“Lợi ích kép” của Việt Nam trong TPP

Theo Financial Times, TPP sẽ giúp Việt Nam thu hút thêm nhà máy nước ngoài và thúc đẩy cải cách kinh tế...

Công nhân làm việc trong một nhà máy sản xuất hàng may mặc ở Việt Nam - Ảnh: Bloomberg/Financial Times.

Theo bài viết của tờ Financial Times, Việt Nam đang hy vọng sẽ được hưởng “lợi ích kép” từ Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). 

Một mặt, TPP sẽ giúp có thêm nhiều nhiều công ty nước ngoài tới đặt nhà máy ở Việt Nam, mặt khác, TPP sẽ thúc đẩy các cải cách trong nền kinh tế Việt Nam.

Cảm nhận sức hút

Bài báo nhận định, Việt Nam đã nổi lên thành nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất khu vực Đông Nam Á, nhờ thu hút được nhiều công ty lớn của thế giới đặt nhà máy, từ tập đoàn điện tử Samsung của Hàn Quốc cho tới các nhà cung cấp cho các thương hiệu thời trang đình đám như Nike hay Uniqlo.

Trong bối cảnh lương nhân công ở công xưởng số 1 thế giới là Trung Quốc gia tăng, các nhà máy cảm nhận rõ sức hút của Việt Nam, nơi có giá nhân công chỉ bằng khoảng một nửa so với ở Trung Quốc. Chưa kể, vị trí địa lý của Việt Nam ở trung tâm của châu Á cũng là một lợi thế.

Sản xuất công nghiệp được mở rộng đã giúp nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng 6,5% trong 9 tháng đầu năm nay so với cùng kỳ năm ngoái, mức tăng cao nhất kể từ năm 2010. Giải ngân vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) cũng tăng 8% trong 9 tháng, đạt mức 9,7 tỷ USD.

Theo các chuyên gia kinh tế và doanh nhân, TPP và thỏa thuận thương mại với Liên minh Châu Âu (EU) mới đây sẽ giúp Việt Nam tăng cường sức mạnh xuất khẩu và thu hút thêm vốn FDI.

Ngoài ra, Financial Times nhận xét, các nhà lãnh đạo Việt Nam cũng xem TPP như động lực thúc đẩy tiến trình tự do hóa nền kinh tế vốn đang bị kìm hãm bởi những “nút cổ chai” cơ sở hạ tầng, tham nhũng, và các doanh nghiệp quốc doanh kém hiệu quả.

“Việt Nam đã hưởng những lợi ích lớn trong sản xuất hàng dệt may và giày dép. Thỏa thuận này sẽ giúp Việt Nam thúc đẩy lợi thế cạnh tranh khi các nhà máy xem xét chuyển địa điểm khỏi Trung Quốc, tạo thêm nhiều việc làm mới, và tạo điều kiện cho chuyển giao công nghệ”, chuyên gia kinh tế Johanna Chua của ngân hàng Citigroup nói.

Theo bà Chua, các nước Đông Nam Á khác không tham gia TPP như Campuchia, Indonesia và Thái Lan có thể thua trong cuộc chiến thu hút các nhà sản xuất nước ngoài.

Crystal Group, một trong những nhà sản xuất hàng may mặc lớn nhất thế giới về doanh thu, sử dụng 17.000 lao động ở Việt Nam, sản xuất hàng cho các thương hiệu như Gap, Marks & Spencer và Uniqlo. Công ty có trụ sở ở Hồng Kông này đã lên kế hoạch mở rộng lực lượng lao động tại Việt Nam và giảm dần sự phụ thuộc vào Trung Quốc.

Giám đốc điều hành Crystal, ông Andrew Lo, cho biết, TPP càng gia tăng động lực cho kế hoạch này của công ty.

Bosco Law of Lawsgroup, một công ty sản xuất hàng dệt may khác có trụ sở ở Hồng Kông, cũng đang mở rộng sản xuất tại Việt Nam. Công ty này cho biết, TPP “chắc chắn sẽ tăng vốn đầu tư nước ngoài” vào Việt Nam, nhưng nói thêm rằng các công ty sẽ phải “nghiên cứu chi tiết TPP” trước khi đánh giá lợi ích thực sự của thỏa thuận này.

Chuyên gia kinh tế Frederic Neumann của HSBC tin rằng TPP sẽ đem đến những lợi ích lớn cho các nhà sản xuất ở Việt Nam và các nước có chi phí sản xuất rẻ khác trong TPP như Mexico và Peru.

“Những ngành như phụ tùng ôtô được bảo hộ cao ở Mỹ. Thái Lan phát triển tốt ngành phụ tùng ôtô, nhưng lại không tham gia TPP. Điều này sẽ cho phép Việt Nam và/hoặc Mexico tiến vào lĩnh vực phụ tùng ôtô”, ông Neumann nói.

Thách thức ngặt nghèo

Tuy vậy, những lợi ích mà TPP mang lại cho Việt Nam không phải không đi kèm thách thức.

TPP đòi hỏi các nước tham gia phải mở cửa rộng hơn nền kinh tế cho cạnh tranh nước ngoài, thực thi luật lao động chặt chẽ hơn và các tiêu chuẩn môi trường cao hơn.

Trong số những thách thức lớn nhất đối với Việt Nam là các quy định ngặt nghèo của TPP về lao động, theo bài báo. Với TPP, lần đầu tiên một quốc gia vi phạm tiêu chuẩn của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) sẽ trở thành đối tượng của hình phạt thương mại.

Theo quy định của TPP, Việt Nam sẽ phải cho phép người lao động thành lập các tổ chức công đoàn độc lập và phải đáp ứng yêu cầu này trước khi TPP có hiệu lực.

Tại một cuộc họp báo hôm thứ Hai tuần này, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng nói Việt Nam đã sẵn sàng đáp ứng những tiêu chuẩn trên. “Đây là những điều kiện của ILO và Việt Nam là một thành viên của ILO”, ông Hoàng nói.

Tuy vậy, theo Financial Times, những cam kết bằng lời nói thôi là chưa đủ.

Việc Mỹ thúc đẩy các tiêu chuẩn chặt chẽ về lao động một phần xuất phát từ mong muốn của Tổng thống nước này Barack Obama nhằm giành sự ủng hộ của những nghị sỹ Dân chủ có quan điểm phản đối TPP.

Bởi vậy, Việt Nam có thể sẽ bị “soi” kỹ trong vấn đề này, đặc biệt khi TPP bao gồm một điều khoản về thành lập một ủy ban chuyên gia độc lập để giám sát tiến trình cải cách lao động trong ít nhất 10 năm đầu sau khi TPP có hiệu lực.

(Vneconomy)

>> "Không nên ăn mừng TPP quá sớm”

>> HSBC ra báo cáo đánh giá về tác động của TPP tới kinh tế Việt Nam

HSBC ra báo cáo đánh giá về tác động của TPP tới kinh tế Việt Nam

Khối Nghiên cứu Kinh tế của Ngân hàng HSBC (HSBC Global Research) vừa công bố bản báo cáo về Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Theo HSBC, Hiệp định TPP đạt thỏa thuận vào thời điểm quan trọng khi nền kinh tế toàn cầu tiếp tục có dấu hiệu trì trệ. Trong khi đó, TPP là một hiệp định thương mại siêu lớn, bao trùm 40% GDP của toàn thế giới và thúc đầy mức độ tự do thương mại rất lớn. Do vậy:  

 Thứ nhất, đây là một hiệp định bao trùm một khu vực kinh tế lớn hàm ý về một tín hiệu tích cực. Một chính sách rộng lớn và kết nối đại diện cho một bước tiến về phía các cải cách thể chế đang rất cần thiết đối với các nền kinh tế và cho thấy tính khả thi của những ý tưởng tương tự trong bối cảnh hiện tại của kinh tế toàn cầu. 

Thứ hai, khi được phê chuẩn, Hiệp định sẽ kéo dài trong một số năm, kéo theo việc tạo lập một chương trình tự do hóa trong trung tới dài hạn. Điều này sẽ góp phần hình thành kỳ vọng và dẫn tới những cải cách sâu rộng hơn về các vấn đề sẽ phát sinh hoặc tại các nền kinh tế sẽ tham gia mới.

Thứ ba, việc tích cực mở rộng thị trường thông qua cải cách chính sách thương mại theo quy mô lớn như vậy có thể thúc đẩy tăng trưởng theo một phương thức hòa hợp (bao hàm ý nghĩa về những hiệu ứng năng động). 

Việc mở rộng thị trường có thể đem lại cơ hội về kinh tế dựa trên quy mô và chuyên môn hóa. 

Việc tiếp cận các nguyên liệu đầu vào cạnh tranh có thể giúp các doanh nghiệp trở nên cạnh tranh hơn, trong khi việc mở rộng thị trường sẽ đặt họ vào cuộc cạnh tranh lớn hơn. Kết quả là sự đổi mới và năng suất được cải thiện.

Thứ tư, TPP sẽ đem lại những lợi ích trực tiếp và trong thời gian ngắn đối với người tiêu dùng xét về khả năng tiếp cận các sản phẩm cạnh tranh. Các nhà sản xuất cũng sẽ thu lợi từ thuế thương mại hạ xuống. Việc thúc đẩy thương mại sẽ giúp giảm các tổn thất phát sinh từ quan liêu tại hay xuyên biên giới liên quan tới các sản phẩm thương mại.

Theo Báo cáo, TPP đã thể hiện sự đóng góp tích cực trong việc thay đổi các cuộc đối thoại kinh tế mang tầm vóc toàn cầu. Bước tiếp theo sẽ là một cuộc thảo luận công khai về các điều khoản thực tế và tiến trình phê duyệt. Có thể sẽ có những thách thức liên quan tới những điều này. Việc gia tăng mở cửa thông qua TPP sẽ bao hàm những điều chỉnh và những quan ngại có liên quan sẽ cần được giải quyết như một phần của các cuộc thảo luận. 

"Tuy nhiên, ngay khi các quốc gia phê duyệt và TPP được đưa vào thực hiện, những lợi ích lâu dài của hiệp định sẽ bắt đầu tích lũy một cách liên tục (Petri et al, 2012, dự kiến những lợi ích này trị giá khoảng 300 tỷ USD tùy vào các tình huống)", Báo cáo cho biết.

Ông Phạm Hồng Hải, Tổng giám đốc HSBC Việt Nam nhận định, đây là một bước tiến mang ý nghĩa quan trọng đối với hội nhập kinh tế toàn cầu trong một thế giới đang trở nên không chỉ ngày càng kết nối mà còn phụ thuộc lẫn nhau. 

Là một ngân hàng luôn ủng hộ thương mại, HSBC chào đón TPP, một hiệp định sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các dòng chảy thương mại và đầu tư tại khu vực châu Á Thái Bình Dương. TPP sẽ góp phần gia tăng thu nhập và mức sống của các nền kinh tế đang phát triển tại châu Á - nhân rộng thị trường tiềm năng cho hàng hóa, các nhà sản xuất, dịch vụ và công nghệ của khu vực. 

“Việt Nam được kỳ vọng sẽ hưởng lợi rất lớn từ TPP do nhu cầu ngày càng gia tăng đối với hàng hóa dệt may và giày dép. Theo nghiên cứu của Khối nghiên cứu kinh tế thuộc HSBC, TPP có khả năng sẽ tăng thu nhập quốc dân của Việt Nam 10% vào năm 2020. Phần còn lại phụ thuộc vào chính Việt Nam để có thể thực sự hưởng lợi từ hiệp định này. Tôi tin tưởng vững chắc rằng TPP sẽ tạo áp lực tích cực để đất nước đổi mới nhanh chóng nhằm đưa Việt Nam thành một nền kinh tế hiệu quả và mang tính cạnh tranh hơn”, ông Hải nhấn mạnh.

Nhuệ Mẫn - Tin Nhanh Chứng Khoán

>> TPP và kẻ lợi người thiệt

>> Tại sao TPP quan trọng đến vậy? 

>> 6 nhóm ngành hưởng lợi, 3 nhóm ngành gặp khó nếu TPP thông qua

Trung Quốc đang kéo cả kinh tế châu Á đi xuống

Xuất khẩu của 9 trong số 12 nền kinh tế chính của khu vực đang suy giảm...

Một công trường xây dựng ở Trung Quốc.

Diệp Vũ

Trong những năm sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, châu Á giữ vai trò là “đầu máy” tăng trưởng của kinh tế toàn cầu. Khi đó, kinh tế Trung Quốc với tốc độ tăng trưởng trên 9% kéo theo sự đi lên của các nền kinh tế láng giềng.

Nhưng theo hãng tin Bloomberg, sự giảm tốc hiện nay của kinh tế Trung Quốc đang kéo lùi tăng trưởng khu vực, làm lộ ra nhiều điểm yếu của các nền kinh tế khác, từ nhu cầu vay vốn của Indonesia, tới mức nợ kỷ lục của các hộ gia đình ở Hàn Quốc, hay tình trạng quan liêu, tham nhũng cản trở các dự án cơ sở hạ tầng ở Philippines.

Họa vô đơn chí
Tốc độ tăng trưởng của nhiều nền kinh tế từng được coi là “ngôi sao” mới nổi lên ở châu Á đang thấp hơn dự báo. Xuất khẩu của 9 trong số 12 nền kinh tế chính của khu vực đang suy giảm - số liệu của Bloomberg cho thấy. Sự suy giảm trải rộng từ Ấn Độ tới Malaysia và Hàn Quốc này một phần là hệ quả từ sự giảm tốc của kinh tế Trung Quốc.

Theo dự báo, GDP của Trung Quốc sẽ chi tăng 6,8% trong năm nay so với cùng kỳ năm ngoái, thấp hơn so với mục tiêu 7% mà Chính phủ Trung Quốc đề ra cho năm 2015.

Tệ hơn, không giống như đợt suy thoái toàn cầu năm 2008-2009, thời điểm mà châu Á mạnh tay tung các gói kích thích tăng trưởng, khu vực này hiện nay đang nặng nợ. Bên cạnh đó, lãi suất ở một số nền kinh tế đã giảm xuống mức thấp kỷ lục nên hầu như không còn dư địa giảm thêm.

Ảnh hưởng tích cực của giá dầu thô giảm đối với ngân sách của nhiều nước đến nay cũng chưa rõ ràng.

“Châu Á đã ‘bay cao’ nhờ làn sóng kích thích tiền tệ khổng lồ trên toàn cầu trong những năm gần đây. Giờ là lúc khu vực này phải chịu những tác động tiêu cực”, ông Frederic Neumann, phụ trách nghiên cứu kinh tế khu vực châu Á thuộc ngân hàng HSBC tại Hồng Kông, nhận xét.

Sự giảm tốc này đặt châu Á vào thế yếu khi đối diện với những mối đe dọa từ sự bất ổn tài chính, bao gồm nguy cơ Hy Lạp phải ra khỏi khối Eurozone, việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) tăng lãi suất, và biến động trên thị trường chứng khoán Trung Quốc trong mấy tuần gần đây.

Trong đó, lãi suất của Mỹ tăng có thể dẫn tới sự thoái lui của các dòng vốn, khiến các thách thức nợ nần của khu vực càng thêm lớn.

“Sự kết hợp giữa lợi nhuận từ đầu tư suy giảm và mức nợ cao đang dẫn tới quá trình giảm nợ. Điều này sẽ dẫn tới sự ra đi của dòng vốn”, nhóm nghiên cứu tiền tệ toàn cầu của ngân hàng đầu tư Morgan Stanley viết trong một báo cáo ra ngày 9/7.

Điểm sáng hiếm hoi
Sự ảm đạm đang bao trùm khắp nền kinh tế châu Á. Từ đầu năm đến nay, xuất khẩu của Hàn Quốc liên tục giảm do nhu cầu suy yếu của thị trường chủ yếu là Trung Quốc. Xuất khẩu là lĩnh vực đóng góp khoảng một nửa GDP của Hàn Quốc.

Xuất khẩu của Philippines trong tháng 5 sụt 17,4% so với cùng kỳ năm ngoái, mạnh hơn mức giảm 10% mà giới phân tích đưa ra. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo GDP Philippines tăng 6,2% trong năm nay, giảm so với mức tăng 6,7% đưa ra trong lần dự báo trước.

Các nhà phân tích của JPMorgan Chase dự báo, trong quý 2 năm nay, tăng trưởng của các nền kinh tế mới nổi tại khu vực châu Á, trừ Trung Quốc và Ấn Độ, sẽ chỉ đạt 1,3% so với quý 1, mức thấp nhất kể từ cuối năm 2011.

Tình hình còn có thể trở nên tệ hơn. Ở Singapore, quốc gia được coi là một “phong vũ biểu” của kinh tế khu vực bởi sự phụ thuộc vào thương mại và các dòng vốn, các giám đốc tài chính đang tỏ ra bi quan hơn cả về vấn đề lợi nhuận - theo một cuộc thăm dò do Bank of America Merrill Lynch thực hiện.

“Bức tranh lớn của các quốc gia này là xu hướng tăng trưởng giờ đã chậm hơn nhiều so với trước kia”, chuyên gia Gareth Leather thuộc công ty nghiên cứu Capital Economics ở London nhận xét.

Trong số những nền kinh tế dễ tổn thương nhất trước việc FED tăng lãi suất và sự ra đi sau đó của các dòng vốn là Indonesia và Malaysia. Tại hai nước này, việc vay mượn bằng ngoại tệ đã gia tăng cho dù đồng nội tệ giảm giá. Từ đầu năm đến nay, đồng Rupiah của Malaysia đã mất giá 7% so với đồng USD, trong khi đồng Ringgit của Malaysia mất giá khoảng 8%.

“Trong trường hợp FED tiến hành thắt chặt chính sách dẫn tới tâm lý ngại rủi ro trên toàn cầu, Indonesia với cán cân vãng lai lớn và Malaysia với mức nợ cao của các hộ gia đình có thể sẽ chịu rủi ro lớn nhất”, chuyên gia Leather nói.

Giới phân tích đánh giá, nền kinh tế châu Á hiện vẫn có một số điểm sáng như Việt Nam hay Ấn Độ, nơi tăng trưởng đang khởi sắc.

Tuy vậy, với những thách thức trong chính sách tiền tệ và mức nợ cao, những năm tăng trưởng khả quan của châu Á có thể đã lùi lại phía sau. “Chúng tôi không dự báo có sự phục hồi mạnh trong tăng trưởng khu vực”, ông Leather nói. 

Theo Vneconomy

Bài gốc tại đây

>> Khối ngoại mua gần 20 tỷ USD trên TTCK Trung Quốc khi lao dốc và rót vào TTCK Việt Nam 25 triệu USD