Trò
chuyện với ĐTCK dịp đầu năm, ông Chris Woods, Giám đốc quản trị rủi ro
và tuân thủ của FTSE Russell, đơn vị cung cấp chỉ số FTSE Vietnam Index
bày tỏ kỳ vọng, các nhà đầu tư nước ngoài sẽ chào đón sự mở cửa của TTCK
Việt Nam.
Thời gian gần đây, động thái
thêm vào/bỏ ra các mã cổ phiếu trong mỗi kỳ review danh mục của các quỹ
ETF ngoại, trong đó có FTSE đã tạo hiệu ứng lớn trên TTCK Việt Nam.
FTSE và Công ty cung cấp chỉ số Russell của Mỹ đã sáp nhập tạo thành
FTSE Russell. Điều này có ảnh hưởng đến các đối tác tại châu Á, trong đó
có Việt Nam hay không, thưa ông?
Việc kết hợp giữa FTSE và các đơn vị
cung cấp chỉ số của Russell đã tạo ra một hệ thống cung cấp chỉ số toàn
cầu với vị thế mạnh để tận dụng xu hướng ngành công nghiệp trọng điểm
trên khắp thế giới. Tại thời điểm sáp nhập, hai công ty luôn hỗ trợ cho
nhau.
Hiện tại, thế giới đang dùng các chỉ số
của FTSE Russell làm chuẩn để các quỹ đầu tư giao dịch với tổng tài sản
quản lý 10.000 tỷ USD và khu vực châu Á chứng kiến sự tăng trưởng mạnh
mẽ trong vài năm qua. Chúng tôi có vị trí hàng đầu ở Trung Quốc với tài
sản thuộc quyền quản lý của quỹ ETF giao dịch dựa trên chỉ số FTSE China
A50 lên tới trên 20 tỷ USD.
Kể từ khi công bố vào tháng 6/2014, quan
hệ đối tác FTSE Russell tại khu vực châu Á -Thái Bình Dương rất mạnh
mẽ, bao gồm cả Hiệp hội TTCK các quốc gia Đông Nam Á. Chỉ số FTSE Asean
Index bao gồm cổ phiếu từ 7 thị trường tài chính (Bursa Malaysia, Sở
GDCK Hà Nội, Sở GDCK TP. HCM, sàn GDCK Indonesia, Philippines, Singapore
và Thailand) là một chỉ số chuẩn hàng đầu trong khu vực.
Ông Chris Woods
Thưa ông,
trong năm vừa qua, có một số cổ phiếu được cho là đủ điều kiện vào rổ
FTSE Vietnam Index, nhưng không được vào như trường hợp của HHS trong
quý IV/2015, trong khi một số cổ phiếu khác chưa đủ điều kiện lại được
chọn. Vậy FTSE sẽ làm thế nào để ngăn chặn các lỗi dữ liệu trong mô hình
định lượng để lọc các cổ phiếu được thêm mới hay loại ra trong rổ chỉ
số?
Chúng tôi không thể nhận xét về từng
công ty đã được thêm vào hoặc loại ra khỏi rổ chỉ số của chúng tôi. Các
kỳ cơ cấu rổ chỉ số của FTSE Russell đều được dựa trên các dữ liệu công
bố công khai. Thông thường, tại các thị trường cận biên và thị trường
mới nổi thứ cấp, chất lượng và tính cập nhật của dữ liệu có xu hướng
được cải thiện khi thị trường mở cửa với các nhà đầu tư nước ngoài và
các chỉ số ngày càng được coi trọng.
FTSE Russell rất vui khi nhận được các
phản hồi từ thị trường về quá trình xem xét chỉ số. Cần lưu ý rằng, để
đảm bảo tính minh bạch và khả năng có thể dự báo, việc đánh giá chỉ số
được tiến hành trên cổ phiếu có trong rổ và có thể không bao gồm các cổ
phiếu mới phát hành gần đây.
FTSE Russell tính toán hàng nghìn chỉ số
để đo lường và làm thị trường chuẩn cũng như các loại tài sản tại hơn
80 quốc gia và 98% thị trường có thể đầu tư trên toàn cầu. Sự thẩm định
chỉ số và các sản phẩm của chúng tôi được các nhà đầu tư tổ chức và cá
nhân sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới. Do đó, FTSE Russel luôn nỗ lực
để duy trì các chỉ số với tiêu chuẩn cao nhất và đảm bảo dữ liệu được
cập nhật và chính xác.
Quản trị mạnh mẽ tạo nền tảng trong mọi
công việc của chúng tôi. Điều này có thể thấy rõ trong cơ cấu ủy ban độc
lập hỗ trợ Ban quản trị FTSE. Hệ thống của ủy ban được đặt ra để đảm
bảo các chỉ số phản ánh chính xác thị trường, đảm bảo tính khách quan và
đại diện cho các nhu cầu của khách hàng.
Trong trường hợp này, dữ liệu được sử
dụng để tính toán chỉ số FTSE Vietnam Index Series được chốt tại giá
đóng cửa trong phiên giao dịch thứ Sáu cuối cùng của tháng Hai, Năm, Tám
và Mười Một hàng năm. Dữ liệu của chúng tôi được lấy từ nhiều nguồn
khác nhau.
Chúng tôi hiểu rằng, FTSE
thêm cổ phiếu vào danh mục dựa trên các tiêu chí được quy định sẵn, tuy
nhiên trong trường hợp có doanh nghiệp sử dụng các biện pháp để tăng vốn
nhanh và tạo thanh khoản để được vào rổ FTSE Vietnam Index thì phía
FTSE có biện pháp gì để ngăn chặn các cổ phiếu này không, thưa ông?
Như đã đề cập ở trên, FTSE Russell làm
hết sức mình để đảm bảo rằng các chỉ số và dữ liệu chúng tôi cung cấp là
một đại diện thực sự của một thị trường hoặc các loại tài sản cụ thể.
Thông qua hệ thống ủy ban, chúng tôi tiếp tục theo dõi các chỉ số và các
thành phần cấu thành để đảm bảo tính chính xác và trung thực.
Trong quá khứ, chúng tôi đã sửa đổi
phương pháp tính chỉ số để phản ánh sự phát triển rộng hơn của thị
trường hoặc hướng dẫn từ cơ quan quản lý địa phương. Ví dụ phản ánh rõ
nhất việc này là sự thay đổi về điều khoản hạn chế tỷ lệ cổ phiếu tự do
lưu hành (FTSE Russell Free Float Restrictrions).
Nó cho phép loại trừ các cổ phiếu mà có
tỷ lệ cổ phần tập trung cao tại một số người có quyền chi phối công ty.
Điều khoản này đã dẫn đến việc loại bỏ một số các công ty tại Hồng Kông
và Trung Quốc khỏi chỉ số FTSE Global Indexes.
Trường hợp có sự nghi ngờ xung quanh
việc công ty “lợi dụng các kỹ thuật” để đạt đủ điều kiện thêm vào rổ cổ
phiếu, FTSE Russell sẽ báo cáo vấn đề này với cơ quan quản lý tại địa
phương. Câu chuyện này, cũng như chuyện cơ quan quản lý xử lý ra sao sẽ
ảnh hưởng tới tiêu chuẩn chất lượng thị trường, mà nói rộng hơn là việc
đánh giá phân loại đối với cả quốc gia.
Theo ông, TTCK Việt Nam có
hấp dẫn hơn sau khi Chính phủ Việt Nam mở room tại các công ty không bị
giới hạn điều kiện về ngành nghề kinh doanh trong năm 2016 không?
Với vai trò là bên cung cấp chỉ số chúng
tôi không được phép nhận định về tính hấp dẫn của thị trường chứng
khoán Việt Nam. Tuy nhiên, chúng tôi kỳ vọng các nhà đầu tư nước ngoài
sẽ chào đón sự mở cửa của TTCK Việt Nam và qua đó, tỷ trọng các cổ phiếu
Việt Nam trong rổ cổ phiếu toàn cầu sẽ tăng lên sau sự thay đổi này.
FTSE Russell đang phân loại
Việt Nam vào nhóm thị trường cận biên, vậy thị trường Việt Nam phải đáp
ứng các điều kiện gì để được nâng hạng lên thị trường mới nổi. Và điều
này sẽ ảnh hưởng thế nào đến thị trường chứng khoán cũng như các nhà đầu
tư của chúng tôi?
Quá trình phân loại quốc gia của FTSE
được xây dựng một cách minh bạch và điều hành có định hướng. Các ủy ban
cố vấn bên ngoài đảm bảo các tiêu chí dùng để xác định phân loại quốc
gia đáp ứng các yêu cầu của nhà đầu tư toàn cầu và được đánh giá một
cách khách quan.
Nhờ phân loại các nước theo tiêu chuẩn
khách quan và phối hợp chặt chẽ với sở GDCK, cơ quan quản lý và NHTW tại
nước được đánh giá nên quá trình này giúp những người làm nhiệm vụ quản
lý danh mục và phân bổ tài sản có cái nhìn rõ ràng về việc đánh giá xếp
hạng trong tương lai.
Việt Nam hiện đang được phân loại như là
một thị trường mới nổi và có 4 chỉ tiêu chất lượng quan trọng về tiêu
chí thị trường mà tất cả các thị trường biên phải đáp ứng để đạt được
trạng thái thị trường mới nổi thứ cấp. Đó là lưu ký (đủ cạnh tranh để
đảm bảo chất lượng lưu ký chất lượng cao), môi giới (đủ cạnh tranh để
đảm bảo chất lượng môi giới chất lượng cao), thanh khoản (đủ thanh khoản
để hỗ trợ cho hoạt đọng đầu tư toàn cầu khối lượng lớn) và chi phí giao
dịch (các loại chi phí minh bạch hay chi phí ngầm phải rõ ràng và cạnh
tranh).
Sau cuộc họp tháng 9 vừa qua của Hội
đồng quản trị FTSE Russell, các quyết định nâng hạng và xuống hạng cùng
với danh mục theo dõi thay đổi được chính thức thông báo cho các nước
liên quan cùng với những lý do được chứng minh bằng điểm số về chất
lượng thị trường.
Việc nâng hạng, xuống hạng hay vào danh
mục theo dõi được công bố công khai cùng với thời gian thực hiện của họ.
Nếu Việt Nam được bổ sung vào trong danh mục theo dõi vào tháng 9/2016
thì thị trường này vẫn được duy trì trong danh mục theo dõi trong vòng
ít nhất 1 năm, do đó, nếu đáp ứng đủ các điều kiện thì sớm nhất Việt Nam
được nâng hạng vào tháng 9/2018.
Phương Mai - ĐTCK
