Dưới đây là bài viết chia sẻ kinh nghiệm về khởi nghiệp do anh Lâm Ngọc - chủ cơ sở sản xuất áo thun, gửi về VnExpress.
Tôi sinh ra trong một gia đình khó khăn và đông con, có lúc tưởng phải
bỏ học nửa chừng khi còn ở thời phổ thông. Tuy nhiên, nhờ một người bạn
cho mượn tiền đóng học phí mà tôi mới được học lên tiếp.
Rồi ngày tôi vào năm thứ nhất đại học, cảm giác mừng nhưng lại rất lo.
Trải qua nửa năm học đầu tiên, nghe lời thầy phụ trách lớp mách bảo: “
Tụi em hãy mạnh dạn tranh thủ kiếm việc làm để có thêm kinh nghiệm”, và
tôi đã làm theo.
Lúc bấy giờ người ta ít sử dụng các từ "bán hàng", "nhân viên kinh
doanh" như bây giờ, mà chủ yếu gọi là "nhân viên tiếp thị". Tôi đã trở
thành nhân viên tiếp thị của một công ty Đài Loan (Trung Quốc) để có
tiền trang trải việc học. Ngày ấy, cầm sản phẩm đi lòng vòng khu vực
được giao để bán, gõ cửa từng nhà, gặp từng người… và bị từ chối, bị
đuổi cổ ra khỏi nhà là chuyện bình thường. Nhưng cũng rất vui mỗi khi
tôi bán được một sản phẩm.
Cứ thế, mỗi năm trôi qua, tôi làm nhân viên tiếp thị cho một loại sản
phẩm khác nhau. Tuy chỉ làm trong ngắn hạn nhưng cũng giúp tôi tích luỹ
khá nhiều kinh nghiệm.
 |
| Khởi nghiệp từ số vốn 17 triệu đồng. |
Sau khi ra trường, tôi có hai may mắn đó là vốn tiếng Anh kha khá và
tốt nghiệp ngành Marketing - một ngành rất "hot" thời bấy giờ. Đó là lý
do tại sao tôi được làm việc ở một văn phòng đại diện của một công ty
nước ngoài. Vừa làm, tôi vừa đi học - một trong những khoá học mà tôi
từng tham gia đó là khoá CEO (lớp giám đốc điều hành) của một trường khá
nổi tiếng ở TP HCM với mong muốn được tiến thân sau này.
Cũng tại đây, tôi được một người cùng lớp mời về công ty làm việc với
chức vụ Phó giám đốc phụ trách mảng Marketing. Tôi đã phấn đấu làm việc,
đi công tác thường xuyên và học hỏi được rất nhiều kinh nghiệm thương
trường.
Khi tích luỹ được số vốn khoảng 200 triệu đồng, tôi đã quyết định ra
riêng để trở thành nhà phân phối các sản phẩm nội thất. Bước đầu lập
nghiệp, công ty trải qua rất nhiều khó khăn khi hàng hoá không bán được,
lâu lâu có một đơn hàng thì chi phí đầu tư để thực hiện quá lớn nên
cũng không thể triển khai. Doanh thu không có, trong khi phải chi ra các
khoản đầu tư để làm văn phòng, sản phẩm trưng bày, lương nhân viên,
tiền thuê nhà… cũng đủ rút cạn số vốn ít ỏi 200 triệu ấy của tôi và thậm
chí còn thâm thêm nợ.
Trụ không được bao lâu, sau khoảng 7 hay 8 tháng hoạt động, tôi đã kiệt
sức nên phải bán đổ, bán tháo các vật phẩm trưng bày cùng máy móc văn
phòng để đi tìm một công việc khác.
Rút kinh nghiệm xương máu, lần này tôi luôn tự nhủ phải tính toán thật
kỹ các cơ hội, rủi ro, chi phí và học hỏi thêm khả năng bán hàng trước
khi tiếp tục khởi nghiệp. Và tôi cũng nhận ra rằng, chỉ có thể bắt tay
với những sản phẩm đơn giản và trong khả năng của mình thì mới mong
thành công.
Và rồi may mắn cũng đến với tôi sau nhiều tuần lục lọi danh sách tuyển
dụng để tìm việc, một công ty áo thun đồng phục đã mời tôi về làm với
mục đích hệ thống lại bộ máy bán hàng và phát triển doanh số. Chính nơi
đây tôi đã tìm thấy được sản phẩm mà các doanh nghiệp đều cần đến với
chi phí đầu tư không quá lớn.
Cuối năm 2013, sau khi trả hết khoản nợ trước đây, tôi còn vỏn vẹn
trong tay số tiền 17 triệu đồng. Với số vốn này, tôi quyết định rời khỏi
công ty và thành lập doanh nghiệp cho riêng mình lần thứ hai. Mùng 5
Tết âm lịch năm ấy, tôi lòng vòng các khu công nghiệp để gửi thư, tờ rơi
chào mời. Một số doanh nghiệp đóng cửa cúng bái đầu năm, tôi vẫn kiên
trì gửi thư cho bảo vệ.
Có lẽ nhờ sự cố gắng không mệt mỏi ấy đã giúp tôi sớm có khách hàng gọi
hỏi thăm, tư vấn và báo giá. Nhận được một vài đơn hàng nhỏ lẻ đầu năm,
niềm vui của tôi không thể tả. Tuy nhiên, khi đã có khách đặt hàng thì
bi kịch lại diễn ra lần nữa. Lúc đó, nhà cung cấp không nhận làm hàng
cho tôi với lý do là họ đang có nhiều đơn hàng lớn.
Hành trình tìm kiếm nhà cung cấp lại bắt đầu, nhiều nơi vẫn không nhận
làm vì chê đơn hàng của tôi nhỏ lẻ lại không ổn định. May mắn là cuối
cùng tôi cũng tìm được chỗ nhận làm. Để đảm bảo chất lượng, tôi đã phải
thức khuya dậy sớm, kiểm tra từng sản phẩm nhằm đảm bảo chất lượng.
Tuy nhiên, khi thời gian giao hàng đã cận kề, đơn vị gia công lại làm
quá ẩu. Các sản phẩm họ may chỉ đua theo số lượng, thậm chí không cắt
chỉ thừa và quên ráp cả tay áo hoặc ráp nhầm tay, may không dính hết…
Nhiều đêm liền tôi đã mất ngủ vì lo lắng không kịp tiến độ giao hàng.
Với một đơn hàng chỉ vài chục áo đến 100 áo, nhưng tôi phải mang đi sửa
tới sửa lui nhiều lần khiến hàng không đẹp, giá cả lại bị ép nên lợi
nhuận không còn bao nhiêu.
Và rồi, chỉ sau vài đơn hàng, số vốn khởi nghiệp ít ỏi ấy cũng ra đi
không ngày trở lại. Trong khi đó, bà xã đang mang thai nên cuộc sống của
vợ chồng tôi rất khó khăn. Tôi phải chạy vạy khắp nơi, tìm gặp bạn thân
hỏi mượn tiền để sống qua giai đoạn vất vả này. Đã có lúc tôi thấy mình
như quỵ ngã, muốn vứt bỏ tất cả. Nhiều đêm liền tôi trằn trọc để tự hỏi
mình nên dừng lại hay đi tiếp. Và rồi tôi quyết định mình phải bước
tiếp bởi nếu dừng lại, sẽ không còn một cơ hội thứ 3 để khởi nghiệp.
Thế là tôi ra quyết tâm phải tự mình làm cho được một chiếc áo đẹp, có
nét đặc biệt riêng thì mới mong trụ được lâu dài. Tôi bắt tay vào tìm
hiểu, học hỏi từ những người đi trước, có kinh nghiệm, tay nghề..., rồi
thiết lập một tổ hợp sản xuất với vài ba nhân công, trong đó máy móc
thiết bị được mua trả góp. Và rồi những chiếc áo thun mang dấu ấn riêng
của cơ sở tôi đã ra đời với nhãn hiệu Lulo. Những đơn hàng cũng bắt đầu
xuất hiện nhiều hơn.
Giai đoạn đầu, một phần lợi nhuận tôi dùng để trang trải cho cuộc sống
gia đình, phần lớn còn lại dành để cải tiến chất lượng may mặc. Chỉ cần
một lỗi nhỏ dù khách hàng không thể nhận thấy, tôi cũng không chấp nhận.
Có những lúc ít hàng, một số nơi đề nghị may gia công cho họ, nhưng tôi
đã từ chối vì nếu để thợ của mình làm hàng chợ hoặc hàng cấp thấp thì
sẽ tạo nên thói quen cẩu thả, chất lượng giảm sút mà sau này sẽ khó lòng
đào tạo lại.
Sóng gió rồi cũng dần dần qua đi, giờ đây doanh thu của cơ sở tôi ổn
định ở mức 150-200 triệu đồng mỗi tháng. Tôi cũng rất tự hào với chiếc
áo thun đồng phục mà mình cung cấp ra thị trường. Nhìn khách hàng cầm áo
lên, mặc vào và khen ngợi, lòng tôi nhẹ nhõm và đầy tự hào.
Con đường phía trước sẽ còn nhiều vất vả. Ở mỗi giai đoạn sẽ có những
khó khăn riêng của nó, nhưng nếu biết cách, nếu quyết tâm học hỏi và
chịu khó sẽ vượt qua. Do đó, tôi muốn nhắn nhủ các bạn có khát khao khởi
nghiệp rằng: "Hãy đi, tuy lâu nhưng sẽ tới. Còn nếu bạn ngồi tại chỗ
thì suốt cuộc đời này cũng sẽ không bao giờ tới được cái nơi mà bạn cần
tới".
Nhìn lại chặng đường đã đi, nhìn lại chiếc áo bây giờ với nhiều cải
tiến so với trước kia, tôi vẫn còn đó những khát khao cháy bỏng với
những kế hoạch biến nó thành chiếc áo nhân cách hoá, chiếc áo cặp… Thời
gian tới, tôi sẽ mở rộng sang mảng bán lẻ với "chiếc áo nhân cách hoá"
này, nghĩa là khách hàng có thể in ấn bất kỳ hình ảnh, nội dung nào mà
họ muốn sau khi đã chọn một chiếc áo trơn ưng ý.
Vnexpress
