Đôi khi, tính logic của vấn đề không quan trọng bằng cách bạn nêu lên vấn đề đó như thế nào.
Tuyên bố ngày 7/12/2015 của ứng cử viên tổng thống Donald Trump về chính sách cấm người nhập cư Hồi giáo đã gây chú ý trên toàn thế giới. Gần 500.000 người Anh đã ký vào đơn yêu cầu chính phủ cấm nhập cảnh đối với tỷ phú Trump.
Trong khi đó, làn sóng tranh luận về
quan điểm này đang bùng phát tại cả Đảng Dân chủ, Cộng Hòa lẫn giới
truyền thông Mỹ cũng như các tổ chức tôn giáo.
Tuy nhiên, điều bất ngờ là cuộc
thăm dò sau đó cho thấy 37% số cử tri ủng hộ ứng cử viên Trump, đứng đầu
trong số các ứng cử viên đảng Cộng hòa. Điều này đồng nghĩa rằng số cử tri này đồng ý với quan điểm “cấm tạm thời” người nhập cư Hồi giáo đến Mỹ.
Theo nhiều chuyên gia, tỷ phú Trump sở
hữu một phong cách kiêu ngạo và khó dự đoán. Vậy nguyên nhân nào khiến
vị tỷ phú này dẫn đầu cuộc thăm dò ứng cử viên đảng Cộng hòa và vẫn được
ủng hộ dù nhiều người gọi ông là kẻ mị dân hay đồ phát xít?
Những nghiên cứu về ngôn ngữ cho thấy vị tỷ phú 69 tuổi này có nhiều điểm tương đồng với George Wallace, Joseph McCarthy hay thậm chí Hitler. Cụ thể, kỹ năng hùng biện trước đám đông đã đem lại lợi thế vô cùng to lớn cho ứng cử viên tổng thống Mỹ Donald Trump.
Kẻ mị dân?
Từ mị dân (demagogue) hiểu theo tiếng Hy
Lạp nghĩa là “nhà lãnh đạo của nhân dân”. Tuy nhiên, ngày nay người ta
sử dụng từ này để chỉ những nhà lãnh đạo tận dụng cảm xúc hay thành kiến
của đám đông để đưa ra những lời hứa viển vông. Nói cách khác, những
nhà lãnh đạo này đánh vào tâm lý đám đông và chơi chữ hơn là sử dụng các
lý lẽ thực tế.
Trong chiến dịch tranh cử, ứng cử viên
Trump liên tục mô tả nước Mỹ đang gặp nhiều nguy cơ và ông là người duy
nhất có thể giải quyết những rắc rối này, đồng thời đưa nước Mỹ trở lại
thời hoàng kim.
Mặc dù tỷ phú Trump ít đề cập đến việc
ông sẽ làm thế nào để hoàn thành mục tiêu trên, nhưng tài hùng biện và
sự tự tin đã thuyết phục được rất nhiều cử tri. Những bài phát biểu của
Trump liên tục nhắc đi nhắc lại rằng cử tri hãy tin tưởng vào ông, rằng
vị tỷ phú này có đủ khả năng lãnh đạo nước Mỹ với dẫn chứng là những
thành quả kinh doanh trước đây.
Thông thường, những lời phát biểu trên sẽ khiến cử tri liên tưởng đến sự ngạo mạn, nhưng tỷ phú Trump đã rất thông minh khi gắn kết hình ảnh ngạo mạn của mình với nước Mỹ.
Tất cả sự vĩ đại, những thành công hay sự ngạo mạn của ông cũng là
những gì mà nước Mỹ đáng có. Rõ ràng, quan điểm này đã thu hút được
không ít cử tri Mỹ.
Nhiều chuyên gia cho rằng tỷ phú Trump là một kẻ mị dân bởi ông không hề đưa ra được những kế hoạch cụ thể.
Bên cạnh đó, khác với các ứng cử viên
khác, những phát biểu của tỷ phú Trump không bị ước thúc bởi đảng Cộng
hòa, các chuyên gia hay giới truyền thông. Ứng cử viên này sẵn sàng nhận
chỉ trích của mọi người để cho thấy mình là một nhà lãnh đạo “không thể
kiểm soát”.
Ý tưởng này có thể thu hút nhiều cử tri
với quan điểm chính trị bảo thủ, nhưng những chính trị gia khác lại lo
ngại việc lãnh đạo mất kiểm soát có thể khiến Mỹ rơi vào tình trạng như
Đức dưới thời Hitler.
Dùng ngôn từ làm vũ khí
Tất nhiên, một lượng lớn cử tri không
muốn nhà lãnh đạo của họ là người không thể kiểm soát. Vậy làm thế nào
tỷ phú Trump lôi kéo được những cử tri này?
Đầu tiên, ứng cử viên Trump gợi nhớ lại về “Giấc mơ Mỹ”. Trong đó, Mỹ được mô tả là “niềm hy vọng” lớn nhất của thế giới và tổng thống
sẽ phải là người lãnh đạo quốc gia này ngày càng phát triển hơn nữa.
Sau đó, ông Trump cho rằng bản thân mình có năng lực vượt trội so với
các ứng cử viên khác, rằng những người khác quá ngốc hoặc quá nhu nhược.
Việc đặt vấn đề như vậy khiến nhiều người khó phản đối bởi điều này đồng nghĩa phủ nhận “sự vĩ đại” của nước Mỹ.
Trong các cuộc tranh luận hay phát biểu,
tỷ phú Trump thường sử dụng những thông tin không được kiểm chứng như
“khảo sát cho thấy”, “chúng ta đang có lợi thế trên nhiều lĩnh vực”.
Tại Phương Tây, các thông tin thường
được dẫn chứng với nguồn rõ ràng hoặc số liệu cụ thể để tăng tính chân
thực. Tuy nhiên, tỷ phú Trump lại dùng thủ pháp công kích đối thủ khi bị
tranh cãi về những thông tin trên thay vì tranh luận như thông thường.
Đặc biệt, khi ứng cử viên Carly Fiorina
bắt đầu nhận được nhiều sự ủng hộ của cử tri, tỷ phú Trump đã thốt lên:
“Hãy nhìn vào mặt cô ta. Liệu sẽ có ai bỏ phiếu cho bộ mặt đó chứ? Bạn
có thể tưởng tượng được đây sẽ là bộ mặt của vị tổng thống tiếp theo của
chúng ta?”
Việc tranh luận để chạy đua tổng thống
không yêu cầu các ứng cử viên chỉ được đưa những thông tin có nguồn gốc
rõ ràng. Vì vậy, những buổi thảo luận hay phát biểu của các ứng cử viên
thường mang nặng cảm xúc hơn lý lẽ thực tế hay các số liệu khô khan, và đây là một lợi thế rất lớn cho những người như ông Trump.
Bên cạnh đó, ứng cử viên Trump cũng hay
sử dụng câu nói tu từ cho những vấn đề ông không đủ khả năng giải thích
nhưng vẫn muốn nhấn mạnh.
Ví dụ, vị tỷ phú này cho biết những ứng
cử viên khác là nhu nhược và yếu kém, sau đó nói rằng ông không muốn nói
thêm về vấn đề này vì không muốn gây tranh cãi. Với cách phát biểu như
vậy, tỷ phú Trump vẫn nhấn mạnh sự chế giễu với các ứng viên khác mà
không cần phải giải thích thêm.
Rõ ràng, tỷ phú Donald Trump đang có những bước đi khác thường trong chiến dịch tranh cử của mình.
Hiện vẫn chưa rõ chiến lược này có đem
lại chiếc ghế tổng thống cho ứng cử viên này hay không nhưng nhiều cử
tri có vẻ bị thuyết phục trước những lời tuyên bố đầy ngạo mạn của tỷ
phú Trump.
Theo Trí Thức Trẻ
