Bà gọi đây là điểm bùng phát của thị
trường. Trong một lần gặp gỡ tình cờ, bà đã dành cho Doanh nhân Sài Gòn
Cuối tuần một cuộc trao đổi thú vị về những trải nghiệm kinh doanh tại
việt nam.
* Thưa bà, thời điểm này bà nghĩ gì về thị trường kinh doanh chuỗi cửa hàng cà phê tại Việt Nam?
- Kinh doanh cửa hàng bán lẻ cà phê ở Việt Nam đã và đang bùng nổ. Tôi nhớ ba năm trước khi chúng tôi mở cửa hàng đầu tiên ở TP.HCM ở đây mới có Trung Nguyên và Highland, Coffee Bean và Tea Leaf, Phúc Long mới có hai cửa hàng mà là bán cà phê mang đi.
Giờ đây đó là ngành “rung chuyển” vô cùng
thú vị, với nhiều khái niệm tuyệt vời và rất nhiều cửa hàng đang lan đi
nhanh chóng, với các phong cách trang trí đủ kiểu và trở thành lựa chọn
hàng đầu cho khách hàng khi họ muốn tìm nơi uống, ăn và gặp gỡ. Nó chỉ
diễn ra trong ba năm và với tôi thật kinh ngạc.
* Có khi nào bà tự hỏi vì sao sự bùng nổ đó xảy ra?
- Tôi không tự hỏi. Tôi biết. Hãy nhìn!
Tôi đã đi cùng Starbucks trong nhiều năm và tôi đã nhìn thấy rằng khi
chúng tôi mới đến Việt Nam chỉ có vài “người chơi” nên thị trường không
đủ cạnh tranh và vì thế không ai cố gắng thúc đẩy cho sự phát triển sôi
động hơn, cửa hàng đẹp hơn và cà phê chất lượng hơn.
Chúng tôi đã đến đây và là một trong các
yếu tố kích hoạt cho thị trường. Giờ đây khách hàng đặc biệt là những
người trẻ tuổi Việt Nam có thể vào những cửa hàng cà phê rất tuyệt nơi
chúng tôi tìm cách trang trí cửa hàng mới lạ, chúng tôi tìm cách pha chế
các loại đồ uống mới cho thị trường Việt Nam và trên thế giới,
Starbucks cũng làm cho thức uống này thay đổi qua thời gian. Ngày nay
những người khác có thể nói “okey đó là sự phải lòng” (của khách hàng
với sản phẩm).
Tôi nghĩ chúng tôi đã đem đến cho bạn trẻ
Việt Nam cách thưởng thức cà phê kiểu mới, đã thay đổi phong cách uống
cà phê truyền thống của Việt Nam, tất nhiên cùng lúc Phúc Long cũng đã
thay đổi và nhiều thương hiệu khác cũng chuyển mình rất nhanh.
* Bà có nhận định gì về thị trường thời gian tới?
- Thị trường kinh doanh bán lẻ cà phê
Việt Nam đang tăng trưởng và thay đổi tương tự như toàn bộ đất nước này.
Ngày càng nhiều người trồng loại cây này quan tâm đến việc nâng cao
tiêu chuẩn chất lượng, tăng cường đưa cà phê Arabica và cà phê sạch ra
thị trường (từ trước tới nay người Việt Nam chủ yếu uống và xuất khẩu cà
phê Robusta – PV).
Với chúng tôi những người đang ở trong
ngành này rất háo hức chứng kiến nhiều điều đang xảy ra và phần lớn đó
là những thay đổi tốt.
* Vậy bà có lo lắng vì sự cạnh tranh đó?
- Tôi không sợ cạnh tranh mà tôi thực sự thích vì chúng tôi cũng có lợi từ sự cạnh tranh đó.
Mặc dù Starbucks gặp phải sự cạnh tranh
của nhiều dòng cà phê tại Việt Nam nhưng mỗi loại cà phê có một phong
cách riêng. Với dân số lên tới gần 100 triệu người, Việt Nam là thị
trường và cơ hội cho nhiều thương hiệu cà phê cùng phát triển.
Việt Nam có 50% dân số là người trẻ và đó
cũng chính là thị trường mà Starbucks hướng đến. Chúng tôi đến đây mục
tiêu đầu tiên để bán cà phê cho người Việt chứ không phải người nước
ngoài. Chúng tôi đã và sẽ muốn đưa thêm các món ăn, uống “made in
Vietnam” lên quầy.
Tôi cũng vui vì có thêm các đối tác. Bạn
biết đó, có rất nhiều đối tác ở Việt Nam chúng tôi làm việc cùng mở thêm
các cửa hàng mới, nhiều bạn trẻ thích làm việc ở công ty hay trở thành
quản lý cửa hàng…
Sự cạnh tranh bùng phát đã giúp người
tiêu dùng có nhiều cơ hội, giờ đây họ không phải chờ đợi nữa, họ có
nhiều lựa chọn. Họ có thể thích capuccino ở đây và nước trái cây ở chỗ
khác.
Cạnh tranh là vô cùng tốt không chỉ với
ngành cà phê. Nếu bạn mở một cửa hàng, cạnh đó có người khác mở một cửa
hàng, đó là việc rất tốt vì bạn không thể bán với chất lượng thấp hơn mà
bạn buộc phải trở nên tốt nhất có thể. Cạnh tranh là khó nhưng cũng là
cơ hội cho những thương hiệu tốt, doanh nghiệp tốt sẽ tạo được sự khác
biệt.
* Starbucks hiện là công ty
kinh doanh cà phê có giá trị vốn hóa lớn nhất toàn cầu, theo bà sự khác
biệt công ty đã tạo ra là gì?
- Đó là sự khác biệt và chất lượng.
Quy trình làm ra sản phẩm của Starbucks
thực sự kéo dài qua nhiều khâu và phải làm việc với rất nhiều đội ngũ
trong và ngoài nước, từ trồng đến vận chuyển, chế biến.
Mỗi mùa chúng tôi nhận được rất nhiều mẫu
cà phê từ các quốc gia. Đội kiểm định chất lượng sẽ đến tận vườn cà phê
và kiểm định chất lượng, từ quy trình chăm sóc và họ chỉthu mua khi
chất lượng đạt tiêu chuẩn Starbucks đưa ra. Kể cả khi hợp đồng mua đã ký
rồi và cà phê được chất lên xe chuẩn bị chở đi cà phê vẫn bị kiểm tra
lại một lần nữa nếu đảm bảo tiêu chuẩn đó mới mua.
Khi container chở hạt về đến nhà máy, hạt
cà phê lại được kiểm tra lại lần nữa và các tiêu chí cà phê của đội thu
mua và đội ở nhà máy phải khớp với nhau trên hệ thống về hương vị (tức
là cà phê vẫn giữ được phẩm chất) thì khi đó chúng mới bắt đầu được đưa
vào rang xay tại một nhà máy duy nhất ở Seattle (Mỹ), rồi sau đó cà phê
bột được quay trở lại thị trường toàn cầu qua các cửa hàng Starbucks (cà
phê Starbucks hiện được mua từ tám quốc gia trên thế giới trong đó có
Việt Nam – PV).
Tôi không sợ cạnh tranh bởi vì thế mạnh
của Starbucks từ trước tới nay là rang xay. Ai mua cà phê ở Việt Nam
cũng được hết. Các loại cà phê mang thương hiệu Ý, Nestle… các hãng khác
mua rất nhiều cà phê ở đây nhưng rang xay là mấu chốt. Rang xay cũng
như nấu nướng, làm thế nào để có cà phê tốt nhất và ngon nhất đó là yếu
tố quyết định chất lượng cà phê và làm nên điểm khác biệt.
* Hãng có chiến lược gì với thị trường Việt Nam trong 3-5 năm tới?
- Năm 2016 chúng tôi sẽ tiếp tục phát
triển không gian bán lẻ. Chúng tôi tiếp tục mở rộng hoạt động của mình
ra các khu vực lân cận.
Chiến lược kinh doanh của tôi cũng quan
tâm đến xây dựng một tổ chức nơi con người là trung tâm. Các đối tác
được đào tạo theo chuẩn mực cao nhất để có thể phục vụ khách hàng mỗi
ngày.
Chúng tôi đang tiếp tục tìm kiếm các cơ
hội để mở rộng kinh doanh, không bao giờ bằng lòng với các vấn đề còn
tồn tại về dịch vụ khách hàng, và phải có sản phẩm tốt trong những cửa
hàng đẹp và thú vị. Chúng tôi cam kết đầu tư lâu dài và phát triển tại
Việt Nam.
* Là người làm việc trong ngành kinh doanh cà phê nhiều năm, bà nghĩ gì về cơ hội và thách thức của ngành cà phê Việt Nam?
- Thách thức là trong khi tiếp tục phát
triển rất nhanh cần quan tâm đến chất lượng và sự ổn định về chất lượng
và dịch vụ đem đến cho khách hàng. Về cơ hội, cần tránh sự chệch hướng
về chất lượng, tập trung vào phát triển bền vững và tác động tích cực
lên cộng đồng nông dân.
* Trong ngành kinh doanh này, bà chiêm nghiệm thấy cà phê và văn hóa liên quan như thế nào?
- Trên toàn thế giới cà phê và trà ở
nhiều nơi gắn liền với văn hóa. Bạn thường ngồi uống với bạn bè, với mọi
người và cà phê cũng như trà là phương tiện gắn kết con người với nhau.
Tôi đã đi qua nhiều thị trường khác nhau.
Ví dụ, không có gì ở Argentina được bàn luận mà thiếu cà phê. Nó là một chất kết dính tự nhiên.
* Về công việc, bà đã đến với công việc hiện nay thế nào? Bà đã muốn làm việc với cà phê từ khi còn trẻ hay không?
- Tôi sinh ra ở Peru. Bà ngoại tôi pha cà
phê và uống mỗi ngày. Tôi đã ngửi mùi đó mỗi ngày, một thứ mùi tuyệt
vời. Tất nhiên khi đó là trẻ con bạn chưa thể uống cà phê nhưng bạn sẽ
muốn uống nó.
Khi bạn lớn và được uống nó bạn càng
thích và yêu nó. Tôi yêu nó. Tôi yêu cả ngành trồng và sản xuất cà phê.
Thật tuyệt khi bạn chứng kiến cây cà phê lớn lên và ra trái, rồi hái
trái, lấy hạt rồi hạt tiếp tục qua một quá trình để trở thành sản phẩm
tuyệt vời.
Tôi đã học về kinh doanh ở Argentina.
Trước đây tôi từng đảm nhận vai trò quản lý chiến lược kinh doanh cho
các tập đoàn thực phẩm như Saks Fifth Avenue, Panera Bread…
Tôi vào làm ở Starbucks tại California
(Mỹ). Ngày đầu tiên tôi làm việc ở đây tôi đã ngồi ở cửa hàng để quan
sát người xếp hàng mua cà phê, thật ngạc nhiên đã có những người luôn
luôn có mặt ở đó, như một phần của cửa hàng. Tôi thực sự ngạc nhiên về
điều đó, và tôi rất yêu công việc của mình.
* Bài học quan trọng nhất của bà sau nhiều năm trong nghề là gì?
- Với tôi bài học quan trọng nhất là tính
nhất quán. Bạn phải luôn luôn sẵn sàng cống hiến bởi vì bạn thấy tất cả
bộ phận của công ty luôn luôn phải bỏ ra rất nhiều cố gắng để đảm bảo
sản phẩm chất lượng. Chúng tôi biết sẽ có lúc có sự cố rất khó khăn
nhưng sẽ phải để lo lắng sang một bên để hành động.
Thứ hai là sự tin cậy. Cá nhân tôi cảm
thấy giá trị của sự tin cậy rất quan trọng, tin công ty bạn đang làm
việc cho họ và những người bạn làm cùng phải tin nhau. Sự trung thực và
tin cậy rất đáng giá. Thứ ba là phải làm việc chăm chỉ. Đó là ba bài học
lớn nhất của tôi.
* Với Việt Nam bà có cảm nhận thế nào?
- Tôi đang tận hưởng cuộc sống ở một đất nước thực
sự nhiều năng lượng, nó lan tỏa và “nhắc nhở” tôi luôn “tỉnh táo” và
phải ý thức về sự vận động xung quanh mình. Tôi nghĩ tôi sẽ tiếc nhớ một
vài tòa nhà cũ ở đây nhưng tôi chắc rằng một hình ảnh TP.HCM mới mẻ cũng sẽ gợi rất nhiều hân hoan.
Tôi sống ở Việt Nam hơn năm năm và đã trải qua
quãng thời gian rất đặc biệt. Hằng ngày tôi lái xe máy đi làm và được
chứng kiến rằng Việt Nam đã thay đổi nhanh chóng thế nào qua mỗi ngày.
Từ một cửa hàng ở quận trung tâm TP.HCM năm 2013 nay chúng tôi đã có tất
cả 19 cửa hàng ở Hà Nội và mới đây nhất là cửa hàng mới mởở Gò Vấp.
Đôi khi tôi nhận được những ý kiến của khách hàng
kiểu như họ luôn cần thêm cái mới, họ nóng lòng muốn Starbucks mở rộng
thật nhanh nhưng chúng tôi cũng không thể mở quá nhanh được vì mở một
cửa hàng nếu nhanh cũng phải mất ba tháng. Tôi thực sự nghĩ rằng Việt
Nam đã chờ đợi Starbucks từ lâu, qua phim ảnh, truyền hình nên khi chúng
tôi vào họ đón nhận nhiệt tình và kỳ vọng rất nhiều.Hiện tại 90% khách
hàng của chúng tôi là người Việt.
Trách nhiệm của chúng tôi vì thế là tiếp tục đưa
những ly cà phê tốt nhất từ bàn tay đam mê của các chuyên gia pha chế
tới khách hàng.
|
Hồng Phúc (DNSGCT)
