Chính quyền Bắc Kinh không chỉ không thực hiện được mục tiêu thúc đẩy xuất khẩu mà còn đang làm tình hình tồi tệ hơn.
Chứng khoán Trung Quốc
chắc chắn đang là mối quan tâm của nhiều nhà đầu tư hiện nay khi suy
giảm gần 12% trong những phiên đầu năm 2016 và khiến các sàn Thượng Hải
hay Thâm Quyến phải tạm ngừng giao dịch.
Tuy vậy, nhiều chuyên gia cho
rằng quy định tạm ngừng giao dịch nếu chỉ số chứng khoán giảm quá 7% chỉ
khiến nhà đầu tư thêm lo lắng và tăng cường bán ra.
Chỉ số Shanghai Composite Index phiên 7/1/2016 (thị trường ngừng giao dịch ngay đầu phiên khi giảm hơn 7%)
Bên cạnh đó, cách điều hành tỷ giá đồng Nhân dân tệ được nhiều nhà đầu tư cho rằng là nguyên nhân chính khiến thị trường chứng khoán Trung Quốc điều chỉnh sốc những ngày đầu năm.
Sau khi thông tin đồng Nhân dân tệ được
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đưa vào rổ dự trữ các đồng tiền chủ chốt,
nhiều nhà đầu tư đã hy vọng Trung Quốc sẽ nâng giá nội tệ để đảm bảo uy
tín và vị thế của đồng tiền này.
Tuy vậy, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc
(PBOC) lại có những động thái trái ngược khi cố gắng hạ giá Nhân dân tệ
nhằm thúc đẩy lợi thế về giá cho hàng xuất khẩu. Điều này đã khiến nhà
đầu tư bất ngờ và thúc đẩy xu thế rút vốn ra khỏi thị trường.
Nhà đầu tư bắt đầu rút vồn khỏi Trung Quốc (tỷ USD)
Rõ ràng, việc đầu tư tài sản bằng đồng Nhân dân tệ đã không còn hấp dẫn khi giá đồng tiền này liên tục giảm so với các loại ngoại tệ khác.
Trong nhiều thập kỷ, dòng vốn quốc tế đã
liên tục đổ về Trung Quốc trước đà tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường
này, đặc biệt là khi các nền kinh tế phát triển gặp khó khăn trong thời
kỳ hậu khủng hoảng thập niên 2000.
Tuy nhiên, xu thế này đã đảo chiều do đà
tăng trưởng chậm lại của kinh tế Trung Quốc và nhà đầu tư ngày càng lo
lắng về những rủi ro tiềm tàng trên thị trường này.
Quyết định điều chỉnh cơ chế điều hành
tỷ giá tháng 8/2015 và động thái giảm giá mạnh Nhân dân tệ những phiên
gần đây chỉ thúc đẩy nhà đầu tư “bỏ chạy” hơn nữa.
Theo tổ chức tài chính quốc tế IIF, năm
2015 là năm đầu tiên kinh tế Trung Quốc chứng kiến tình trạng rút vồn
ròng khỏi thị trường trong 27 năm qua. Tổ chức IIF cũng dự báo sẽ có
khoảng hơn 500 tỷ USD tiếp tục rút khỏi Trung Quốc.
Có vẻ như quyết định hạ giá Nhân dân tệ
đã đi quá xa khỏi tầm kiểm soát. Chính quyền Bắc Kinh muốn Nhân dân tệ
hạ giá để thúc đẩy xuất khẩu nhưng không muốn đồng tiền này xuống quá
sâu. Việc đồng nội tệ hạ giá quá mạnh sẽ khiên các doanh nghiệp trong nước gặp khó khăn khi thanh toán những khoản nợ bằng ngoại tệ.
Nhiều công ty Trung Quốc đã phải thanh
toán nợ sớm trước những biến động của Nhân dân tệ. Mới đây, tạp đoàn
hàng không quốc doanh China Eastern Airlines đã tuyên bố trả sớm khoản
nợ 1 tỷ USD với lý do “hạn chế những rủi ro từ biến động tỷ giá”.
Tính đến tháng 9/2015, tổng số nợ bằng
ngoại tệ của Trung Quốc đã lên đến 1,53 nghìn tỷ USD và 2/3 số tín dụng
này sẽ đáo hạn trong vòng 1 năm.
Trước tình hình tiêu cực của thị trường
tiền tệ và chứng khoán, chính quyền Bắc Kinh buộc phải dùng dự trữ ngoại
hối để mua Nhân dân tệ cũng như cổ phiếu. Hậu quả là dự trữ ngoại hối
của nước nay suy giảm nhanh chóng.
Trong tháng 12/2015, dự trữ ngoại tệ của
Trung Quốc đã giảm kỷ lục 108 tỷ USD xuống 3,33 nghìn tỷ USD, mức giảm
cao gấp 5 lần so với ước tính trước đó.
Dự trữ ngoại hối của Trung Quốc giảm mạnh kỷ lục (nghìn tỷ USD)
Như vậy, chính phủ Trung Quốc đang trong
tình trạng tiến thoái lưỡng nan khi muốn hạ giá Nhân dân tệ thúc đẩy
xuất khẩu nhưng lại khiến dòng vốn đầu tư rút mạnh và chứng khoán điều
chỉnh sâu, buộc PBOC phải bòn rút dự trữ ngoại hối để bơm tiền giữ tỷ
giá.
Tuy vậy, việc bơm tiền hay các biện pháp
tạm dừng giao dịch trên thị trường chứng khoán chỉ làm nhà đầu tư hoảng
sợ hơn, qua đó càng rút vốn mạnh và khiến PBOC lâm vào vòng luẩn quẩn.
Rõ ràng, chính quyền Bắc Kinh không chỉ không thực hiện được mục tiêu thúc đẩy xuất khẩu mà còn làm tình hình tồi tệ hơn.
Theo Trí Thức Trẻ/WSJ/CNBC
