Chân dung doanh nghiệp Việt kín tiếng đưa thực phẩm giá trị cao thâm nhập Walmart

Một công ty gia đình Việt nhiều năm nay đã tranh giành thị phần với ông lớn C.P trong việc cung cấp thực phẩm chế biến sẵn vào các thị trường Mỹ, Úc, Châu Âu qua các chuỗi siêu thị lớn nhất nhì thế giới như Walmart, Sainsbury’s, Woolworths…

- TrangCorp là một công ty gia đình được lập nên từ năm 2004 với số vốn chỉ vẻn vẹn 20 tỷ đồng, khởi nguồn từ việc cung cấp thực phẩm cho một số cửa tiệm tại Úc

- Sản phẩm của TrangCorp là tôm cuốn khoai tây, hải sản tẩm bột, hải sản xiên, Dimsum…, được bán tại các chuỗi siêu thị lớn nhất nhì thế giới như Walmart, Sainsbury’s, Woolworths

- "Trong khi các tập đoàn nước ngoài mang trí tuệ, tiền bạc nhằm lấn chiếm thị trường nội địa, tại sao chúng ta không chiếm lĩnh thị trường trong nước?"

---

Không phải là sản phẩm xuất thô, các mặt hàng thực phẩm Việt đang được bán trong các chuỗi siêu thị Walmart (Mỹ), Sainsbury’s (Anh), Woolworths (Australia), Semiwon Food (Hàn Quốc)… là các mặt hàng thực phẩm chế biến sẵn rất đa dạng gồm các loại tôm cuốn khoai tây, hải sản tẩm bột, hải sản xiên, Dimsum…

Đơn vị cung cấp các mặt hàng này là một doanh nghiệp nhỏ của Việt Nam, một công ty gia đình nhiều năm coi Tập đoàn C.P của Thái Lan là đối thủ trên “mặt trận” thức ăn chế biến sẵn ở các thị trường khó tính nước ngoài.

“Chúng tôi đã “đụng” C.P khi chào hàng một số đối tác. Nhưng chúng tôi hoàn toàn có thể cạnh tranh với C.P ở thị trường nước ngoài”, ông Võ Thiên Chương – Giám đốc Tài chính của CTCP Trang (TrangCorp) – một công ty gia đình được lập nên từ năm 2004 với số vốn vẻn vẹn 20 tỷ đồng, khởi nguồn từ việc cung cấp thực phẩm cho một số cửa tiệm tại Úc.

Cùng với những cổ đông sáng lập là người thân và bạn bè, ông Hồ Văn Trung (còn gọi là Trang Hồ) đã xây dựng nhà máy sản xuất tại khu công nghiệp Hiệp Phước, TPHCM để sản xuất các mặt hàng thực phẩm đông lạnh từ thủy sản, phục vụ các thị trường xuất khẩu khó tính tại Châu Âu, Châu Mỹ, Châu Úc.

Ông Hồ Văn Trung - doanh nhân sáng lập TrangCorp. Ảnh: VietQ.

Ông Hồ Văn Trung là doanh nhân gốc Việt có tiếng, từng xuất bản cuốn tự truyện Gian truân chỉ là thử thách với lời tựa đi kèm: Từ chăn trâu đến Chủ tịch Tập đoàn.

“Gia đình tôi được cả 3: Tôi mạnh về chế biến thực phẩm, chồng tôi (ông Trang Hồ) mạnh về chế tạo máy, còn con tôi - David Ho (Chủ tịch HĐQT TrangCorp) giỏi về Marketing. Ngày xưa, chồng tôi vừa làm máy vừa làm Marketing. Khi còn trẻ, chúng tôi làm đủ mọi thứ”, bà Nguyễn Minh Nguyệt – Tổng Giám đốc TrangCorp – tâm sự.

Chiếm lĩnh thị trường nội địa = Dòng bánh sang + Thuê người của Kinh Đô + Dùng kênh HORECA

TrangCorp hiện có 2 công ty con là Công ty Thực phẩm Dary (nắm giữ 65% vốn điều lệ) và Công ty Sản xuất Thương mại và Dịch vụ Thực phẩm Dasumy (nắm giữ 75% vốn điều lệ). Trong đó, Dary chuyên về kho lạnh dự trữ và sơ chế - chế biến thủy hải sản, còn Dasumy chuyên vào sản xuất bánh cung cấp cho thị trường nội địa.

“Trong khi các tập đoàn nước ngoài mang trí tuệ, tiền bạc nhằm lấn chiếm thị trường nội địa, tại sao chúng ta không chiếm lĩnh thị trường trong nước? Tôi mãi khắc khoải và rất mong ngày nào đó giải quyết được nỗi trăn trở này”, bà Nguyệt trải lòng.

“Đó là lý do vì sao năm 2015, mặc dù bận rộn với việc sản xuất để xuất khẩu 100%, tôi vẫn quyết tâm tìm tòi cách thức làm sao đưa sản phẩm vào thị trường nội địa”.

Sau một thời gian nghiên cứu và phát triển các sản phẩm bánh mẫu, TrangCorp đã thử nghiệm sản phẩm và đưa vào các quán café nhỏ lẻ tại các huyện, các tỉnh, để tìm ra sản phẩm nào phù hợp với thị trường nội địa.

Bà Nguyệt cho biết, TrangCorp đã tìm ra một kênh phân phối còn trống so với các kênh phân phối vốn đang rất khốc liệt trong thị trường hiện tại – kênh HORECA (viết tắt của từ Hotel, Restaurant, Catering) - kênh phân phối qua các khách sạn, nhà hàng, khu nghỉ dưỡng, quán café cao cấp...

“Với kế hoạch phát triển thị trường nội địa, chúng tôi đã đi 3/4 về kế hoạch. Đội ngũ thị trường chuyên nghiệp được mướn từ Kinh đô (công ty bánh kẹo của CTCP Kinh đô giờ đã bán phần lớn cho tập đoàn nước ngoài Mondelèz International– PV) và một số công ty khác - những người có nhiều kinh nghiệm trong mảng bakery về hỗ trợ, nghiên cứu”, bà Nguyệt nói.

Về dòng sản phẩm, bên cạnh các mặt hàng thủy hải sản chế biến phục vụ xuất khẩu, TrangCorp sẽ phát triển dòng bánh sang để tung ra thị trường. Dòng bánh này trong ngành được xếp vào dòng bánh tươi, nhưng sẽ không đi theo đúng dòng bánh tươi – vốn khó thành công khi có quá nhiều người đi trước, mà chuyển sang dòng đông lạnh với các dòng sản phẩm có thể hấp, chiên, nướng...

“Các dòng bánh này ăn vào thời gian nào cũng được, và ai ăn cũng được, từ trẻ em, học sinh, người lớn tuổi, thanh niên bận rộn với công việc. Ăn tại nhà sẽ ngon như ngoài quán café hay khách sạn… Chúng tôi sẽ đi vào các kênh phân phối sâu, xa để các loại bánh này nhà nhà dùng được, nơi nơi dùng được”, bà Nguyệt bày tỏ.

Theo kế hoạch, tháng 9 năm nay, Dasumy sẽ hoàn thành xây dựng nhà máy. Năm 2016, sẽ đưa sản phẩm vào các kênh phân phối khắp cả nước. Sau khi lấp đầy kênh phân phối vào năm thứ 2, Dasumy sẽ chiếm lĩnh thị trường vào năm thứ 3.

Theo tính toán, chỉ riêng TPHCM có 1.700 điểm quán café, và 200 điểm trường học. Chỉ tính khiêm tốn mỗi điểm có doanh thu 80.000 đồng/ngày, thì sau một thời gian ngắn, doanh nghiệp sẽ từng bước chiếm lĩnh thị trường.

Lấy tình yêu làm giá trị cốt lõi

“Tài chính đương nhiên là vấn đề quan trọng. Nếu bỏ qua vấn đề tài chính, điều đáng quan tâm sẽ là công ty sản xuất gì và các dịch vụ của công ty đó. Tuy nhiên, sản phẩm thì rất dễ bị làm nhái và bắt chước, nên nếu tìm một công ty để đầu tư, điều tôi quan tâm là con người và văn hóa của tổ chức – các yếu tố tiềm năng cho sự phát triển của công ty”, ông David Ho – Chủ tịch HĐQT TrangCorp – cho biết.

Một số sản phẩm thủy hải sản chế biến của công ty.

Văn hóa của TrangCorp dựa trên 5 trụ cột, trong đó, trụ cột đầu tiên là TÌNH YÊU.

“Chúng tôi yêu sản phẩm, dịch vụ, yêu công ty, yêu khách hàng và yêu cả những con người của chúng tôi. Chính vì có tình yêu như vậy nên chúng tôi làm việc có hệ thống, xây dựng một hệ thống thống nhất cùng điều hành doanh nghiệp”, ông David nói.

“Bằng cách đó, chúng tôi phát triển được đội ngũ nhân sự, qua đó phát triển được kinh doanh. Và cũng từ tình yêu đó mà sản xuất ra được những sản phẩm có chất lượng cao nhất”.

“Tầm nhìn của TrangCorp là trở thành công ty hàng đầu Việt Nam về chế biến thực phẩm và trong 10 năm nữa, sẽ nằm trong Top những công ty hàng đầu thế giới”.

Mang nhiều yếu tố thành công của một doanh nghiệp thực phẩm như công nghệ, con người, chất lượng sản phẩm, nguồn cung…, nhưng TrangCorp lại vướng ở nguồn vốn. Đây là lý do TrangCorp quyết định chấp nhận chuyển từ mô hình công ty gia đình sang mô hình công ty đại chúng.

Theo kế hoạch, TrangCorp sẽ niêm yết trên sàn chứng khoán Hà Nội (HNX) trong tháng 11, sẽ chuyển sang sàn chứng khoán TPHCM (HSX) vào năm tiếp theo, lọt vào rổ VN30 vào năm kế tiếp và dự kiến đến năm 2019, công ty sẽ niêm yết trên sàn chứng khoán nước ngoài, có thể tại sàn chứng khoán Singapore, hoặc sàn chứng khoán London hay New York (những thị trường có tỷ trọng xuất khẩu lớn của TrangCorp).

Báo cáo tài chính các năm 2013 - 2014 cho thấy, sản lượng sản xuất và tiêu thụ của Công ty lần lượt 2.163 tấn và 2.679 tấn, doanh thu 331 tỷ đồng và 423 tỷ đồng. Tính riêng 9 tháng đầu năm 2015, sản lượng tiêu thụ của công ty đạt 1.800 tấn, doanh thu 330 tỷ đồng. Doanh thu cả năm 2015 dự kiến đạt 518 tỷ đồng, lợi nhuận 55,5 tỷ đồng.

>> Từ phu kéo xe đến 'Vua bánh mì', đối tác lớn của Lotteria, KFC, Burger King Việt Nam

Kinh Đô phiên bản 2: Cú hích tăng trưởng mới?

Theo tính toán của SSI, doanh thu năm 2016 của Tập đoàn Kido có thể lên đến 7.482 tỉ đồng, tăng vọt so với các năm trước.

Quyết đoán bán đi mảng bánh kẹo cho đối tác nước ngoài, lãnh đạo tập đoàn Kinh Đô đã tạo ra tranh luận. Bên cạnh những ý kiến ngờ vực về tương lai của tập đoàn này sau khi mất đi mảng kinh doanh cốt lõi là những ý kiến lạc quan cho rằng, việc buông hẳn mảng bánh kẹo và tập trung đầu tư vào các ngành hàng tiềm năng khác sẽ tạo ra cú hích tăng trưởng mới trong thời gian tới.

Triển vọng Kido

Sau khi đạt đến cột mốc doanh thu thuần hơn 4.000 tỉ đồng vào năm 2011, tốc độ tăng trưởng trung bình năm từ đó đến năm 2014 của Tập đoàn Kinh Đô chỉ đạt mức khiêm tốn 5,5%. Năm 2014, lợi nhuận ròng của Tập đoàn tăng trưởng tốt, tăng lên 547 tỉ đồng từ mức 278 tỉ đồng (năm 2011), nhờ chi phí tài chính giảm mạnh.

Rõ ràng, bên cạnh cải thiện hiệu quả hoạt động trong ngắn hạn, tìm kiếm hướng đi mới để thúc đẩy doanh thu tăng trưởng cao trở lại là bài toán lâu dài của Tập đoàn Kido (phiên bản mới từ Tập đoàn Kinh Đô). Việc bán đi 80% cổ phần trong Kinh Đô Bình Dương đã giúp Tập đoàn Kido có thêm nguồn lực để “dấn thân” phát triển các ngành hàng mới, tiềm năng và ẩn chứa không ít rủi ro.

Tình hình kinh doanh của Kido trong những năm gần đây

Cấu trúc hoạt động của Tập đoàn Kido được tổ chức lại theo hướng tinh gọn hơn. Trong số các công ty con còn lại của Kinh Đô, nổi bật có Công ty Kido sản xuất kem và sữa chua, được SSI ước tính mang lại khoảng 1.000 tỉ đồng cho Tập đoàn Kido trong năm nay.

Đối với mảng dầu ăn, Vocarimex hiện chỉ là công ty liên kết. Để biến Vocarimex trở thành một doanh nghiệp con, Tập đoàn Kido đã có kế hoạch nâng tỉ lệ sở hữu lên 51% trong vài tháng tới. Với doanh thu dự kiến đạt tới 5.625 tỉ đồng vào năm 2016, Vocarimex sẽ đóng góp đáng kể vào kết quả kinh doanh chung của Tập đoàn trong những năm tới, có thể chiếm tỉ trọng lớn và đủ bù đắp phần thiếu hụt của mảng bánh kẹo.

Nắm được Vocarimex, Tập đoàn Kido sẽ lên ngôi vị độc quyền trong ngành dầu ăn nội địa, khi nắm giữ hơn 80% thị phần. Bởi lẽ, Vocarimex đang sở hữu tới 51% cổ phần của Dầu Thực vật Tường An, 49% cổ phần của Dầu ăn Golden Hope Nhà Bè, 27% cổ phần trong Dầu Thực vật Tân Bình (Nakydaco) cũng như có cổ phần tại một số doanh nghiệp dầu ăn nhỏ khác.

Kido lập liên doanh sản xuất mì ăn liền với Saigon Ve Wong để đẩy mạnh thương hiệu Đại Gia Đình - Ảnh: Zing News

Khó khăn đặt ra với Tập đoàn Kido là hiệu quả hoạt động của Vocarimex tương đối thấp, tỉ suất lợi nhuận gộp trong các năm gần đây chỉ đạt 2-3%. Tuy vậy, với kinh nghiệm hàng chục năm trong lĩnh vực thực phẩm, các nhà lãnh đạo của Tập đoàn Kido có khả năng tạo ra sức sống hoàn toàn mới cho Vocarimex. Để tăng tốc cho mảng dầu ăn, mới đây Tập đoàn Kido đã ký thỏa thuận liên doanh với Felda Global Ventures, một trong những nhà sản xuất dầu cọ lớn nhất của Malaysia, về việc cung cấp nguyên liệu đầu vào cho nhà máy dầu ăn và tạo ra sản phẩm dầu ăn mới cho thị trường Việt Nam, điển hình như sản phẩm kết hợp giữa dầu cọ của Malaysia và dầu đậu phộng của Việt Nam.

Mới đây, Tập đoàn Kido công bố thành lập liên doanh sản xuất mì ăn liền với Saigon Ve Wong tại khu công nghiệp VSIP Bắc Ninh, trong đó tỉ lệ sở hữu của Tập đoàn Kido là 49%, nhằm đẩy mạnh quy mô sản xuất sản phẩm có thương hiệu Đại Gia Đình. Nhưng khác với dầu ăn, Tập đoàn Kido sẽ gặp thách thức lớn khi “chen chân” vào thị trường mì gói. Bởi lẽ, 3 doanh nghiệp dẫn đầu của ngành, Vina Acecook, Masan Consumer và Asia Foods, đang nắm giữ đến 80% thị phần mì gói trong nước.
Lợi ích từ mảng bánh kẹo còn lại khá nhỏ vì Tập đoàn Kido chỉ còn sở hữu 20% tại hai công ty Kinh Đô Bình Dương và Kinh Đô Miền Bắc. Trong “phả hệ” của mình, Tập đoàn Kido vẫn duy trì lĩnh vực bất động sản (thông qua công ty Lavenue) nhưng sẽ không phải là mảng chiến lược trong thời gian trước mắt.

Nhìn chung, nếu tình hình diễn tiến thuận lợi, Tập đoàn Kido có thể gặt hái kết quả sáng sủa kể từ năm 2016 trở đi, khi hai mảng dầu ăn và mì gói bắt đầu mang lại doanh thu và lợi nhuận. Theo tính toán của SSI, doanh thu năm 2016 của Tập đoàn Kido có thể lên đến 7.482 tỉ đồng, tăng vọt so với các năm trước, chính thức đưa Tập đoàn bước vào giai đoạn tăng trưởng mới.

Toan tính Mondelēz

Về phía Mondelēz International, tập đoàn này cũng có những toan tính lớn sau khi thâu tóm thành công mảng bánh kẹo của Tập đoàn Kinh Đô.

“Thương vụ thâu tóm này thật sự hoàn hảo cho sự tăng trưởng của chúng tôi tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, gia tăng thị phần các sản phẩm bánh của chúng tôi tại khu vực wđang phát triển tốc độ cao ở đây”, Tim Cofer, Phó Chủ tịch Điều hành phụ trách khu vực châu Á - Thái Bình Dương, Đông Âu, Trung Đông và Nam Phi của Mondelēz cho biết.

Thị trường bánh kẹo Việt Nam được đánh giá có tiềm năng lớn, đặc biệt là sản phẩm cao cấp mà các nhà sản xuất trong nước chưa thể đáp ứng. Theo chiến lược của Mondelēz, bên cạnh tiếp tục phân phối sản phẩm hiện có của Kido, tập đoàn này sẽ mang đến thị trường Việt Nam những sản phẩm sôcôla Oreo, Cadbury, bánh quy Ritz... Và từ Việt Nam, các sản phẩm của Mondelēz sẽ đi tiếp đến các thị trường trong khu vực như Thái Lan, Trung Quốc.

 Đến nay, khu vực châu Á - Thái Bình Dương không phải là thị trường trọng điểm của Mondelēz International; khu vực này chỉ chiếm khoảng 14% tổng doanh thu hàng năm và đứng sau thị trường Mỹ Latinh, Đông Âu, Trung Đông và Nam Phi.

Quy mô vốn đầu tư/doanh thu của Mondelēz tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương cũng chỉ khoảng 5,4%, thấp hơn so với 6,5% ở các thị trường khác và đặc biệt là 7,7% ở Mỹ Latinh. Chính vì vậy, theo hãng nghiên cứu thị trường BMI, tấn công thị trường Việt Nam là bước đi đúng đắn và kịp thời của Mondelēz để khai khác cơ hội đang lên tại châu Á.

Việc hợp tác với Mondelēz cũng mang lại cho Tập đoàn Kido cơ hội phân phối sản phẩm ra thị trường thế giới, thông qua hệ thống phân phối của Mondelēz.

Nhịp Cầu Đầu Tư

>> KDC mua 40 triệu cổ phiếu quỹ, giá tối đa 30.000 đồng/cp