Năm 2016 đánh dấu chặng đường 20 năm xây
dựng và phát triển của thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam. Mặc dù
chịu nhiều tác động từ những bất ổn của tình hình kinh tế, chính trị thế
giới như sự kiện Brexit, bầu cử Tổng thống Mỹ, sự giảm tốc của kinh tế
Trung Quốc... nhưng TTCK Việt Nam vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng
tốt, được đánh giá là một trong 5 thị trường có mức tăng trưởng cao nhất
Đông Nam Á.
Nhìn lại thị trường năm qua, dự báo
chứng khoán 2017, phóng viên Thời báo Ngân hàng có cuộc trao đổi với ông
Phạm Hồng Sơn, Phó chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
| Ông Phạm Hồng Sơn |
- Những nhóm cổ phiếu đáng quan tâm năm 2017
- Bloomberg: Năm 2017, chứng khoán Việt Nam có thể lên cao nhất 10 năm qua
- Kinh tế Việt Nam năm 2017: Cơ hội cất cánh!
Đâu là những kết quả nổi bật mà TTCK Việt Nam đạt được trong năm qua, thưa ông?
Năm 2016, TTCK Việt Nam vẫn duy trì được
tốc độ tăng trưởng tốt. Chỉ số VN-Index có mức tăng ấn tượng - tăng 15%
- đã giúp đưa Việt Nam đánh giá là 1 trong 5 thị trường có mức tăng
trưởng cao nhất tại khu vực Đông Nam Á. Mức vốn hóa thị trường đạt trên
1.900 nghìn tỷ đồng, tương đương 45,5% GDP, tăng 40% so với cuối năm
2015. Thanh khoản cải thiện mạnh, quy mô giao dịch bình quân đạt 6.890
tỷ đồng/phiên, tăng 39% so với cuối năm 2015.
Hiện nay đã có 695 cổ phiếu và chứng chỉ quỹ niêm yết trên hai sàn, 377 cổ phiếu đăng ký giao dịch trên UPCoM, nâng tổng giá trị niêm yết trên toàn thị trường lên 712 nghìn tỷ đồng, tăng 22% so với cùng kỳ năm trước. Thị trường trái phiếu có 590 mã trái phiếu niêm yết với giá trị niêm yết đạt gần 934 nghìn tỷ đồng, tăng 22,5%. Hoạt động nhà đầu tư diễn ra khá sôi động với khoảng 1,67 triệu tài khoản, tăng 100 nghìn tài khoản so với cuối năm 2015. Dòng vốn nước ngoài vào ròng với giá trị cao nhất 5 năm qua, giá trị danh mục đạt 17,3 tỷ USD, cao nhất từ trước đến nay, cho thấy TTCK Việt Nam vẫn luôn hấp dẫn đối với nhà đầu tư nước ngoài.
Đặc biệt, trong năm 2016 hoạt động cổ phần hóa và thoái vốn Nhà nước tại DN diễn ra mạnh mẽ. Tính trong 11 tháng đầu năm đã có 66 DN đấu giá cổ phần hóa với tổng giá trị đạt hơn 8,1 nghìn tỷ đồng; tổ chức 32 đợt đấu giá thoái vốn Nhà nước với tổng giá trị đạt 2,6 nghìn tỷ đồng.
Trước những biến động chính trị, kinh tế trên thế giới trong năm vừa qua, Ủy ban Chứng khoán đã có biện pháp gì để giúp TTCK trong nước phát triển ổn định?
Mặc dù chịu những ảnh hưởng nhất định từ các biến động tình hình kinh tế, chính trị quốc tế nhưng trong năm qua, VN-Index vẫn tăng khoảng 15% so với cuối năm 2015 là những tín hiệu rất tích cực được cộng đồng quốc tế đánh giá cao. Để đạt được kết quả này, Chính phủ và các cơ quan quản lý (Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán) đã có nhiều giải pháp tích cực hỗ trợ thị trường.
Thứ nhất, Chính phủ đã có sự chỉ đạo quyết liệt nhằm hỗ trợ DN, nâng cao năng lực cạnh tranh của Việt Nam. Điều kiện kinh tế vĩ mô trong nước tiếp tục cải thiện đã hỗ trợ tích cực cho thị trường.
Thứ hai, quyết tâm của Chính phủ trong việc đẩy mạnh thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn và gắn cổ phần hóa với niêm yết/đăng ký giao dịch trên TTCK đã mang lại hiệu quả tích cực trong việc tăng nguồn hàng chất lượng cho thị trường, tạo điều kiện thu hút dòng tiền đầu tư.
Thứ ba, Uỷ ban Chứng khoán đã chỉ đạo Sở Giao dịch Chứng khoán, Trung tâm Lưu ký chứng khoán triển khai các biện pháp nhằm tăng thanh khoản cho thị trường, như: rút ngắn thời gian thanh toán xuống T+2, cho phép giao dịch ngược chiều trong cùng 1 phiên, áp dụng đơn vị yết giá mới và nâng khối lượng đặt lệnh tối đa, đưa vào sử dụng bộ chỉ số chung cho toàn thị trường. Các biện pháp này đã giúp thanh khoản tăng mạnh (tăng 39% so với năm 2015).
Thứ tư, đã tiếp tục đẩy mạnh công tác tái cấu trúc TTCK trên cả 4 trụ cột: cơ sở hàng hóa, cơ sở nhà đầu tư, tái cấu trúc các tổ chức kinh doanh chứng khoán và tái cấu trúc tổ chức thị trường. Trong đó, đặc biệt triển khai công tác hoàn thiện về cơ sở hạ tầng, hệ thống công nghệ, quy chế để đưa TTCK phái sinh vào hoạt động trong năm 2017.
Hiện nay đã có 695 cổ phiếu và chứng chỉ quỹ niêm yết trên hai sàn, 377 cổ phiếu đăng ký giao dịch trên UPCoM, nâng tổng giá trị niêm yết trên toàn thị trường lên 712 nghìn tỷ đồng, tăng 22% so với cùng kỳ năm trước. Thị trường trái phiếu có 590 mã trái phiếu niêm yết với giá trị niêm yết đạt gần 934 nghìn tỷ đồng, tăng 22,5%. Hoạt động nhà đầu tư diễn ra khá sôi động với khoảng 1,67 triệu tài khoản, tăng 100 nghìn tài khoản so với cuối năm 2015. Dòng vốn nước ngoài vào ròng với giá trị cao nhất 5 năm qua, giá trị danh mục đạt 17,3 tỷ USD, cao nhất từ trước đến nay, cho thấy TTCK Việt Nam vẫn luôn hấp dẫn đối với nhà đầu tư nước ngoài.
Đặc biệt, trong năm 2016 hoạt động cổ phần hóa và thoái vốn Nhà nước tại DN diễn ra mạnh mẽ. Tính trong 11 tháng đầu năm đã có 66 DN đấu giá cổ phần hóa với tổng giá trị đạt hơn 8,1 nghìn tỷ đồng; tổ chức 32 đợt đấu giá thoái vốn Nhà nước với tổng giá trị đạt 2,6 nghìn tỷ đồng.
Trước những biến động chính trị, kinh tế trên thế giới trong năm vừa qua, Ủy ban Chứng khoán đã có biện pháp gì để giúp TTCK trong nước phát triển ổn định?
Mặc dù chịu những ảnh hưởng nhất định từ các biến động tình hình kinh tế, chính trị quốc tế nhưng trong năm qua, VN-Index vẫn tăng khoảng 15% so với cuối năm 2015 là những tín hiệu rất tích cực được cộng đồng quốc tế đánh giá cao. Để đạt được kết quả này, Chính phủ và các cơ quan quản lý (Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán) đã có nhiều giải pháp tích cực hỗ trợ thị trường.
Thứ nhất, Chính phủ đã có sự chỉ đạo quyết liệt nhằm hỗ trợ DN, nâng cao năng lực cạnh tranh của Việt Nam. Điều kiện kinh tế vĩ mô trong nước tiếp tục cải thiện đã hỗ trợ tích cực cho thị trường.
Thứ hai, quyết tâm của Chính phủ trong việc đẩy mạnh thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn và gắn cổ phần hóa với niêm yết/đăng ký giao dịch trên TTCK đã mang lại hiệu quả tích cực trong việc tăng nguồn hàng chất lượng cho thị trường, tạo điều kiện thu hút dòng tiền đầu tư.
Thứ ba, Uỷ ban Chứng khoán đã chỉ đạo Sở Giao dịch Chứng khoán, Trung tâm Lưu ký chứng khoán triển khai các biện pháp nhằm tăng thanh khoản cho thị trường, như: rút ngắn thời gian thanh toán xuống T+2, cho phép giao dịch ngược chiều trong cùng 1 phiên, áp dụng đơn vị yết giá mới và nâng khối lượng đặt lệnh tối đa, đưa vào sử dụng bộ chỉ số chung cho toàn thị trường. Các biện pháp này đã giúp thanh khoản tăng mạnh (tăng 39% so với năm 2015).
Thứ tư, đã tiếp tục đẩy mạnh công tác tái cấu trúc TTCK trên cả 4 trụ cột: cơ sở hàng hóa, cơ sở nhà đầu tư, tái cấu trúc các tổ chức kinh doanh chứng khoán và tái cấu trúc tổ chức thị trường. Trong đó, đặc biệt triển khai công tác hoàn thiện về cơ sở hạ tầng, hệ thống công nghệ, quy chế để đưa TTCK phái sinh vào hoạt động trong năm 2017.
 |
Với TTCK năm 2017, đâu sẽ là các yếu tố tạo sức bật mới?
Đối với thế giới, tăng trưởng kinh tế
toàn cầu năm 2017 được dự báo sẽ khả quan hơn, do sự phục hồi của các
nền kinh tế mới nổi và các nước đang phát triển, đặc biệt là nền kinh tế
Mỹ tiếp tục trên đà hồi phục. Còn đối với trong nước, kinh tế vĩ mô
được dự báo sẽ tiếp tục ổn định. Triển vọng tăng trưởng của Việt Nam
được đánh giá là tích cực trong trung hạn. Năng lực cạnh tranh nền kinh
tế được cải thiện nhờ những nỗ lực của Chính phủ trong công tác cải cách
hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh.
Tuy nhiên, bên cạnh đó còn có một số thách thức, như: biến động khó lường về giá dầu, điều chỉnh lãi suất của Fed và chính sách nới lỏng của các nước có thể gây sức ép lên tỷ giá, lãi suất, lạm phát và nợ công. Trong khi đó, cơ cấu kinh tế trong nước vẫn đang trong quá trình cải cách. Cùng với đó, một số hiệp định thương mại tự do đang bị trì hoãn triển khai (như TPP) có thể ảnh hưởng đến dòng chảy thương mại trên toàn cầu và triển vọng tăng trưởng của Việt Nam.
Tuy nhiên, bên cạnh đó còn có một số thách thức, như: biến động khó lường về giá dầu, điều chỉnh lãi suất của Fed và chính sách nới lỏng của các nước có thể gây sức ép lên tỷ giá, lãi suất, lạm phát và nợ công. Trong khi đó, cơ cấu kinh tế trong nước vẫn đang trong quá trình cải cách. Cùng với đó, một số hiệp định thương mại tự do đang bị trì hoãn triển khai (như TPP) có thể ảnh hưởng đến dòng chảy thương mại trên toàn cầu và triển vọng tăng trưởng của Việt Nam.
Mặc dù vậy, TTCK Việt Nam trong năm 2017 vẫn được dự báo có nhiều khởi sắc nhờ bốn yếu tố tạo sức bật.
Thứ nhất, công tác cổ phần hóa DNNN gắn
với niêm yết đăng ký giao dịch trên TTCK tiếp tục được đẩy mạnh, đặc
biệt quyết tâm cổ phần hóa, thoái vốn những DN quy mô lớn, kinh doanh
hiệu quả… sẽ giúp tạo ra nguồn cung hàng hóa có chất lượng cao cho TTCK,
mở rộng quy mô thị trường, cải thiện thanh khoản. Đồng thời, với việc
nghiên cứu triển khai IPO theo phương thức dựng sổ sẽ giúp thu hút sự
tham gia mạnh mẽ của các nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư tổ chức nước
ngoài.
Thứ hai, chúng ta sẽ vận hành TTCK phái sinh, đồng thời từng bước triển khai sản phẩm liên kết đầu tư, đưa các sản phẩm quỹ đầu tư bất động sản, ETF lên niêm yết… giúp đa dạng hoá các sản phẩm chứng khoán, tạo thêm kênh để phòng ngừa rủi ro, thu hút sự tham gia của các nhà đầu tư.
Thứ hai, chúng ta sẽ vận hành TTCK phái sinh, đồng thời từng bước triển khai sản phẩm liên kết đầu tư, đưa các sản phẩm quỹ đầu tư bất động sản, ETF lên niêm yết… giúp đa dạng hoá các sản phẩm chứng khoán, tạo thêm kênh để phòng ngừa rủi ro, thu hút sự tham gia của các nhà đầu tư.
Thứ ba, Ủy ban Chứng khoán cũng đang đề
xuất xây dựng Luật Chứng khoán sửa đổi, bổ sung với các tiêu chí, quy
định được nâng cao hơn để giúp nâng cao chất lượng hàng hóa, tăng cường
giám sát, tăng cường tính minh bạch cho thị trường, từ đó củng cố niềm
tin của nhà đầu tư đối với thị trường và thu hút dòng vốn nước ngoài.
Thứ tư, chúng ta sẽ tiếp tục triển khai
các giải pháp nâng hạng thị trường, từ thị trường cận biên lên thị
trường mới nổi. Điều này giúp nâng cao uy tín và hình ảnh của thị trường
tài chính Việt Nam, từ đó thu hút thêm các dòng vốn nước ngoài vào
TTCK.
Riêng về phía Ủy ban Chứng khoán, đâu là những giải pháp phát triển thị trường trong năm 2017?
Trong chiến lược phát triển TTCK đến năm
2020 đã xác định rõ nhiệm vụ tiếp tục phát triển TTCK, đảm bảo ổn định,
vững chắc, cấu trúc hoàn thiện; công khai, minh bạch và tiếp cận các
thông lệ quốc tế. Trên cơ sở đó, ngành Chứng khoán tập trung thực hiện
các giải pháp phát triển, nâng cao chất lượng hàng hóa niêm yết, phát
triển các sản phẩm mới, tiếp tục hoàn thiện và phát triển thị trường
trái phiếu Chính phủ, trái phiếu DN; phát triển cơ sở nhà đầu tư.
Đồng thời, đẩy mạnh cổ phần hóa DNNN gắn
với niêm yết trên TTCK. Đối với việc tái cơ cấu tổ chức giao dịch, sẽ
từng bước thực hiện sắp xếp lại các mảng thị trường, phát triển hạ tầng
công nghệ, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư nước ngoài trong việc
tiếp cận thị trường Việt Nam.
Bên cạnh đó, Ủy ban Chứng khoán sẽ có nhiều giải pháp đồng bộ, trên nhiều phương diện từ việc trình ban hành Luật Chứng khoán sửa đổi cho đến việc đưa TTCK phái sinh vào hoạt động sẽ hỗ trợ, thúc đẩy thị trường phát triển ổn định và bền vững hơn nữa. Đây chính là những yếu tố tiền đề quan trọng để cho TTCK của chúng ta tiếp tục phát triển trong năm 2017 và những năm tới.
Bên cạnh đó, Ủy ban Chứng khoán sẽ có nhiều giải pháp đồng bộ, trên nhiều phương diện từ việc trình ban hành Luật Chứng khoán sửa đổi cho đến việc đưa TTCK phái sinh vào hoạt động sẽ hỗ trợ, thúc đẩy thị trường phát triển ổn định và bền vững hơn nữa. Đây chính là những yếu tố tiền đề quan trọng để cho TTCK của chúng ta tiếp tục phát triển trong năm 2017 và những năm tới.
