144.000
đồng/cổ phiếu là giá khởi điểm cho đợt bán đấu giá 9% cổ phần Công ty
sữa Việt Nam (VNM) vào ngày 2-12 tới được Tổng công ty Đầu tư và Kinh
doanh vốn Nhà nước (SCIC) công bố chiều ngày 28-11.
Giá khởi điểm cho đợt bán đấu giá 9% cổ phần Vinamlik ngày 2-12 tới là 144.000 đồng/cổ phiếu. Ảnh: TL
SCIC đã lùi ngày đấu giá Vinamilk thêm 10 ngày nhưng việc lùi cũng không nâng đỡ được giá cổ phiếu. So với giá đóng cửa ngày hôm nay, giá khởi điểm đấu giá của VNM cao hơn 12,2%. So với giá đỉnh 156.000 đồng/cổ phiếu thiết lập vài tháng trước, thị giá VNM hiện thấp hơn 20,7%.
Theo quy định, những nhà đầu tư tham gia đợt đấu giá VNM phải bỏ giá tối thiểu bằng giá khởi điểm, có nghĩa giá mua thấp nhất không thể dưới 144.000 đồng/cổ phiếu. Ai sẽ mua VNM với giá đó khi mà ngay ngày mai họ có thể mua trực tiếp trên sàn rẻ hơn cả chục phần trăm? Đó là chưa kể đấu giá phải đặt cọc trước, và cổ phiếu nhận được cũng phải mất vài ngày, thậm chí vài tuần mới có thể giao dịch do thủ tục lưu ký.
Nguyên nhân trực tiếp đẩy giá cổ phiếu doanh nghiệp có giá trị vốn hóa lớn nhất thị trường lao dốc là việc bán ròng của khối ngoại. Điều này không có gì phải bàn cãi. Vấn đề là vì sao họ bán? SCIC liệu đã tiên liệu về việc bán này? Lý do gì khiến SCIC chọn thời điểm hiện tại khi thị trường đang thoái trào để thoái vốn? Và nếu không bán hết, SCIC có đấu giá lại?
Ngay từ quí 3-2016 khi thông tin Nhà nước thoái vốn ở Vinamilk và Sabeco được công khai và khẳng định ngày một dồn dập, đại diện một quỹ đầu tư ngoại cho biết đã đến lúc chốt lời Vinamilk và tập trung cho Sabeco. Theo ông, Sabeco đang do Nhà nước điều hành, vẫn có mức tăng trưởng lợi nhuận 30%/năm. Một khi quản trị doanh nghiệp được thay đổi, mức tăng trưởng bình quân của Sabeco trong vòng 5 năm tới sẽ có thể gấp đôi từ mức hiện hành. Trong khi đó quy mô của Vinamilk đã tầm cỡ và giữ được mức tăng trưởng cao liên tục là việc không hề dễ dàng.
Thứ hai Nhà nước thoái tới 44,7% vốn ở Vinamilk, cho dù chia làm nhiều đợt, là nguồn cung quá lớn đối với thị trường. Nếu Nhà nước bán vốn cho đối tác chiến lược và yêu cầu bên mua nắm giữ một thời gian lại là chuyện khác. Đằng này, đối tượng tham gia đấu giá Vinamilk để mở cho tất cả giới đầu tư. Nguồn cung này đòi hỏi lượng vốn khổng lồ mới hấp thụ hết được. Mặt khác, theo nguyên lý cung cầu, một khi cung tăng lên, cầu không tăng tương ứng, tất yếu giá phải giảm.
Khó có thể nói SCIC đã tiên liệu thị trường khi chọn thời điểm hiện tại để thoái vốn. Hiện tại thị trường chưa rõ trong trường hợp số lượng cổ phần mang ra đấu giá không bán hết, các tổ chức tư vấn có bảo lãnh mua không. Nếu không, việc đấu giá lại và những đợt thoái vốn sau sẽ ra sao?
Không loại trừ khả năng một số cổ đông nước ngoài của Vinamilk đã bán ra cổ phiếu và chờ cơ hội mua lại ở mức giá rẻ hơn. Khối ngoại luôn nắm giữ tỷ trọng không nhỏ cổ phiếu Vinamilk và việc bán ròng để đẩy giá xuống hoàn toàn thuộc khả năng của họ. Ngay cả những tổ chức không thuộc dạng đầu tư tài chính, mà mua có ý định thâu tóm hay M&A, đều muốn mua giá càng thấp càng tốt. Khi có một nước cờ hoàn mỹ để giảm chi phí giá thành đầu tư mà vẫn đạt được mục đích, hà cớ gì các tổ chức không thực hiện?
Nhìn lại, nếu có ai đó gánh chịu thiệt thòi trong những đợt thoái vốn của Nhà nước, thì đó chính là Nhà nước, chính xác là ngân khố quốc gia. Hẳn người đang quản lý ngân khố quốc gia và cơ quan chủ quản của SCIC là Bộ Tài chính thấu hiểu cơ sự này hơn ai hết.
Hải Lý
TBKTSG
