TTCK Trung Quốc vẫn là ẩn số lớn
Dù đang phải đối
mặt với nhiều rủi ro mang tính hệ thống đến từ thị trường tài chính
toàn cầu, vẫn có nhiều cơ sở để lạc quan và đặt niềm tin vào triển vọng
tích cực của TTCK Việt Nam trong quý I.Đầu
tiên là xuất phát từ nội tại nền kinh tế Việt Nam, năm 2015 ghi nhận
tốc độ tăng trưởng cao nhất trong 5 năm trở lại đây, cho thấy đà hồi
phục của nền kinh tế đang diễn ra nhanh hơn. Thứ hai, sự kỳ vọng đến từ
những thay đổi quan trọng, cũng như những nỗ lực tích cực từ cơ quan
quản lý đối với TTCK Việt Nam, cụ thể như vấn đề gia tăng tỷ lệ sở hữu
nước ngoài, cải thiện hoạt động giao dịch (rút ngắn thời gian thanh toán
T+2, cho phép giao dịch trong ngày, cho phép mua bán cùng ngày…) và các
sản phẩm mới (chứng khoán phái sinh, cover warrant).
Ngoài ra, kỳ vọng TTCK Việt Nam sẽ hấp
dẫn khối ngoại hơn khi vấn đề nới room trở nên cụ thể hơn, đi kèm với đó
là việc đẩy mạnh thoái vốn nhà nước khỏi nhiều công ty niêm yết hiện
nay tạo ra cơ hội tham gia nhiều hơn cho khối ngoại.
Bên cạnh những thuận lợi vừa nêu, cũng
còn đó không ít thách thức có thể đe dọa đến triển vọng của thị trường
như: tình trạng bất ổn của thị trường tài chính toàn cầu, căng thẳng tỷ
giá và nợ công. Trong đó, ẩn số lớn nhất và khó lường nhất là sự biến
động của TTCK toàn cầu (mà TTCK Trung Quốc là nơi có khả năng tạo ra rủi
ro cao khi đang có những diễn biến rất bất thường thời gian qua).
Thị trường sẽ tăng giảm đan xen
Trong quý I, có
một vài điểm bất lợi với TTCK trong nước, gồm Fed có thể tăng lãi suất
0,25%/năm trong khoảng tháng 3. Khi đó, các quốc gia khác cũng sẽ có
hành động bảo hộ doanh nghiệp trong nước. Thứ hai, Trung Quốc tiếp tục
phá giá đồng Nhân dân tệ, dự đoán là 2%, những nước có giao thương với
Trung Quốc sẽ phải phá giá để bảo hộ hàng hóa trong nước. Trong trường
hợp này, Việt Nam có thể sẽ chỉ phá giá VND 1-2%, bởi hiện Ngân hàng Nhà
nước đang sử dụng chính sách mới là tỷ giá trung tâm, giúp việc thay
đổi tỷ giá trở nên linh hoạt hơn, không gây hoang mang và giảm tính đầu
cơ. Tuy vậy, việc lo ngại biến động tỷ giá USD/VND sẽ khiến khối ngoại
hạn chế giải ngân.
Trong quý I, các DN sẽ công bố kết quả
kinh doanh cả năm 2015 với dự báo hầu hết DN đều có kết quả tăng trưởng.
Điều này giúp NĐT có thêm niềm tin, là chất xúc tác để NĐT giải ngân
vào những doanh nghiệp có kết quả kinh doanh tốt. Ngoài ra, tháng 3
thường là thời điểm nhiều DN trả cổ tức , điều này sẽ có tác động tích
cực đến TTCK.
Do vậy, thị trường quý I sẽ có sóng dựa
theo thông tin, nếu yếu tố tích cực xuất hiện trước thì xuất hiện sóng
tăng và khi yếu tố tích cực yếu dần thì thị trường chuyển sang sóng
giảm. Xu hướng chính sẽ là tăng giảm đan xen và nếu so với mốc 560 điểm
hiện tại sẽ là giảm nhẹ. Riêng trong tháng 1, chỉ số VN - Index nếu giảm
sâu nhất thì về khoảng 530 điểm.
Khả năng thị trường có thể tiệm cận vùng hỗ trợ mạnh 540 điểm
Thị trường có
thể diễn ra kịch bản giảm sâu và nhanh trong quý I. Cơ sở cho nhận định
này là sự xuất hiện tín hiệu suy yếu của kinh tế Trung Quốc; dòng tiền
của NĐT nước ngoài tiếp tục rút ra khỏi Trung Quốc. Ngoài ra, giá dầu
thô tiếp tục tạo đáy mới, tiệm cận mức 30 USD/thùng, điều này sẽ ảnh
hưởng lớn đến cổ phiếu dầu khí trên toàn cầu.
Nhìn lại các đợt sụt giảm trước đây,
TTCK Việt Nam đều rất đồng pha với các diễn biến giảm điểm của toàn cầu
và khả năng đó sẽ tiếp diễn trong lần này, bởi những lo ngại tỷ giá đồng
Nhân dân tệ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến việc điều hành tỷ giá tại Việt
Nam. TTCK toàn cầu giảm mạnh, ảnh hưởng trực tiếp tới tâm lý và dòng vốn
ngoại tại Việt Nam.
Khả năng VN-Index tiệm cận vùng hỗ trợ
mạnh 540 (+/- 10) điểm và xác suất mua tích lũy dần trong vùng này khả
năng lãi sau đó là rất cao bởi hiệu ứng giảm sâu bật mạnh. Năm 2016, thị
trường sẽ có những biến động lớn với dạng đồ thị răng cưa, do đó, nên
ưu tiên mua tại các thời điểm thị trường giảm mạnh gần các mốc kỳ vọng
và bán ra khi thị trường phục hồi.
Nhà đầu tư cần tiếp tục quan sát kỹ diễn
biến thị trường, tránh bắt đáy sớm, chờ đợi cơ hội giải ngân khi thị
trường có các nhịp giảm mạnh vào các cổ phiếu đầu ngành, thanh khoản
cao, hưởng lợi từ TPP và giá dầu thấp. Ưu tiên lựa chọn đối với cổ phiếu
có kết quả kinh doanh tốt như cổ phiếu ngành ngân hàng/bảo hiểm, bất
động sản, dệt may, vật liệu xây dựng, nhựa/hóa chất..
Cơ hội mở ra cho các nhà đầu tư dài hạn
Theo quan sát của chúng tôi, diễn biến
TTCK có hệ số tương quan khá cao với TTCK toàn cầu trong vòng 1 năm trở
lại đây. Hiện tại, không chỉ các chỉ số chứng khoán Trung Quốc, các chỉ
số chứng khoán Mỹ cũng đã rơi vào thị trường giá xuống (bear market),
nên rủi ro giảm điểm của TTCK trong nước thời gian tới là khá cao.
Theo số liệu hiện tại của VPBS, các công
ty đang niêm yết có tỷ lệ tăng trưởng EPS năm 2015 ước đạt khoảng 7% so
với năm 2014 và chỉ số VN-Index cũng có mức tăng trưởng tương ứng 6,1%
trong năm 2015 khi kết thúc năm sát ngưỡng 580 điểm. Với mặt bằng lãi
suất cũng như giá cả hàng hóa đầu vào của nhiều doanh nghiệp sản xuất
vẫn duy trì ở mức thấp, thị trường bất động sản và các chỉ số vĩ mô vẫn
đang cho tín hiệu phục hồi tích cực, chúng tôi kỳ vọng tốc độ tăng
trưởng EPS của các công ty đang niêm yết sẽ tiếp tục duy trì ở mức xấp
xỉ 7% trong năm 2016.
Với hệ số P/E bình quân của sàn HOSE là
11,3 lần và được giả định là không đổi cho năm tới, về mặt nội tại,
VN-Index có thể tăng lên mức 610 - 620 điểm vào cuối năm. Do đó, trong
trường hợp VN-Index tiếp tục giảm điểm trong quý I này, theo kịch bản
tiêu cực của chúng tôi xuống vùng hỗ trợ dài hạn 510 - 520 điểm, do hiệu
ứng của chứng khoán thế giới, cơ hội đầu tư giá trị hấp dẫn sẽ mở ra
cho các nhà đầu tư dài hạn.
Thị trường sẽ chứng kiến sự phân hóa mạnh mẽ giữa các nhóm cổ phiếu
Trong năm 2016,
TTCK được ủng hộ bởi sự phục hồi rõ nét của kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên,
áp lực từ bối cảnh vĩ mô thế giới sẽ khiến TTCK Việt Nam gặp nhiều khó
khăn.
Chứng khoán Việt Nam sẽ phải đối mặt với
việc đồng USD tiếp tục mạnh lên. Việc Fed tăng lãi suất sẽ ảnh hưởng
tới dòng vốn nước ngoài đầu tư vào TTCK Việt Nam trong cả năm 2016.
Trong khi đó, khủng hoảng chứng khoán Trung Quốc có hiệu ứng toàn cầu do
quy mô nền kinh tế lớn cũng như quan hệ thương mại của Trung Quốc với
các khu vực trên thế giới. Tâm lý NĐT Việt Nam sẽ ít nhiều bị ảnh hưởng,
tuy nhiên, ảnh hưởng có thể sẽ chỉ trong ngắn hạn khoảng 3 – 6 tháng.
TTCK Việt Nam vẫn sẽ có cơ hội bởi sự
phục hồi ổn định của nền kinh tế. Tuy nhiên, thị trường sẽ chứng kiến sự
phân hóa mạnh mẽ giữa các nhóm ngành hoặc của chính những cổ phiếu
trong từng nhóm ngành. Trong quý I, những cổ phiếu của các doanh nghiệp
có kết quả hoạt động kinh doanh khả quan năm 2015 sẽ được nhà đầu tư chú
ý.
Bên cạnh đó, những doanh nghiệp thuộc
các nhóm ngành có triển vọng phát triển trong năm 2016 cũng sẽ được quan
tâm: nhóm ngành dệt may, đồ gia dụng, vận tải hàng hóa là nhóm ngành
được hưởng lợi từ TPP, nhóm ngành hàng tiêu dùng sẽ đón cơ hội nhu cầu
tăng cao dịp Tết. Những doanh nghiệp đầu ngành sẽ thu hút được sự quan
tâm của nhà đầu tư trong và ngoài nước và khi chứng khoán giảm điểm,
nhiều cổ phiếu có nền tảng cơ bản tốt sẽ ở vùng giá hấp dẫn. Đó là cơ
hội đối với các nhà đầu tư.
TTCK Việt Nam chịu tác động từ các yếu tố ngoại biên là không thể tránh khỏi
Những thông tin
tiêu cực từ thị trường chứng khoán thế giới đã tác động mạnh đến thị
trường chứng khoán Việt Nam trong những phiên đầu tiên của năm 2016.
Cùng với độ mở của nền kinh tế và diễn biến liên thông của thị trường
tài chính toàn cầu thì việc TTCK Việt Nam chịu tác động từ các yếu tố
ngoại biên là không thể tránh khỏi.
Tôi cho rằng, trong quý I, có 2 vấn đề lớn đáng lưu ý đối với TTCK trong nước.
Đầu tiên và được xem là yếu tố rủi ro
nhất hiện nay, đe dọa sự ổn định của TTCK toàn cầu là những tín hiệu suy
yếu về tăng trưởng của nền kinh tế Trung Quốc, diễn biến bất ổn trên
thị trường tiền tệ và xu hướng lao dốc của TTCK nước này. Bên cạnh những
tác động ở góc độ cơ bản đến các nền kinh tế có quan hệ kinh tế với
Trung Quốc, mà Việt Nam là một trong số đó, thì những ảnh hưởng về mặt
tâm lý đối với các nhà đầu tư cũng cần phải được lưu ý.
Tiếp đó là chu kỳ tăng lãi suất của Fed
(theo dự tính trong biên bản ghi nhớ các cuộc họp thị trường mở, sẽ tăng
thêm khoảng 1% cho cả năm 2016) sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến TTCK trong
nước, đặc biệt là vào tháng cuối của mỗi quý. Mặc dù vậy, tôi cho rằng,
mức độ ảnh hưởng của câu chuyện này sẽ giảm dần, do thực ra đã được phản
ánh vào diễn biến thị trường trong 2 năm qua.
Về cơ hội đối với thị trường trong quý
I, tôi kỳ vọng vào một số thông tin, nếu xuất hiện kịp thời, có thể nâng
đỡ cho diễn biến của thị trường trong quý I. Đầu tiên là những thông
tin chính thức về việc ký kết và lộ trình tham gia các hiệp định thương
mại tự do, sẽ tạo động lực tái cơ cấu nền kinh tế và hỗ trợ cho các nhóm
ngành được hưởng lợi.
Kế đến là các quy định về mở room ngoại
cho các ngành nghề cụ thể từ phía Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Cơ chế giao
dịch T+0, bán cổ phiếu chờ về và các sản phẩm chứng quyền sẽ giúp tăng
tính thanh khoản cho thị trường và tác động tích cực đến triển vọng lợi
nhuận của nhóm CTCK.
Ngoài ra, những thông tin về kết quả
kinh doanh quý IV và cả năm 2015 có thể sẽ tạo ra bức tranh phân hóa và
tác động tích cực đến diễn biến giá cổ phiếu của một số doanh nghiệp.
Hoàng Anh - Phan Hằng thực hiện
ĐTCK