Nhìn chung, tâm lý hưng phấn đang bao trùm thị trường từ đầu năm 2018
đến nay. Tuy nhiên, như các nhà chuyên môn nói, đây là một tâm lý cần
cẩn trọng, bởi nó dễ cuốn NĐT vào thị trường, mà mất đi sự tỉnh táo khi
đánh giá cổ phiếu.
Thị trường tuần qua vẫn đang cho thấy đà tăng khá, mặc dù những đợt điều
chỉnh nhỏ nhưng là cơ hội mua vào các cổ phiếu tăng trưởng cao với giá
tốt. Tuy nhiên, chuyên gia khuyên NĐT cần có sự thận trọng cũng như
tránh sử dụng margin quá đà trong những phiên hưng phấn.
Vào thời điểm giữa tháng 1/2018, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã có văn bản gửi các công ty chứng khoán về việc góp ý dự thảo Quyết định 87/QĐ-UBCK. Theo đó, ủy ban chứng khoán dự kiến đưa tỷ lệ ký quỹ ban đầu đối với hoạt động giao dịch ký quỹ trở về tỷ lệ trước đây, tức do công ty chứng khoán quy định nhưng không được thấp hơn 60%. Theo quy chế hiện nay, tỷ lệ này do công ty chứng khoán quy định nhưng không được thấp hơn 50%.
Theo các nhà phân tích, đề xuất của ủy ban Chứng khoán nhằm “siết” hoạt động cho vay margin chặt hơn trong bối cảnh thị trường đang quá nóng với những phiên giao dịch đạt giá trị kỷ lục trên 8.000 tỷ đồng trong thời gian qua.
Việc này, giới chuyên môn cho rằng nó tạo ra tác động tích cực lẫn tiêu cực. Thứ nhất, margin là một kênh để dòng tín dụng chảy vào thị trường chứng khoán. Việc tăng tỷ lệ ký quỹ ban đầu có thể là một cách để hạ nhiệt tăng trưởng tín dụng theo hướng nhà nước đề ra trong năm 2018 với mục tiêu tăng trưởng tín dụng chậm lại còn khoảng 17%. Thứ hai, yêu cầu này cũng là một cách để bảo vệ nhà đầu tư và các công ty chứng khoán.
Tuy vậy, theo một chuyên viên phân tích Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) chuyện nâng tỷ lệ margin cũng có những mặt kém tích cực đi kèm. Thứ nhất, do có tương quan thuận giữa tăng trưởng tín dụng và VN-Index với khoảng thời gian kéo dài là 3 tháng nên khi điều chỉnh tăng trưởng tín dụng chậm lại thì rất có thể sẽ tác động đến tăng trưởng của VN-Index.
Thứ hai, các công ty chứng khoán trên thực tế có những sản phẩm để đẩy tỷ lệ margin 1:1 hiện tại lên mức cao hơn, như mô hình margin “kim tự tháp” hay các sản phẩm “T+”… Do vậy, việc nâng tỷ lệ ký quỹ ban đầu có thể chưa chắc thể hiện được hết chức năng đảm bảo an toàn cho NĐT cũng như các công ty chứng khoán.
Từ thực tế trên, dù thị trường vẫn đang có xu hướng tăng điểm hay cộng thêm thông tin khả quan về kết quả kinh doanh quý IV/2017 và kế hoạch 2018 của các DN niêm yết thì NĐT vẫn phải hết sức tỉnh táo. Bởi mỗi chính sách đề ra (dự kiến áp dụng từ tháng 2 tới), phản ứng tất yếu của thị trường là điều chỉnh và tâm lý bán ra của NĐT có thể diễn ra.
Điều này cũng được thể hiện trong báo cáo chiến lược mới đây của Công ty Chứng khoán MBKE. Theo đó, báo cáo ghi rằng: “nỗi lo bong bóng hay tăng nóng của một bộ phận NĐT không phải không có lý. Nỗi lo này thậm chí có căn cứ hơn khi so sánh chỉ số P/E. Mức P/E trung bình của khu vực là 16,2 lần, trong khi P/E của thị trường chứng khoán Việt Nam là 17,5 lần”.
Bình luận về thị trường, một chuyên viên phân tích của MBKE cho rằng, chỉ số chứng khoán tiếp tục tăng, bỏ qua những khuyến cáo về P/E trung bình của thị trường cao, bởi NĐT chứng khoán kỳ vọng vào tương lai. Tuy nhiên, một khi mức định giá của nhiều cổ phiếu đã lên khá cao và nếu tăng trưởng lợi nhuận của DN không theo kịp, các cổ phiếu này sẽ lao dốc. “Ngay cả khi tăng trưởng lợi nhuận được duy trì, cũng sẽ có sự phân hóa giữa các DN và rủi ro sẽ luôn tiềm ẩn cho NĐT không phân biệt rõ các DN tốt và xấu”, vị chuyên viên nói thêm.
Nhìn chung, tâm lý hưng phấn đang bao trùm thị trường từ đầu năm 2018 đến nay. Tuy nhiên, như các nhà chuyên môn nói, đây là một tâm lý cần cẩn trọng, bởi nó dễ cuốn NĐT vào thị trường, mà mất đi sự tỉnh táo khi đánh giá cổ phiếu. Trong đó, với DN tốt mà định giá quá cao do thị trường đặt kỳ vọng quá nhiều thì cũng rất rủi ro nếu NĐT không biết điểm dừng. Thế nên, nếu NĐT không có đủ thời gian hoặc thông tin thì nên ủy thác đầu tư cho các NĐT chuyên nghiệp là các công ty quản lý quỹ. Nhiều quỹ mở trong năm 2016 và 2017 đã có mức tăng trưởng tốt và cao hơn mức tăng trưởng của VN-Index.
Một điểm đáng lưu ý nữa là lượng margin trên thị trường theo ước tính của một công ty chứng khoán hiện nó đã tăng liên tục từ quý IV/2016. Tính đến hết quý III/2017, lượng margin trên toàn thị trường ước tính có thể trên 50.000 tỷ đồng. Lượng margin này so với vốn hóa thị trường đang quanh mức 4% - điều này cho thấy NĐT sử dụng margin làm công cụ đầu tư khá cao. Vậy, NĐT cần cân nhắc sử dụng đòn bẩy thế nào là hợp lý để tránh rủi ro.
Ví như năm 2012, NĐT có thể vay thêm 2,5 lần vốn để đạt mức đòn bẩy 3,5 lần. Nhưng năm 2018, tỷ lệ margin 1:1 hiện tại xét về mặt quản trị rủi ro mới khá hợp lý. Thậm chí, có thời điểm NĐT phải luôn duy trì ở mức thấp hơn mức tối ưu mới là hợp lý…
Vào thời điểm giữa tháng 1/2018, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã có văn bản gửi các công ty chứng khoán về việc góp ý dự thảo Quyết định 87/QĐ-UBCK. Theo đó, ủy ban chứng khoán dự kiến đưa tỷ lệ ký quỹ ban đầu đối với hoạt động giao dịch ký quỹ trở về tỷ lệ trước đây, tức do công ty chứng khoán quy định nhưng không được thấp hơn 60%. Theo quy chế hiện nay, tỷ lệ này do công ty chứng khoán quy định nhưng không được thấp hơn 50%.
Theo các nhà phân tích, đề xuất của ủy ban Chứng khoán nhằm “siết” hoạt động cho vay margin chặt hơn trong bối cảnh thị trường đang quá nóng với những phiên giao dịch đạt giá trị kỷ lục trên 8.000 tỷ đồng trong thời gian qua.
Việc này, giới chuyên môn cho rằng nó tạo ra tác động tích cực lẫn tiêu cực. Thứ nhất, margin là một kênh để dòng tín dụng chảy vào thị trường chứng khoán. Việc tăng tỷ lệ ký quỹ ban đầu có thể là một cách để hạ nhiệt tăng trưởng tín dụng theo hướng nhà nước đề ra trong năm 2018 với mục tiêu tăng trưởng tín dụng chậm lại còn khoảng 17%. Thứ hai, yêu cầu này cũng là một cách để bảo vệ nhà đầu tư và các công ty chứng khoán.
Tuy vậy, theo một chuyên viên phân tích Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) chuyện nâng tỷ lệ margin cũng có những mặt kém tích cực đi kèm. Thứ nhất, do có tương quan thuận giữa tăng trưởng tín dụng và VN-Index với khoảng thời gian kéo dài là 3 tháng nên khi điều chỉnh tăng trưởng tín dụng chậm lại thì rất có thể sẽ tác động đến tăng trưởng của VN-Index.
Thứ hai, các công ty chứng khoán trên thực tế có những sản phẩm để đẩy tỷ lệ margin 1:1 hiện tại lên mức cao hơn, như mô hình margin “kim tự tháp” hay các sản phẩm “T+”… Do vậy, việc nâng tỷ lệ ký quỹ ban đầu có thể chưa chắc thể hiện được hết chức năng đảm bảo an toàn cho NĐT cũng như các công ty chứng khoán.
Từ thực tế trên, dù thị trường vẫn đang có xu hướng tăng điểm hay cộng thêm thông tin khả quan về kết quả kinh doanh quý IV/2017 và kế hoạch 2018 của các DN niêm yết thì NĐT vẫn phải hết sức tỉnh táo. Bởi mỗi chính sách đề ra (dự kiến áp dụng từ tháng 2 tới), phản ứng tất yếu của thị trường là điều chỉnh và tâm lý bán ra của NĐT có thể diễn ra.
Điều này cũng được thể hiện trong báo cáo chiến lược mới đây của Công ty Chứng khoán MBKE. Theo đó, báo cáo ghi rằng: “nỗi lo bong bóng hay tăng nóng của một bộ phận NĐT không phải không có lý. Nỗi lo này thậm chí có căn cứ hơn khi so sánh chỉ số P/E. Mức P/E trung bình của khu vực là 16,2 lần, trong khi P/E của thị trường chứng khoán Việt Nam là 17,5 lần”.
Bình luận về thị trường, một chuyên viên phân tích của MBKE cho rằng, chỉ số chứng khoán tiếp tục tăng, bỏ qua những khuyến cáo về P/E trung bình của thị trường cao, bởi NĐT chứng khoán kỳ vọng vào tương lai. Tuy nhiên, một khi mức định giá của nhiều cổ phiếu đã lên khá cao và nếu tăng trưởng lợi nhuận của DN không theo kịp, các cổ phiếu này sẽ lao dốc. “Ngay cả khi tăng trưởng lợi nhuận được duy trì, cũng sẽ có sự phân hóa giữa các DN và rủi ro sẽ luôn tiềm ẩn cho NĐT không phân biệt rõ các DN tốt và xấu”, vị chuyên viên nói thêm.
Nhìn chung, tâm lý hưng phấn đang bao trùm thị trường từ đầu năm 2018 đến nay. Tuy nhiên, như các nhà chuyên môn nói, đây là một tâm lý cần cẩn trọng, bởi nó dễ cuốn NĐT vào thị trường, mà mất đi sự tỉnh táo khi đánh giá cổ phiếu. Trong đó, với DN tốt mà định giá quá cao do thị trường đặt kỳ vọng quá nhiều thì cũng rất rủi ro nếu NĐT không biết điểm dừng. Thế nên, nếu NĐT không có đủ thời gian hoặc thông tin thì nên ủy thác đầu tư cho các NĐT chuyên nghiệp là các công ty quản lý quỹ. Nhiều quỹ mở trong năm 2016 và 2017 đã có mức tăng trưởng tốt và cao hơn mức tăng trưởng của VN-Index.
Một điểm đáng lưu ý nữa là lượng margin trên thị trường theo ước tính của một công ty chứng khoán hiện nó đã tăng liên tục từ quý IV/2016. Tính đến hết quý III/2017, lượng margin trên toàn thị trường ước tính có thể trên 50.000 tỷ đồng. Lượng margin này so với vốn hóa thị trường đang quanh mức 4% - điều này cho thấy NĐT sử dụng margin làm công cụ đầu tư khá cao. Vậy, NĐT cần cân nhắc sử dụng đòn bẩy thế nào là hợp lý để tránh rủi ro.
Ví như năm 2012, NĐT có thể vay thêm 2,5 lần vốn để đạt mức đòn bẩy 3,5 lần. Nhưng năm 2018, tỷ lệ margin 1:1 hiện tại xét về mặt quản trị rủi ro mới khá hợp lý. Thậm chí, có thời điểm NĐT phải luôn duy trì ở mức thấp hơn mức tối ưu mới là hợp lý…
Thời Báo Ngân Hàng
