu “dạy chay”.
Từ kinh nghiệm tổ chức đào tạo NĐT tham
gia TTCK phái sinh của Hiệp hội Đầu tư tài chính Hàn Quốc (KOFIA), ông
Jay Keun Lee, Giám đốc Văn phòng Dịch vụ phái sinh thuộc KOFIA cho biết,
NĐT cá nhân tại Hàn Quốc muốn tham gia đầu tư trên TTCK phái sinh,
ngoài việc phải trải qua 30 giờ đào tạo lý thuyết, họ còn phải trải qua
50 giờ thực hiện mô phỏng giao dịch.
Cách đào tạo lấy trọng tâm là thực hành
này vừa giúp NĐT nắm được các kỹ năng giao dịch, vừa thành thạo các bước
phòng vệ rủi ro.
“Thực tiễn hoạt động của các TTCK phái
sinh trên thế giới cho thấy, sẽ là rủi ro lớn cho các NĐT thiếu hiểu
biết và kinh nghiệm khi đầu tư trên TTCK phái sinh. Các công cụ phái
sinh một mặt giúp NĐT phòng ngừa rủi ro, cố định chi phí tài chính,
nhưng mặt khác làm giảm đi các khoản lãi tiềm năng nếu NĐT không nhận
định đúng về diễn biến thị trường”, ông Cấn Văn Lực, hàm Phó tổng giám
đốc Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) chia sẻ, đồng thời
khuyến nghị, việc đào tạo, phổ cập kiến thức cho NĐT cần được triển khai
hiệu quả ngay từ bây giờ và cần được tiến hành bài bản, dài hơi.
“Bản thân các NĐT phải có kiến thức
chuyên sâu về chứng khoán phái sinh thì mới tích cực tham gia thị
trường, qua đó cùng với các nhà cung cấp dịch vụ đẩy thị trường phát
triển”, ông Nguyễn Khắc Hải nói và hy vọng các cơ quan quản lý sẽ tiếp
tục hỗ trợ đào tạo kiến thức cho các thành viên thị trường, cũng như
công chúng đầu tư để TTCK phái sinh có thể phát triển tốt trong thời
gian tới.
Hữu Đạo - Tin Nhanh Chứng Khoán
