Ngọt như cổ phiếu đường

Kết thúc phiên giao dịch hôm qua (12/11), cổ phiếu của nhiều doanh nghiệp mía đường đạt mức giá cao nhất trong năm. Nguyên nhân chủ yếu là giá đường thế giới tăng mạnh, dù triển vọng ngành đường trong nước không thực sự khả quan.

Giá đường thế giới tăng cao

Chỉ số giá đường giao dịch trên sàn New York (DJ Sugar Index) đã tăng liên tục từ 138 điểm ngày 25/8 và đạt đỉnh 205,65 điểm ngày 4/11, đạt mức tăng 49% sau gần 3 tháng. Giá đường thô tương lai (tháng 3/2016) cũng tăng vọt từ mức 11,5 UScent/lb vào ngày 23/9 lên đỉnh 15,5 cent/lb ngày 4/11 (tăng 34,7%), hiện đang đứng ở mức 14,69 cent/lb (tăng 27,7% trong 2 tháng).

Giá đường thế giới tăng vọt sau thông tin Brazil - quốc gia có sản lượng đường và là nước xuất khẩu đường lớn nhất thế giới chuyển hướng dùng 59,4% sản lượng mía đường được dùng để sản xuất ethanol, thay vì sản xuất đường. Thêm vào đó, thời tiết bất lợi cản trở thu hoạch khiến tổng sản lượng đường của Brazil trong niên vụ 2015 - 2016 dự báo giảm 1 triệu tấn, xuống còn 35 triệu tấn. Bộ Nông nghiệp Mỹ đã hạ mức sản lượng đường và cắt giảm dự báo xuất khẩu của Brazil xuống mức thấp nhất trong 7 năm qua.

"Trong số 7 doanh nghiệp sản xuất mía đường niêm yết, 2 cổ phiếu BHS của Đường Biên Hòa (giá 19.100 đồng/CP) và SLS của Mía Đường Sơn La (giá 50.500 đồng/CP) đã tăng giá gấp đôi sau 6 tháng.

Tổ chức FCStone đã đưa ra dự báo, mức thâm hụt đường toàn cầu niên vụ 2015 - 2016 là 3,8 triệu tấn. Tổ chức này ước tính, sản lượng đường toàn cầu niên vụ này là 180,5 triệu tấn, thấp hơn 0,8% so với niên vụ 2014 - 2015.

Trong nước, theo Hiệp hội Mía đường Việt Nam, đến giữa tháng 9/2015, lượng đường tồn tại kho các nhà máy là 158.300 tấn, giảm 121.700 tấn so với cùng kỳ năm trước. Giá thu mua mía đang tăng trở lại, đạt 1.055 đồng/kg, tăng 100 đồng/kg (+10%) so với cùng kỳ năm ngoái. Diện tích mía niên vụ 2015 - 2016 ở Đồng bằng sông Cửu Long chỉ còn 41.880 héc-ta, giảm hơn 6.000 héc-ta so với vụ trước. Nhiều doanh nghiệp cho rằng, trên thực tế, diện tích mía giảm nhiều hơn con số trên do trong niên độ trước, giá mía giảm mạnh nên nhiều hộ nông dân đã chặt bỏ mía.

Mặc dù vậy, theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, vụ sản xuất 2015 - 2016, các nhà máy ép mía dự kiến đạt 1,56 triệu tấn đường, trong đó đường luyện là 750.000 tấn. Nguồn cung đạt 1,881 triệu tấn, nhu cầu tiêu thụ khoảng 1,6 triệu tấn, cung vượt cầu khoảng 281.000 tấn. Đó là chưa kể lượng đường sản xuất tại Lào của Công ty Hoàng Anh Gia Lai nhập về Việt Nam với thuế suất 2,5%. 

Nhiều cổ phiếu đạt đỉnh năm 2015

Tại ngày 12/11, nhiều cổ phiếu mía đường đạt mức giá cao nhất trong năm. Trong số 7 doanh nghiệp sản xuất mía đường niêm yết, 2 cổ phiếu BHS của Đường Biên Hòa (giá 19.100 đồng/CP) và SLS của Mía Đường Sơn La (giá 50.500 đồng/CP) đã tăng giá gấp đôi sau 6 tháng (so với ngày 12/5/2014).

Tương tự, cổ phiếu SBT của Mía đường Thành Thành Công Tây Ninh tăng 65%, từ 10.300 đồng/CP lên 17.000 đồng/CP; cổ phiếu KTS của Đường Kontum tăng 16%, từ 15.300 đồng/CP lên 17.800 đồng/CP; cổ phiếu LSS của Đường Lam Sơn tăng 6%. Riêng hai cổ phiếu S33 của Mía đường 33 và cổ phiếu HNG của HAGL Agrico giảm lần lượt 8% và 9%.

LSS đã công bố kết quả kinh doanh quý I niên độ tài chính 2015 - 2016 (1/7/2015 - 30/9/2016), với doanh thu đạt 348,7 tỷ đồng, giảm 7%, nhưng lợi nhuận đạt 13,85 tỷ đồng, tăng 30% so với so với cùng kỳ niên độ tài chính trước; hàng tồn kho giảm mạnh từ mức 454 tỷ đồng đầu tháng 7/2015 xuống 260 tỷ đồng vào cuối tháng 9/2015.

SLS công bố lợi nhuận quý III/2015 đạt 24,7 tỷ đồng, gấp hơn 7 lần cùng kỳ năm trước; 9 tháng đầu năm, doanh thu đạt 520 tỷ đồng, tăng 50%, lợi nhuận đạt 72,93 tỷ đồng, gấp 3 lần cùng kỳ năm trước, chỉ số EPS 9 tháng đạt 10.726 đồng. Hàng tồn kho cuối quý III/2015 giảm 1/3 so với đầu năm, xuống 25,55 tỷ đồng.

KTS công bố lỗ 2,2 tỷ đồng trong quý III/2015, nhưng 9 tháng vẫn lãi 12,44 tỷ đồng (cùng kỳ năm trước lỗ 3,3 tỷ đồng), EPS 9 tháng đạt 2.454 đồng.

SBT và BHS chưa công bố kết quả kinh doanh quý đầu tiên của niên độ tài chính mới (tức quý III/2015), nhưng trong niên độ tài chính 2014 - 2015 (từ 1/7/2014 - 30/6/2015), sản lượng sản xuất của SBT đạt hơn 140.000 tấn, vượt 16% kế hoạch; đường thô nguyên liệu đạt sản lượng hơn 63.300 tấn, vượt 64% kế hoạch; sản lượng đường tiêu thụ đạt 133.890 tấn, vượt 7% kế hoạch; doanh thu thuần đạt 2.066 tỷ đồng; lợi nhuận sau thuế đạt 188,97 tỷ đồng, gấp gần 4 lần cùng kỳ niên độ trước.

Theo Tổ chức Đường Thế giới (ISO), thặng dư đường trong các năm tới sẽ giảm (thặng dư đường niên vụ 2013 - 2014 khoảng 6 triệu tấn, niên vụ 2012 - 2013 là 8,5 triệu tấn) do hiện tượng Elnino có thể kéo theo sự sụt giảm sản lượng mía và xu hướng gia tăng sản xuất ethanol từ mía. Tuy nhiên, nếu giá dầu tiếp tục giảm dẫn đến sản xuất ethanol không còn hấp dẫn, có thể khiến giá đường chững lại.

Tại Việt Nam, do giá thành sản xuất cao nên khả năng cạnh tranh của ngành đường trong nước nhiều khả năng sẽ giảm khi các hàng rào bảo hộ hết hiệu lực theo quy định trong Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Mặc dù vậy, đường được xếp vào nhóm có lộ trình xóa bỏ thuế quan vào năm thứ 10 và 11 nên hiện tại, nhà đầu tư có thể yên tâm nắm giữ cổ phiếu đường.

Phương Mai - ĐTCK

Bất động sản đang hút vốn từ chứng khoán

Vì sao cổ phiếu CTD của Coteccons tăng giá 30% trong vòng 1 tháng qua và tính từ giữa năm đến nay cổ phiểu này đã tăng giá gần 100%? 

Theo tính toán của giới phân tích, trong sự sôi động của thị trường bất động sản, với những công trình đang thực hiện, lợi nhuận của CTD năm nay có khả năng vượt vài chục phần trăm so với kế hoạch và Công ty có nguồn việc ổn định trong vài ba năm tới với triển vọng lợi nhuận tăng trưởng cao. CTD có thể coi là doanh nghiệp được hưởng lợi rõ ràng từ sự sôi động của thị trường bất động sản khi dòng vốn dân doanh đang đổ vào thị trường. Tại TP. HCM, cuối tuần nào cũng có dự án mở bán căn hộ.

Không khó để nhận ra rằng, thị trường bất động sản đang cạnh tranh thu hút vốn với TTCK. Hai tháng qua, TTCK liên tục tăng điểm, nhưng chưa thể gọi là sôi động, bởi thanh khoản ít được cải thiện, dòng tiền luân phiên chạy qua các nhóm cổ phiếu hoặc từ các cổ phiếu lớn đến cổ phiếu thị giá nhỏ. Đó cũng là nguyên nhân nhóm cổ phiếu chứng khoán không được ưa chuộng trong đợt tăng này của thị trường.

Trong khi đó, các lý do hậu thuẫn cho sự sôi động của thị trường bất động sản vẫn còn nguyên giá trị, đặc biệt là ở phân khúc căn hộ nhà đất phân khúc khá và cao cấp, phân khúc không chịu ảnh hưởng nhiều bởi chính sách tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng sắp kết thúc. Thứ nhất là việc Fed tăng lãi suất sẽ diễn ra (dự kiến đầu năm 2016) và việc VND mất giá là tất yếu theo thời gian nên bất động sản là nơi cất giữ tài sản tốt. Thứ hai, việc Việt Nam gia nhập TPP khiến nhu cầu cho thuê, mua căn hộ nhà đất ở phân khúc trung bình và khá tăng lên dần dần và điều này khiến nhà đầu cơ, những người có tiền sẵn sàng “xuất hầu bao” tậu căn hộ để kinh doanh. Thứ ba là tại các thành phố lớn, quỹ đất đẹp gần trung tâm không có nhiều nên việc sở hữu căn hộ ở các vị trí đắc địa sẽ không lo mất giá. Và cuối cùng theo một nhận định của CBRE, giá căn hộ ở Việt Nam còn thấp hơn một số nước trong khu vực.

Phản chiếu thị trường bất động sản lên TTCK, các cổ phiếu bất động sản như DXG, LDG, KDH, CEO… dù đang thiết lập đỉnh giá mới, nhưng vẫn được giới đầu tư kỳ vọng sẽ lập đỉnh cao hơn vào quý I năm sau. Sự sôi động của bất động sản Phú Quốc không chỉ giúp cổ phiếu của doanh nghiệp có dự án ở đây tăng giá, mà ngay cả CTCP Tàu cao tốc Superdong Kiên Giang (SKG) kinh doanh vận tải thủy từ Kiên Giang ra Phú Quốc đã tăng gần gấp đôi trong vòng 3 tháng qua.

Khi thị trường bất động sản và cổ phiếu khởi sắc, TTCK nói chung bị cạnh tranh thu hút vốn. Thanh khoản thị trường khó có thể kỳ vọng đạt 4.000 tỷ đồng/ngày. 

Trong khi đó, trong bản tin mới đây của CTCK HSC nhận định: “Chúng tôi cũng thấy mức độ margin là chỉ báo rất tốt cho tâm lý thị trường. Mức độ margin quan sát được đã tăng 89% kể từ mức thấp vào tháng 5 và hiện chỉ thấp hơn mức cao nhất từ trước đến nay là 5-10%. Điều này cho thấy NĐT sẵn sàng chấp nhận rủi ro. Tuy nhiên có lẽ một cách lý giải khác sẽ là thị trường tăng gần đây nhờ một phần đáng kể vào tiền margin, thay vì tiền tự có của NĐT. Và điều này phần nào làm tăng rủi ro giảm điểm ở mặt bằng hiện tại”.

Nhìn toàn cảnh thị trường như vậy, có thể nói, việc chinh phục các ngưỡng điểm cao hơn của TTCK là không dễ dàng, mặc dù các yếu tố nền tảng là sức khỏe doanh nghiệp, ổn định kinh tế vĩ mô vẫn đang hậu thuẫn tốt cho đà tăng của thị trường.

 Người quan sát

>> 9 cuốn sách Warren Buffett cho rằng ai cũng nên đọc

 

Tuần mới, mua gì - bán gì?

Thị trường đang bước vào mùa kết quả kinh doanh quý III/2015 và nhà đầu tư đang có xu hướng chạy theo EPS. Tuy nhiên, dưới góc phân tích của mình, một số nhà đầu tư cá nhân được biết đến rộng rãi trên thị trường cho rằng, đây là cách đầu tư có nhiều rủi ro. Bằng cách quan tâm nhiều hơn tới Cash Flow, nhà đầu tư này đã chỉ ra cổ phiếu tiềm năng với mức tăng trưởng có thể tới 100%.

Nhà đầu tư Trần Minh Đại Long

Hai tuần qua thị trường đón nhận kết quả kinh doanh quý 3  của nhiều doanh nghiệp, gần 50% số doanh nghiệp niêm yết đã báo cáo kết quả kinh doanh quý này, và bức tranh lựa chọn đầu tư trở nên rõ nét hơn. 

Chúng ta thấy rằng, những doanh nghiệp có kết quả kinh doanh tăng trưởng với lợi nhuận cao đã thu hút dòng vốn đầu tư rất tốt, một số doanh nghiệp có lợi nhuận đột biến trong quý 3 được đánh lên rất mạnh giá tăng bằng lần, điển hình như HTL, VCS, TMT, PTB...

Rõ ràng một làn sóng đầu tư, đầu cơ theo EPS đang hiện hữu, đan xen giữa lợi nhuận cao khi đầu tư theo EPS sẽ là rủi ro rất lớn nếu người tham gia không nắm vững kiến thức về tài chính doanh nghiệp. Cá nhân tôi không đánh giá cao EPS, tôi cho rằng, EPS không phản ánh giá trị doanh nghiệp, trên phương diện nhà phân tích tài chính tác giả nhìn nhận Cash Flow(CF) dòng tiền mới quyết định cho chúng ta về giá trị cổ phiếu.

CF là số lượng tiền ra vào công ty từ những hoạt động kinh doanh của công ty. Khi công ty có thêm CF thì giá trị cổ phiếu mới được nâng cao, còn EPS sẽ chỉ là con số của những người làm kế toán.

Tại sao lại như vậy? Tôi lấy ví dụ, một công ty bán đá xây dựng, để thúc đẩy doanh thu và lợi nhuận doanh nghiệp, công ty cho khách hàng chính sách mua trả tiền chậm. Mỗi xe đá được giao đi, bộ phận kế toán sẽ ghi nhận doanh thu, lợi nhuận và từ đó tính ra EPS. Tôi thì lại quan tâm đến khi nào khách hàng trả tiền cho công ty, bởi chỉ khi khách hàng trả tiền thì công ty mới có dòng tiền CF để hoạt động. Tức CF là dòng tiền thực, còn EPS sẽ tính cả số tiền nợ. Trong trường hợp EPS cao nhưng khoản phải thu lớn, bị khách hàng "quỵt nợ" tương lai công ty vẫn phá sản như thường.

Một rủi ro nữa đối với những người đầu tư dài hạn theo EPS cao, đó là lợi nhuận đột biến đến do yếu tố thời vụ, nhu cầu ngắn hạn tăng đột biến. Ở Việt Nam, hiện nay, đang trong giai đoạn phục hồi sau khó khăn, giống như thị trường Thái Lan 13 năm trước, khi nền kinh tế bắt đầu đi qua khó khăn, một số nhóm ngành có sự tăng trưởng mạnh khi nhu cầu thị trường tăng đột biến. 

EPS nhiều doanh nghiệp ngành ô tô tăng trung bình hơn 300%, giá nhiều cổ phiếu trên thị trường Thaiset khi đó cũng có bước nhảy vọt. Thế nhưng, yếu tố hưởng lợi này đã không kéo dài lâu, sau giai đoạn mua sắm số lượng khổng lồ phục vụ tiêu dùng và sản xuất, thị trường nhanh chóng rơi vào bão hòa khiến doanh thu nhóm nhanh chóng sụt giảm mạnh ngay sau đó ---> EPS các năm tiếp sau liên tục đi xuống. Một làn sóng bán tháo cổ phiếu tăng nóng đã xảy ra.

Tôi chia sẻ câu chuyện rủi ro trên, tuy nhiên không phủ nhận cơ hội đầu tư giá trị ở nhóm cổ phiếu có sự tăng trưởng ổn định. Biên lãi ngày một cao như trường hợp điển hình nhất đó là PVB (CTCƠ Bọc ống Dầu khí). 

PVB là công ty sản xuất có ngành nghề đặc thù và thương hiệu số 1 trên thị trường với mức doanh thu tăng trưởng đều qua các năm. Tài sản đã khấu hao hết, vay nợ ở mức thấp hơn tiền mặt sẵn có của công ty. Dòng tiền CF từ core chính rất tốt.

Từ số nợ 480 tỷ trên báo cáo tại ngày 31/12/2011 đến báo cáo tại ngày 30/09/2015 số nợ này chỉ còn 49 tỷ đồng. Trong khi tiền và các khoản tương đương tiền của công ty tại ngày 30/9 là 96 tỷ đồng.

Lợi nhuận sau thuế quý 4 năm nay của PVB rơi vào khoảng trên dưới 50 tỷ, tăng 330% so với cùng kỳ, trong đó có khoản lợi nhuận đột biến từ hoàn nhập dự phòng 28,8 tỷ từ dự án Biển Đông 1 - Cacbon Stel. Tổng lợi nhuận năm nay rơi vào khoảng 190-192 tỷ/216 tỷ vốn điều lệ. EPS Forward xấp xỉ 9k, P/E sẽ rơi vào khoảng 4.2-4.3

Đang là công ty độc quyền bọc ống các dự án dầu khí. Là con đẻ của PV GAS, bởi vậy mà đầu ra các sản phẩm của công ty luôn được đảm bảo, mức độ rủi ro rất thấp, hàng tồn kho ít. PVB không có các công ty con, hay công ty liên kết tránh rủi ro về tài chính khi mà các công ty trên sàn hiện nay thường dùng các công ty liên kết hoặc công ty con để phân tán bớt lợi nhuận. 

Máy móc của công ty đã hết khấu hao dẫn đến việc lợi nhuận sẽ tăng mạnh trong các năm sau, cộng với việc giảm được giá thành sản phẩm tạo ra sức cạnh tranh lớn hơn trên thị trường. Báo cáo tài chính thể hiện, mỗi năm công ty đều trích lập từ 65-90 tỷ khấu hao, trong đó khấu hao máy móc từ 60-75 tỷ, còn lại là khấu hao nhà cửa, phương tiện vận tải và thiết bị văn phòng. Tổng tài sản chưa hết khấu hao là 120 tỷ nhưng chủ yếu nằm ở mục nhà cửa và phương tiện vận tải. Còn máy móc hiện nay chỉ còn lại 12 tỷ. Như vậy là từ năm sau công ty sẽ có khoảng 65-90 tỷ tiền lợi nhuận từ việc không phải trích lập khấu hao máy móc.

Từ mức 5% lợi nhuận sau thuế/doanh thu vào năm 2011, công ty đã từng bước cải thiện quy trình sản xuất, tiết giảm chi phí, đến nay đã đạt mức 15% lợi nhuận sau thuế/doanh thu. Một mức lợi nhuận sau thuế/doanh thu quá cao so với các công ty trên thị trường hiện nay. Đây là ngành nghề sản xuất đặc thù vì vậy các đối thủ cạnh tranh của công ty không nhiều và công ty luôn duy trì vị trí số 1 trong ngành. Doanh thu liên tục tăng trưởng qua các năm, trong khi đã khấu hao hết tài sản sẽ mang lại mức lợi nhuận sau thuế/doanh thu trên 20% từ những năm sau. Với mức doanh thu hơn 1000 tỷ của năm 2014 và hơn 900 tỷ trong 3 quý đầu năm 2015 thì mức lợi nhuận của công ty năm sau sẽ rất cao.

Ngày 17/6/2015 vừa qua, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia đã chính thức tiếp nhận 100% cổ phần các công ty và quyền điều hành của Chevron tại Việt Nam. Qua đó, PVN sẽ tiếp nhận lại dự án Lô B Ô Môn, đây là một dự án lớn với mục đích vận chuyển khí tự nhiên từ các lô B & 48/95 và 52/97 thuộc vùng biển Tây Nam Việt Nam để cung cấp khí nhiên liệu cho các nhà máy điện tại Trung tâm điện lực Ô Môn, Trà Nóc của Cần Thơ (tổng công suất 3.000 MW). PVB là đơn vị được chỉ định thầu. Giá trị của hợp đồng bọc ống dầu khí do PVB triển khai giai đoạn 1 là 1.054 tỷ đồng. 

Sau khi thành công với dự án Nam Côn Sơn 2 giai đoạn 1 dẫn khí Đại Hùng, chủ đầu tư PVGas đang tiến hành thủ tục pháp lý triển khai giai đoạn 2 với hơn 150km ống cỡ 26. Về cơ bản dự kiến phần việc của PVB sẽ triển khai tại dự án này vào khoảng quý 1/2016.

Nhiều người nhầm lẫn về ảnh hưởng của giá dầu tới kết quả kinh doanh của PVB nên trước đây hơn 1 năm PVB giao dịch giá 7x thời gian qua bị rớt mạnh xuống đáy 3x khi giá dầu giảm. Tuy nhiên, thực tế thì lợi nhuận biên của PVB lại tiếp tục tăng mạnh trong hai năm qua, ngược lại xu hướng giảm giá dầu. Ngân sách nước ta phụ thuộc chính vào khai thác dầu khí. Đây là xương sống của nền kinh tế, nên nhu cầu khai thác không ngừng gia tăng, các khu công nghiệp có nhu cầu khí rất lớn. Khai thác khí đang rẻ rất có lợi cho nền kinh tế vì vậy ngày 13/10 vừa qua, PV Gas đặt mục tiêu tăng sản lượng lên gấp đôi trong 5 năm tới, và gấp 2,5 lần vào năm 2025 đạt gần 300 tỷ m3 khí ---> công việc của PVB tăng mạnh trong 10 năm tới.

Trở lại câu chuyện rủi ro khi chạy theo EPS cao, chúng ta thấy rằng PVB có dòng tiền CF tốt, các khoản phải thu tập trung ở PVGas, không có rủi ro mất vốn. Lợi nhuận tăng trưởng không đến từ yếu tố thời vụ, mà đến từ core chính doanh nghiệp đang tăng trưởng ổn định. Với việc máy móc thiết bị hết khấu hao trong năm nay, biên lợi nhuận tiếp tục tăng, nguồn việc ổn định. Tác giả dự báo, từ năm 2016 lợi nhuận sau thuế trên dưới 250 tỷ/năm. Thị trường đang định giá sai PVB, tôi cho rằng PVB sẽ là cổ phiếu không có đỉnh giá trong thời gian dài, ngắn hạn khả năng PVB hồi phục về vùng giá 7x là rất cao.

..............................

Theo đề nghị của một số nhà đầu tư, chúng tôi sẽ sử dụng tên gọi theo tên được các nhà đầu tư này dùng trên các diễn đàn chứng khoán - nickname. Các nhận định và khuyến nghị mua - bán các mã cổ phiếu, nhóm mã cổ phiếu là quan điểm cá nhân của các nhà đầu tư, không phản ánh quan điểm của Tòa soạn và chỉ có ý nghĩa tham khảo.

Đầu tư Chứng Khoán

>> Góc nhìn chuyên gia tuần mới: Dòng tiền đang chuyển sang nhóm cổ phiếu đầu cơ

Phiên giao dịch chiều 14/10: Trượt chân

Tưởng chừng thị trường sẽ tránh khỏi phiên giảm điểm nhờ những nỗ lực không biết mệt mỏi của nhà đầu tư. Tuy nhiên, VN-Index đã bị trượt chân trong đợt ATC và chấp nhận phiên giảm thứ 2 liên tiếp, trong khi HNX-Index may mắn hơn nên giữ được sắc xanh nhạt.

Trong phiên giao dịch sáng, dù được sự hỗ trợ đắc lực của nhóm cổ phiếu tốt nằm trong danh sách thoái vốn của SCIC, tạo cơ hội lớn cho nhà đầu tư như VNM, FPT, BMP, BMI, NTP, VNR, nhưng với áp lực bán mạnh ở các mã khác như BVH, VCB, nhóm dầu khí, thủy sản đã khiến VN-Index không duy trì được đà tăng khi chốt phiên. 

Bước vào phiên chiều, một lần nữa thị trường lại được kéo lên nhờ hiệu ứng từ các mã trong danh mục thoái vốn của SCIC. Sau ít phút rung lắc đầu phiên, cả 2 chỉ số đã lấy lại đà tăng và duy trì trong suốt nửa phiên giao dịch chiều. Tuy nhiên, mọi thứ đã thay đổi khi thị trường bước vào đợt giao dịch ATC.

Trong bối cảnh dòng tiền đang dè dặt trở lại sau tuần hứng khởi trước đó, thì chỉ cần bên bán mạnh tay một chút cũng đã khiến thị trường rung lắc và đợt ATC phiên hôm nay đã chứng kiến điều này.

Cú trượt chân này đã khiến VN-Index mất điểm một cách đáng tiếc, trong khi HNX-Index nhờ có sự hỗ trợ thêm của PHP, LAS, ngoài 2 mã NTP, VNR, trong khi ACB về tham chiếu đã đứng vững.

Cụ thể, kết thúc phiên chiều, VN-Index giảm nhẹ 0,86 điểm (-0,15%), xuống 589,98 điểm với 102 mã tăng và 116 mã giảm. Tổng khối lượng giao dịch đạt 113,47 triệu đơn vị, giá trị 2.222,86 tỷ đồng, trong đó giao dịch thỏa thuận đóng góp 10,34 triệu đơn vị, giá trị 207,8 tỷ đồng.

HNX-Index tăng 0,12 điểm (+0,14%), lên 80,74 điểm với 87 mã tăng và 83 mã giảm. Tổng khối lượng giao dịch đạt 34,8 triệu đơn vị, giá trị 386,91 tỷ đồng, trong đó giao dịch thỏa thuận đóng góp 3 triệu đơn vị, giá trị 20,73 tỷ đồng.

Các mã gây chú ý nhất hôm nay như VNM, FPT, BMI, BMP, VNR, NTP không có nhiều thêm diễn biến nào đáng chú ý trong phiên chiều, mức giá của các mã này gần như giữ nguyên như phiên sáng với thanh khoản thấp hơn phiên sáng.

Cụ thể, VNM tăng 3,9%, lên 106.000 đồng với hơn 2 triệu đơn vị được khớp, BMI vẫn đứng ở mức giá trần 22.700 đồng, BMP đứng ở mức giá của phiên sáng 120.000 đồng, FPT tăng 2,6% lên 47.700 đồng với hơn 3 triệu đơn vị được khớp.

Trong phiên chiều, GTN là mã gây chú ý khi có giao dịch khá sôi động trong phiên chiều với tổng khối lượng khớp toàn phiên là 3,5 triệu đơn vị, đóng cửa ở mức giá cao nhất ngày 15.100 đồng, tăng 4,86%. JVC vẫn vững chắc ở mức giá trần 5.100 đồng với khối lượng khớp là 1,36 triệu đơn vị do không có ai ra hàng trong phiên chiều.

Ngoài ra, cũng phải kể đến sự sôi động của SHI khi được khớp gần 2,9 triệu đơn vị và cũng đứng ở mức giá cao nhất ngày 14.200 đồng, tăng 4,4%.

Trong khi đó, các mã thị trường như FLC, ITA, HQC, HAI, DLG, KBC lại không có nhiều biến động khi quẩn quanh tham chiếu với thanh khoản thấp hơn nhiều so với phiên sáng. Kết thúc phiên, FLC được khớp tổng cộng 8,43 triệu đơn vị, ITA gần 4,67 triệu đơn vị, HQC hơn 4,8 triệu đơn vị…

Nhóm cổ phiếu ngân hàng chỉ còn EIB là giữ được tham chiếu, còn lại đều đóng cửa trong sắc đỏ, trong đó VCB, CTG, STB, MBB đóng cửa ở mức giá thấp nhất ngày, dù mức giảm không lớn.

Nhóm cổ phiếu thủy sản hôm nay tiếp tục bị bán khá mạnh, trong đó ATA giảm xuống mức sàn, HVG đóng cửa ở mức thấp nhất ngày 17.500 đồng, giảm 1,1%...

Trên HNX, tương tự, NTP và VNR cũng không có nhiều diễn biến đáng theo dõi trong phiên chiều, nhưng PHP bất ngờ tăng lên mức cao nhất ngày 20.500 đồng, dù thanh khoản không lớn, đã hỗ trợ tích cực cho HNX-Index giữ được sắc xanh. Ngoài ra, PGI, LAS đảo chiều tăng giá, cùng với ACB về được tham chiếu cũng là những điểm tựa vững vàng cho HNX-Index.

Về thanh khoản, SCR là mã được khớp lớn nhất sàn với gần 3,2 triệu đơn vị, đóng cửa giảm 1 bước giá xuống 8.100 đồng, KLF ở vị trí tiếp theo với 2,35 triệu đơn vị được khớp và đứng ở tham chiếu 4.400 đồng.

ĐTCK

>> Phiên giao dịch sáng 14/10: “Một cánh én không làm nên mùa Xuân”

Phiên giao dịch chiều 18/9: Trận mưa tiền ATC

(ĐTCK) Khép lại một tuần với nhiều biến động cùng các quỹ ETFs là kết quả không làm nhà đầu tư thất vọng. Thanh khoản thị trường tăng mạnh vào cuối phiên, đặc biệt trong đợt ATC. 

Bước vào phiên giao dịch chiều, với dòng tiền hào hứng từ phiên sáng, thanh khoản cũng như điểm số của thị trường liên tục được đẩy lên, VN-Index có thời điểm tiệm cận gần vùng kháng cự mạnh 570 điểm. 

Tuy nhiên, thông tin giá xăng tăng 600 đồng/lít từ 15h chiều nay đã phần nào tác động đến nhà đầu tư, cộng thêm việc đảo chiều từ một số mã dầu khí dẫn dắt như GAS, PXS, PVS khiến Vn-Index một lần nữa thất bại trước ngưỡng cản 570 điểm.

Mặc dù vậy, đợt khớp lệnh ATC có thể xem như “trận mưa tiền” với gần 1.100 tỷ đồng được giao dịch thành công. Trong đó, khối ngoại mua rất mạnh nhiều mã được cơ cấu trong danh mục hoặc nâng tỷ trong trong FTSE kỳ này.

Cụ thể, chỉ tính riêng trên HOSE, khối ngoại hôm nay đã mua vào gần 41 triệu cổ phiếu. Những mã được khối này mua vào nhiều nhất là NT2 (6,64 triệu); PDR (6,58 triệu); TTF (6 triệu); HAG (5,45 triệu); VIC (2,2 triệu). Điều đặc biệt là nhiều mã trong số này khối lượng khớp được phần nhiều nằm trong đợt ATC đóng cửa. Đây được xem như cú chạy nước rút cuối cùng của ETFs kỳ này.

Riêng với BID, dù bị 2 quỹ ETF loại ra khỏi danh mục nhưng cũng được khối ngoại mua vào 1,3 triệu cổ phiếu. Đây chính là yếu tố nâng đỡ giá cho BID. Dù đến cuối phiên BID vẫn giảm 300 đồng, nhưng trong phiên đã có lúc mã này về lại tham chiếu.

Trên HNX, VCG được khối ngoại mua vào 2,5 triệu cổ phiếu, bán ra 6,7 triệu cổ phiếu. Giá VCG chốt phiên tăng nhẹ 100 đồng, giao dịch ở mức 11.200 đồng. Điều gì khiến VCG dù bị khối ngoại bán mạnh vẫn tăng giá?

Có lẽ VCG đang nằm trong xu thế tăng chung của nhóm bất động sản. Theo đó, trong phiên chiều nay, đồng loạt cổ phiếu bất động sản như FLC, ITA, KDC, HAR, HAG…  được bao phủ trong sắc xanh, một vài mã tăng trần như DIG, DXG với thanh khoản tốt.

Bên cạnh đó, sắc tím cũng xuất hiện ở nhiều mã trong nhóm khoáng sản như BGM, KSS.

Chốt phiên, chỉ số VN-Index tăng 3,77 điểm (+0,67%) lên 566,25 điểm. Tổng khối lượng giao dịch đạt 153,4 triệu cổ phiếu, tương đương giá trị 2.990,35 tỷ đồng. Trong đó, giao dịch thỏa thuận đạt gần 7 triệu đơn vị, trị giá 139,11 tỷ đồng.

Với 26 mã tăng, 3 mã đứng giá và 1 mã giảm giá, chỉ số VN30 tăng 6,05 điểm (+1,05%) lên 582,73 điểm.

Trên HNX, chỉ số HNX-Index tăng 0,54 điểm (+0,69%) lên 77,75 điểm. Tổng khối lượng giao dịch đạt 56 triệu đơn vị, tương đương giá trị 653,5 tỷ đồng. Giao dịch thỏa thuận đạt gần 125 tỷ đồng với lượng giao dịch lớn của LAS (40 tỷ); DBC (26 tỷ); SHB (31 tỷ).

Nhóm HNX30 tăng 1,24 điểm (+0,86%) lên 144,49 điểm với 20 mã tăng, 6 mã giảm và 4 mã đứng giá.

Nhóm chứng khoán, ngân hàng vẫn giữ được mức tăng như phiên sáng, trong khi đó, ở nhóm vốn hóa lớn, việc VIC, DPM, VSH lùi về tham chiếu cũng là yếu tố kéo lùi chỉ số.

Về thanh khoản, tính chung cả hai sàn, tổng giá trị giao dịch đạt hơn 3.600 đồng, trong đó thanh khoản trên HOSE tăng gấp đôi so với hôm qua. Việc thanh khoản dồi dào trở lại sẽ là động lực và điều kiện cần để thị trường có thể bước vào chu kỳ tăng mới, đón sóng kết quả kinh doanh quý III sắp tới.

T. Huyền - Tin Nhanh Chứng Khoán

>> Khối ngoại bất ngờ bán ròng hơn trăm tỷ trong phiên 18/9 

>> Phiên giao dịch sáng 18/9: Dòng tiền nhập cuộc

Những thiên tài toán học đang vận hành Phố Wall

Nếu bạn nghĩ rằng con người mới đang là nhân tố điều khiển Phố Wall, suy nghĩ của bạn đang đi sau thời đại ít nhất là... 10 năm. 

Phố Wall (Wall Street) giờ đã thuộc về các siêu máy tính, lợi nhuận giờ được tính trên sự khác biệt một phần nghìn giây... Tất cả là nhờ có các nhà phân tích định lượng. 

Còn nhớ năm ngoái, một tin nhắn Twitter đã được tài khoản của hãng tin Mỹ Associated Press (AP) đăng tải. Nội dung của mẩu tin này là "Tin khẩn cấp: 2 vụ nổ xảy ra tại Nhà Trắng, Barrack Obama bị thương". Hẳn nhiên, đây không phải là thông tin chính xác: tài khoản Associated Press nói trên đã bị một nhóm hacker tự xưng là "Quân đội điện tử Syria" tấn công chiếm quyền sử dụng.

Chỉ trong vòng vài mili-giây, tin nhắn Twitter này đã bị các máy tính của Phố Wall nhận diện là sai lệch.

Nhưng, nhiều máy tính khác của Phố Wall thì không thông minh tới như vậy. Được lập trình để nhận diện các từ ngữ có thể gây ảnh hưởng tới giá cổ phiếu toàn cầu, các máy tính này ngay lập tức thực hiện vô số giao dịch khi phát hiện ra các từ như "Obama", "vụ nổ" và "Nhà Trắng". Trong vòng vài giây, chỉ số Dow Jones sụt giảm 140 điểm. Hơn 200 tỷ USD tiền vốn tan vào mây khói.

Vài phút sau, sau khi tin nhắn Twitter của Associated Press đã được xác định rõ ràng là một thông tin sai lệch, các sàn chứng khoán lại nhanh chóng hồi phục và trở lại với mức đạt được trước khi tin Twitter nói trên được đưa ra.

Với nhiều người, sự thật rằng chỉ một tin đồn giả mạo trên Twitter cũng có thể khiến 200 tỷ USD "bốc hơi" là quá khó tin.

Nếu câu trả lời của bạn là "con người", bạn đang lạc hậu đến mức không thể tin được. Trong vòng một thập kỷ qua, máy tính đã tiến hành "lật đổ" con người để thống trị sàn chứng khoán. Những nhân vật dạng như Gordon Gekko (nhân vật trong bộ phim lừng danh Wall Street của đạo diễn Oliver Stone) – những nhà môi giới có bộ tóc bạc, mặc những bộ complet giá hàng nghìn đô la giờ đã bị thay thế bởi các siêu máy tính có thể phân tích dữ liệu, mua và bán hàng nghìn cổ phiếu trong nháy mắt.

Thời của những bản sao Gordon Gekko (phim Wall Street) đã kết thúc.

Ngày hôm nay, khi đến thăm một sàn giao dịch nào đó, bạn sẽ không còn thấy cảnh tượng những người đàn ông mặt mũi căng thẳng gào thét vào điện thoại như một cảnh phim nào đó trong The Wolf of Wall Street nữa. Thay vào đó, bạn sẽ thấy những người điềm tĩnh ngồi trước màn hình máy tính để theo dõi các giao dịch mà máy tính vừa thực hiện thay cho họ.

Có tới 70% lệnh mua hoặc bán trên Phố Wall được thực hiện từ phần mềm máy tính. Những người điềm tĩnh mà chúng ta vừa nhắc tới ở trên đều là các thiên tài toán học, tác giả của các phần mềm này. Thế chỗ cho Gordon Gekko và Jordan Belfort, các lập trình viên này đã trở thành "những người thông minh nhất trong sàn giao dịch".

Với Phố Wall, đây là thời đại của các thuật toán cao siêu.

Cuộc xâm lấn của toán học vào thị trường chứng khoán

Các nhà toán học bắt đầu xâm chiếm thế giới tài chính vào thập niên 1960. Vào năm 1967, Edward Thorp, giáo sư bộ môn toán tại Đại học California đã cho xuất bản một cuốn sách có tên Beat the Market (Đánh bại cả thị trường). Cuốn sách này hé lộ về cách bán cổ phiếu với giá cao và mua lại với giá thấp hơn – một biện pháp kiếm tiền vốn được Thorp phát minh khi chơi blackjack (roi gân bò) tại các sòng bài. Cuốn sách này thành công tới mức các sòng bạc buộc phải thay đổi luật chơi blackjack, còn thị trường chứng khoán thì vĩnh viễn thay đổi.

Edward O. Thorp

Năm 1974, Thorp sáng lập một quỹ đầu tư có tên Princeton/Newport Partners. Tài sản ông kiếm được khủng khiếp tới mức vào năm 1988, ông tuyên bố tỉ lệ lãi hàng năm vượt mức 20%.

Cũng chính vào thời điểm này, thị trường việc làm cho các nhà khoa học bắt đầu sụt giảm trầm trọng. Sau khi NASA thực hiện thành công nhiệm vụ đưa con người lên Mặt trăng vào năm 1969, chính phủ Mỹ bắt đầu cắt giảm các khoản vốn dành cho nghiên cứu khoa học và tập trung vào cuộc chiến tại Việt Nam.
"Một thế hệ các nhà vật lý học bỗng dưng phải cầm tấm bằng PhD bước chân vào một thị trường việc làm đã kiệt quệ", James Owen Weatherall, tác giả cuốn The Physics of Finance (tạm dịch: Vật lý học Tiền tệ) cho biết. Những người này buộc phải tìm cách tự nuôi sống bản thân, và khi nhìn thấy lượng tiền khổng lồ tiếp tục đổ về Phố Wall, họ quyết định bước chân vào thị trường tài chính.

Sau đó, sự kiện Liên Xô sụp đổ mang một loạt các nhà khoa học thuộc khối Hiệp ước Warsaw (Vác-xa-va) tới nước Anh. Cùng với các nhà vật lý học thất thế tại Mỹ, các nhà khoa học Đông Âu này đã mang tới một phương pháp phân tích dữ liệu mới, và cùng với đó là niềm tin rằng với sức mạnh tính toán đạt một mức nhất định, con người có thể dự đoán chính xác về thị trường tài chính. Đây được coi là điểm khởi đầu cho một bộ môn khoa học mới: phân tích định lượng.

Và, nhà phân tích định lượng tài chính nổi tiếng nhất cũng là một thiên tài toán học: Jim Simons.

Jim Simons, nhà khoa học, thương gia vĩ đại.

Với các nhà vật lý học, Simons là một huyền thoại sống. Học thuyết Chern-Simon do ông là đồng tác giả được coi là một trong những yếu tố quan trọng nhất của lý thuyết dây (lý thuyết đồng nhất hạt và các lực cơ bản). Với bộ râu bạc, nỗi sợ vô lý dành cho... tất chân và vẻ ngoài rất "tri thức", ít ai sẽ nghĩ rằng Simons sẽ bước chân vào thế giới Wall Street xô bồ, hỗn loạn.

Nhưng đến năm 1982, ông sáng lập ra Renaissance Technologies, một công ty có mức độ thành công vô cùng đáng nể phục: quỹ Medallion của Renaissance đạt mức hồi vốn lên tới... 2.478,6% trong 10 năm đầu tiên. Ngay cả công ty quản lý quỹ Soros Fund Management của huyền thoại George Soros – người đã kiếm được 1 tỷ USD trong cuộc khủng hoảng tài chính tại Anh vào năm 1992, cũng không thể đạt mức này.

Ngay cả khi đã bình ổn, quỹ Medallion vẫn đạt tới tỷ lệ thu lời 40%/năm. Thuật toán quản lý bí mật và vô cùng phức tạp đằng sau Medallion đã giúp Jim Simons trở thành một trong những tỷ phú hàng đầu thế giới với khối tài sản hơn 10 tỷ USD.

1/3 trong số 200 nhân viên đang làm việc cho Simons trong một căn phòng buồn tẻ đặt tại Long Island, New York có bằng tiến sĩ, không phải là trong lĩnh vực tài chính, mà là trong toán học, vật lý học và thống kê. Renaissance Technologies được coi là "bộ phận vật lý và toán học tuyệt vời nhất trên thế giới" và thậm chí, theo Weatherall, còn "tránh tuyển dụng bất kỳ một người nào mang dáng dấp của Phố Wall".

Cuốn sách của Weatherall cho biết: "Các tiến sĩ tài chính không nên xin vào làm tại đây; các nhà môi giới đã từng làm việc tại một ngân hàng đầu tư truyền thống hoặc các quỹ đầu tư khác cũng vậy. Bí quyết thành công của Simons là tránh xa các chuyên gia về tài chính".

Không có gì đáng ngạc nhiên, các nhà môi giới truyền thống của Phố Wall rất ghét các nhà phân tích định lượng. Những người này đã đẩy các bản sao của Gordon Gekko ra khỏi vị trí số 1 tại sàn giao dịch, và quan trọng hơn, văn hóa giữa 2 thế hệ "ngôi sao" này là hoàn toàn khác nhau: các nhà phân tích định lượng không ăn mặc hào nhoáng và thậm chí còn có phần hơi kỳ cục.

Một nhân viên bán phần mềm ẩn danh chia sẻ lại về cách giao tiếp của các nhà phân tích định lượng làm việc cho các quỹ đầu tư:

"Họ không nói chuyện phiếm. Khi một người đón tôi tại lễ tân và lên thang máy, tôi học được nguyên tắc rằng bạn không nên nói chuyện với họ về, ví dụ, thời tiết. Họ có vẻ không hiểu cách giao tiếp của bạn. Họ nghĩ rằng bạn đang muốn nói một điều gì đó cao siêu về khí tượng học. Ngay cả những câu đùa vô hại cũng vậy... Họ nhìn lại bạn với ánh mắt trống trải".

Công việc của các nhà phân tích định lượng tài chính là gì?

Patrick Boyle và Jesse McDougall điều hành quỹ đầu tư của mình từ một căn nhà nhỏ đặt tại thị trấn Islington, London, Anh. Văn phòng của họ đặt cạnh một quán cafe yên bình, nơi mà những người chủ quán hiền lành có lẽ sẽ cảm thấy khiếp sợ về "chu trình tư bản" đang diễn ra bên trong nhà hàng xóm của mình.
Trong văn phòng của mình, Boyle và McDougall đặt tới 3 màn hình máy tính. Họ bắt đầu làm việc từ 7 giờ sáng và kết thúc lúc 7 giờ tối. "Chúng tôi có màn hình máy tính trong bếp và trong phòng khách. Nhờ đó mà chúng tôi có thể theo dõi thị trường khi đang ngồi ăn tối, và chúng tôi cũng có thể đăng nhập từ xa khi đi chơi buổi tối".

Trên biểu đồ theo dõi hoạt động của quỹ đầu tư do Boyle và McDougall sáng lập, đường hiển thị không hề xuống dốc khi thị trường tụt dốc. Tốc độ tăng của đường hiển thị này thậm chí còn nhanh hơn cả chỉ số FTSE của Anh.

"Chúng tôi làm được điều này thông qua toán học. Chúng tôi mua dữ liệu thị trường chứng khoán và phân tích chúng. Điều này giống như là dự đoán thời tiết vậy – chúng tôi có thể đưa ra các phát biểu dạng như ‘khả năng 65% là thị trường sẽ tăng từ lúc mở đến lúc đóng', nhờ đó mà chúng tôi sẽ có tỷ lệ sinh lời từ đầu tư ngắn hạn ở mức trên 50%, và nếu bạn có thể quản lý đầu tư ngắn hạn tốt, bạn sẽ kiếm được lời".

"Anh đã viết chương trình phần mềm này như thế nào", phóng viên cất tiếng hỏi Boyle.
"Một cách chậm rãi".

Boyle có thể lập trình một cách chậm rãi, nhưng tốc độ thực hiện giao dịch sẽ không thua kém gì những tia chớp. Quỹ đầu tư của Boyle và McDougall không tham gia vào giao dịch tần suất cao HFT (giao dịch thực hiện qua hệ thống phân tích và đặt lệnh tốc độ chớp nhoáng), nhưng tiềm năng của loại giao dịch này là rất khủng khiếp: "Trong một mili-giây giá cổ phiếu có thể chỉ tăng đúng 1 cent. Trong một mili-giây này, với HFT bạn có thể mua bán hàng trăm cổ phiếu hàng nghìn lần và kiếm lời".

Chứng khoán giờ là cuộc chơi của tốc độ

Từng đảm trách vị trí phân tích định lượng cho một ngân hàng lớn tại Anh, Simon Jones, 36 tuổi kể lại về công việc phụ trách các giao dịch HFT:

"Những người tôi từng cùng làm việc đều là những người tuyệt vời nhất. Họ đến từ khắp mọi nơi trên thế giới: Ấn Độ, Nga và Trung Quốc".

Công việc vô cùng căng thẳng và mang tính cạnh tranh cao:

"Giả sử tôi đã phát hiện ra rằng chỉ số Dow Jones cứ tăng thì FTSE cũng tăng. Người đầu tiên phát hiện ra điều này và thực hiện giao dịch sẽ kiếm được lời, nhưng để làm được bạn sẽ phải chuyển được dữ liệu từ New York về London, sau đó phát lệnh mua/bán xuyên qua Đại Tây Dương và cho phép tôi mua FTSE trước bất kỳ ai khác".

Trong thế giới chứng khoán, tốc độ đã trở thành yếu tố quan trọng nhất. Các công ty môi giới bắt đầu "chạy đua vũ trang" về sức mạnh xử lý để trở thành người dẫn đầu. Thậm chí, các công ty còn tìm cách đặt máy chủ của mình gần các sàn giao dịch hơn nhằm giảm thiểu thời gian trễ cho kết nối.

Năm 2010, một công ty có tên Spread Networks đã tự xây dựng một hệ thống cáp xuyên qua dãy núi Allegheny để nối liền New York và Chicago. Đường cáp này giúp giảm thời gian chuyển tải thông tin giữa các sàn giao dịch không tới... 1 mili giây.

Để có thể sử dụng một đường cáp tương tự, ngân hàng mà Jones từng tham gia làm việc đã phải trả 50 triệu USD. "Khoản phí này cho phép chúng tôi được hưởng lợi thế... 1 phần 6.000 giây", Jones khẳng định.

Chạy càng nhanh thì càng dễ ngã

Chính sự tập trung quá mức vào các khoản lợi nhuận trong thời gian vô cùng ngắn ngủi đã khiến cho thị trường chứng khoán trở nên vô cùng mỏng manh. "Warren Buffet mua cổ phiếu tại Coca Cola, và khi cổ phiếu Coca Cola giảm giá ông nói ‘Tôi giữ cổ phiếu lại vì tôi nghĩ chúng sẽ tăng giá trở lại", Jones cho biết. "Nhưng với những người giao dịch HFT, tất cả những gì họ quan tâm sẽ đến ngay trong mili-giây tiếp theo. Khi mọi người cùng hoảng sợ về mili-giây tiếp theo, thị trường chứng khoán sẽ sụp đổ".

Ví dụ điển hình về một cuộc sụp đổ như vậy là vào ngày 6/5/2010. Trong ngày hôm đó, cổ phiếu được giao dịch ồ ạt tới mức sàn giao dịch trực tuyến của sàn New York bất ngờ ngừng hoạt động trong vòng 30 phút, từ 2:30 đến 3:00 chiều. Chỉ số Dow Jones hồi phục và thu lại được 1.000 tỷ USD chỉ trong vòng 30 phút. "Vụ Sụp đổ Chớp nhoáng" (Flash Crash) này đã khiến cổ phiếu của công ty tư vấn quản trị Accenture giảm còn gần... 0 đô la, còn cổ phiếu Apple thì tăng lên tận... 100.000 USD.

Dave Lauer, một nhà phân tích định lượng phụ trách HFT kể lại:

"Không một ai biết phải làm gì vào lúc đó, không ai biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Mọi thứ đáng sợ đến khủng khiếp".

Với Lauer, vụ Flash Crash là một hồi chuông cảnh tỉnh. "Tôi nhận ra rằng cuộc đua để trở thành người nhanh nhất đã khiến mọi thứ trở nên mong manh". Năm sau đó, khi vợ Lauer thông báo đã mang thai, anh đã đưa ra một quyết định quan trọng: từ bỏ công việc phụ trách HFT. Đến năm 2013, Lauer tuyên bố trong một buổi điều trần với Ủy ban Ngân hàng Thượng viện Hoa Kỳ rằng chính HFT đã khiến thị trường chứng khoán gặp khủng hoảng.

"Tôi nhớ rằng mình đã phải nghĩ, ‘Sẽ phải làm thế nào để giải thích với đứa con tương lai về công việc mình đang làm?'", Lauer kể lại.

Hẳn nhiên, chiến lược mua và bán trong vài phần nghìn của giây không thực sự xấu xa đến mức bạn phải băn khoăn giải thích với con cái của mình. Song, những hệ lụy mà HFT mang đến có thể là rất tồi tệ. Vụ Flash Crash xảy ra một phần là do chiến lược "spoofing" (tạm dịch: lệnh mua/bán giả mạo) rất phổ biến trong HFT. Vào ngày Flash Crash xảy ra, có tổng cộng 19,4 tỷ cổ phiếu đã được đem ra giao dịch. Số lượng giao dịch này thậm chí còn nhiều hơn cả toàn bộ thập niên 60 cộng lại, nhưng lượng cổ phiếu bị mua bán "giả" cũng lên tới hàng trăm triệu. Lệnh mua bán chỉ được đưa ra trong một vài phần nghìn giây để các nhà môi giới có thể phát hiện được ý đồ thực của các đối thủ cạnh tranh.

Quá trình lên ngôi của phân tích định lượng có phải là xấu xa?

Rõ ràng, một hệ thống giao dịch sẵn sàng đẩy tất cả mọi người vào tình cảnh bấp bênh chỉ để làm giàu cho một vài quỹ đầu tư riêng lẻ không thể được coi là không có vấn đề. Liệu HFT có thể được coi là một sự đầu tư đáng giá về thời gian và công nghệ? Charlie Munger, một đối tác của Warren Buffet, đã từng lên tiếng chỉ trích HFT là một hình thức giao dịch "xấu xa về bản chất".

Ông khẳng định: "Tôi nghĩ rằng chúng ta đang rất ngu ngốc khi cho phép hệ thống tài chính tiến hóa tới mức có đến một nửa các giao dịch đến từ một nhóm người ngắn-hạn cố gắng thu thập thông tin sớm hơn những người khác chỉ một phần triệu của một nano-giây. Đây thực tế là front-running (nhà môi giới làm giàu bất chính bằng cách sử dụng thông tin của khách hàng) được hợp pháp hóa".

Rõ ràng, HFT không hề mang lại lợi ích gì cho các nhà đầu tư "bình dân" – những người dành dụm tiền tiết kiệm hoặc các quỹ chính sách xã hội.

Các nhà phân tích định lượng tài chính được phỏng vấn trong bài viết này đều cho rằng sự góp mặt của họ tại các công ty môi giới không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với rủi ro, nhưng ngược lại cũng bày tỏ một ý kiến nghi ngại:

"Một vài trong số chúng tôi, những người đến từ các ngành khoa học, toán học thuần túy, và bởi vậy đã quen với việc giải một bài toán giúp cho mọi thứ hoạt động tốt. Họ nghĩ rằng họ có thể tìm thấy một công thức xác định chính xác cách hoạt động của thị trường. Điều này là hoàn toàn không thể". Patrick Boyle cho rằng mối nguy hại ở đây là chỉ nhìn các con số mà quên mất yếu tố con người.

Còn Simon Jones thì nhìn công việc của mình từ góc nhìn nhân văn:

"Một nhà phân tích định lượng có thể kiếm được số tiền một triệu đô, nhưng đôi khi tôi tự hỏi liệu mình đã góp phần tích cực cho xã hội hay chưa. Tôi đã làm việc với những người tuyệt vời nhất. Ngân hàng của tôi đã tuyển những kỹ sư tuyệt vời nhất, các nhà hóa học và khoa học thông minh nhất – và chúng tôi cùng nhau tìm cách làm giàu. Nhưng, chính vì nghề phân tích định lượng của chúng tôi mà ngành hóa học, vật lý và y tế lại trở nên tồi tệ hơn: nếu như có một hệ thống lương thưởng giống như những gì chúng tôi làm ra tại New York, chắc chắn chúng tôi đã tìm thấy lời giải cho căn bệnh ung thư từ lâu".

Đó là một sự thật đáng buồn và có phần đáng sợ. Nhưng, công việc phân tích định lượng tài chính có phải là một công việc thực sự xấu xa hay không?

"Con người chỉ mới tìm ra một cách tham lam khác mà thôi", Jones trả lời.

Theo VnReview/Telegraph

>> 10 nhà đầu tư tài chính xuất sắc mọi thời đại

Đầu tư thế nào sau biến động bất ngờ của tỷ giá?

Việc tăng tỷ giá không gây ra ảnh hưởng lớn đến bức tranh lợi nhuận của toàn thị trường, mà chỉ gây ảnh hưởng đến một số doanh nghiệp đơn lẻ.

Trong bối cảnh Trung Quốc điều chỉnh giảm giá mạnh đồng Nhân dân tệ và khả năng Mỹ sẽ tăng lãi suất đồng USD trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước đã tăng 1% tỷ giá bình quân liên ngân hàng giữa đồng Việt Nam và USD, đồng thời nới biên độ dao động tỷ giá lên +/-3%. Bài viết của ông Nguyễn Đức Hùng Linh, Giám đốc Phân tích, CTCK Sài Gòn (SSI) dưới đây đánh giá tác động của việc tăng tỷ giá tới nền kinh tế cũng như tới các doanh nghiệp niêm yết.

Tăng tỷ giá, những tác động đến nền kinh tế…

Trong khi đồng Nhân dân tệ (NDT) đã ổn định sau 3 lần phá giá, đồng VND vẫn tiếp tục chịu sức ép và kết quả là Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã điều chỉnh tỷ giá chính thức thêm 1% và nới biên độ thêm 1%. 

Như vậy, sau 2 lần điều chỉnh, đồng VND được phép giảm tới 3% so với đồng USD và 5% nếu tính từ đầu năm. Mối lo nhập siêu và giảm năng lực cạnh tranh với hàng Trung Quốc đã được gỡ bỏ. 

  Ông Nguyễn Đức Hùng Linh, Giám đốc Phân tích, CTCK Sài Gòn (SSI) 

Xét ở khía cạnh phản ứng chính sách với việc Trung Quốc phá giá đồng NDT thì điều chỉnh 3% không phải là điều bất ngờ, điều bất ngờ là quyết định nâng tỷ giá chính thức, thay vì có thể nới rộng biên độ lên 4%, thậm chí 5% và để thị trường tự điều chỉnh. Ở góc độ là người quan sát, chúng tôi đưa ra một số quan điểm như sau:

Thứ nhất, việc điều chỉnh thêm 1% tỷ giá sẽ có ảnh hưởng tiêu cực đến các khoản vay ngoại tệ của Chính phủ và doanh nghiệp. Trong năm 2014, NHNN chỉ điều chỉnh tỷ giá 1 lần vào tháng 6. Sau đó, dù đồng VND lên giá, gây khó khăn cho xuất khẩu, nhưng tỷ giá VND vẫn được giữ nguyên. Tuy nhiên, khi vừa bước sang năm 2015, tỷ giá VND đã ngay lập tức được điều chỉnh tăng 1%. 

Điều này khiến chúng tôi cho rằng, nỗ lực neo giữ tỷ giá trong năm 2014 là nhằm hạn chế tác động tiêu cực đến các khoản vay ngoại tệ, đặc biệt là vay nợ nước ngoài của Chính phủ. Nợ nước ngoài quốc gia (bao gồm nợ của Chính phủ và nợ nước ngoài được Chính phủ bảo lãnh) cuối năm 2014 là 39,9% GDP, tương đương 75 tỷ USD. 

Với 1% mất giá, khoản nợ này sẽ tăng thêm khoảng 17.000 tỷ đồng và làm tăng thâm hụt ngân sách. Vào cuối quý II/2015, tỷ lệ thâm hụt ngân sách đã tăng lên 5,6% GDP, một trong những nguyên nhân là sự gia tăng rất nhanh của gánh nặng nợ lãi. Với logic đó, chúng tôi thấy rằng, việc cho phép tỷ giá giảm 5% đồng nghĩa tăng thâm hụt và gánh nặng lãi phải được cân đối với một lợi ích hay vấn đề nào đó thực sự cấp bách.

Thứ hai, ổn định tâm lý, tránh đầu cơ USD và bảo vệ dự trữ ngoại hối, theo chúng tôi là một trong những vấn đề cấp bách. Việc điều chỉnh mạnh đồng VND không chỉ làm thay đổi nhanh cán cân cung cầu ngoại tệ, mà còn khiến tâm lý chờ đợi, găm giữ ngoại tệ giảm hẳn. Trong quá khứ, NHNN đã khá thành công khi chủ động điều chỉnh tỷ giá, phá tan tâm lý găm giữ và cách làm lần này cũng có thể mang lại kết quả tương tự. 

Theo thông tin chúng tôi có được, dự trữ ngoại hối đã được sử dụng để bình ổn thị trường và tốc độ sử dụng dự trữ ngoại hối trong 2 tuần qua là rất nhanh so với những tháng đầu năm. Với tốc độ này, cùng với tâm lý găm giữ ngoại tệ, dự trữ ngoại hối có thể sẽ còn hao hụt nhiều hơn nữa nếu không điều chỉnh tỷ giá. 

Cán cân tổng thể của Việt Nam năm 2015 được dự báo tiếp tục dương, hỗ trợ cho việc ổn định tỷ giá. Vì vậy, bước đi này của NHNN sẽ là một bước đi linh hoạt, có nghĩa là có thể tăng trong ngắn hạn và giảm trong dài hạn khi nguồn cung ngoại tệ ổn định. Một thông tin tích cực là trạng thái ngoại tệ của hệ thống ngân hàng hiện ở trạng thái dương (cuối ngày 19/8) và tỷ giá trong ngày hôm qua (20/8) đã ổn định trở lại.

Thứ ba, hạn chế nhập siêu và hỗ trợ xuất khẩu là lợi ích rõ nhất khi điều chỉnh mạnh tỷ giá. Đồ thị 1 và 2 cho thấy, đồng VND dù theo sau nhưng đã khá sát với đồng NDT của Trung Quốc. 

Đồng NDT sau khi mất giá hơn 3% đã ổn định, khoảng cách 2% giữa đồng VND và NDT đã được lấp đầy bằng việc điều chỉnh tỷ giá và biên độ.

Đồ thị 1: So sánh biến động tỷ giá NDT và VND với USD trong 3 tuần  (Nguồn: Bloomberg)

Tuy nhiên, việc điều chỉnh VND không thực sự cấp thiết để tái cân bằng cán cân thương mại Việt - Trung, mặc dù hàng hóa giá rẻ của Trung Quốc sẽ gây khó khăn cho một số doanh nghiệp trong nước. Việt Nam nhập siêu rất lớn từ Trung Quốc và đang nhập nhiều mặt hàng trong nước trong sản xuất được như máy móc thiết bị và nguyên phụ liệu công nghiệp. 

Hàng hóa rẻ hơn từ Trung Quốc có nghĩa giá thành đầu vào giảm, làm tăng tính cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu và giảm lạm phát, một mục tiêu quan trọng của ổn định vĩ mô. 

Việc điều chỉnh tỷ giá VND sẽ có ý nghĩa hơn với xuất khẩu sang các thị trường khác, ví dụ Mỹ và EU, nơi hàng hóa Việt Nam phải cạnh tranh trực tiếp với hàng hóa Trung Quốc. Mỹ và EU là 2 thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm tới gần 40% tỷ trọng xuất khẩu, đồng thời là 2 thị trường xuất siêu của Việt Nam.

Đồ thị 2: Tỷ trọng xuất nhập khẩu và thương mại của Việt Nam với các nước (Nguồn: Bloomberg)

 

Thứ tư, cơ chế tỷ giá linh hoạt theo cung cầu thị trường là một điểm cộng cho Việt Nam khi hội nhập sâu hơn vào thương mại toàn cầu. 

Từ đầu năm đến nay, Việt Nam đã ký kết và tham gia đàm phán một loạt hiệp định thương mại với các đối tác lớn, đặc biệt là Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Ngoài vấn đề thương mại, các hiệp định với các đối tác phát triển luôn có lồng ghép vấn đề đầu tư, cải cách kinh tế, phát triển kinh tế tư nhân… 

Một cơ chế tỷ giá linh hoạt theo thị trường, giảm bớt kiểm soát dòng vốn sẽ luôn được trông đợi từ các đối tác khi muốn đầu tư vào Việt Nam. Cũng như Trung Quốc đang trong quá trình tự do hóa đồng NDT, Việt Nam hiện đứng trước nhu cầu phải cho đồng VND linh hoạt hơn nhằm đáp ứng tiêu chuẩn của các nước lớn. 

Trước đây, đồng VND luôn được kiểm soát chặt chẽ, biên độ giao dịch của VND thường xuyên ở mức bằng và dưới 1% (trừ thời gian xảy ra khủng hoảng kinh tế năm 2008). Nhân việc Trung Quốc phá giá NDT, Việt Nam thực hiện linh hoạt hóa đồng VND bằng cách nới rộng biên độ giao dịch lên 3% là một bước đi cần thiết ở thời điểm này.

Đồ thị 3: Biên độ giao dịch VND so với USD giai đoạn 1999 - 2015  (Nguồn: SBV)

 

Với những quan điểm trên, chúng tôi cho rằng, Chính phủ và NHNN có lý do để điều chỉnh tỷ giá và tăng biên độ. Áp lực tỷ giá trong thời gian tới sẽ đến một phần từ dòng vốn đầu tư gián tiếp khi Quỹ Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) nâng lãi suất đồng USD. Tuy nhiên, chúng ta đã ban hành Nghị định 60/2015/NĐ-CP trong đó có quy định về nới room và sắp tới là tham gia Hiệp định TPP sẽ cân bằng trở lại. Thời điểm sẽ đóng vai trò quan trọng bởi các yếu tố này đều liên quan đến chính sách và quyết định của các cơ quan Chính phủ.

… và các doanh nghiệp niêm yết

Với các doanh nghiệp niêm yết, tác động của việc điều chỉnh tỷ giá sẽ ở 2 hướng: thuận lợi và bất lợi. Các doanh nghiệp xuất khẩu, có nguồn thu ngoại tệ như may mặc, thủy sản sẽ là những doanh nghiệp được hưởng lợi. 

Ở chiều ngược lại, các doanh nghiệp đang vay nợ bằng ngoại tệ như nhóm vận tải biển, năng lượng sẽ chịu tác động tiêu cực. Các doanh nghiệp nhập khẩu nguyên liệu cũng gặp bất lợi, tuy nhiên tác động cuối cùng đến lợi nhuận còn phụ thuộc vào khả năng chuyển giá đến người tiêu dùng.

5 ngành, lĩnh vực chiếm tỷ trọng lớn trên thị trường là ngân hàng, sản xuất thực phẩm, bất động sản, dầu khí và dịch vụ tài chính, chiếm 67% tổng vốn hóa TTCK.

Tác động của việc điều chỉnh tỷ giá đến ngành ngân hàng, bất động sản và dịch vụ tài chính là không đáng kể. 

Với ngành sản xuất thực phẩm, chủ yếu là VNM, tỷ giá tăng sẽ làm tăng giá nhập khẩu sữa. Tuy nhiên, VNM với vị thế dẫn đầu thị trường có thể sẽ tăng giá bán. Với ngành dầu khí, nguồn thu chính là USD nên việc USD lên giá mang lại lợi ích cho ngành này.

Như vậy, việc tăng tỷ giá không gây ra ảnh hưởng lớn đến bức tranh lợi nhuận của toàn thị trường, mà chỉ gây ảnh hưởng đến một số doanh nghiệp đơn lẻ.

Một điều cần lưu ý là số doanh nghiệp niêm yết hiện tại chưa thực sự đại diện cho nền kinh tế. Việt Nam đang dựa vào xuất khẩu, đặc biệt là xuất khẩu của nhóm doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), làm động lực tăng trưởng. Việc điều chỉnh tỷ giá sẽ hỗ trợ tốt hơn cho xuất khẩu và tăng trưởng kinh tế nói chung.

Từ nay đến cuối năm, nhiều yếu tố thuận lợi và bất lợi sẽ đan xen. Việt Nam đang trong quá trình hội nhập sâu rộng và công cuộc cải cách đang đi đúng hướng, hứa hẹn nền kinh tế sẽ phục hồi ổn định và bền vững. 

Giá cả hàng hóa giảm, tạo điều kiện cho kiềm chế lạm phát và gia tăng sức cầu. Những biến động từ bên ngoài như việc Trung Quốc phá giá đồng NDT, FED nâng lãi suất cùng với những rủi ro trong nước như thâm hụt ngân sách là các vấn đề cần thường xuyên phải cảnh giác. Chúng tôi cho rằng, trong rủi ro sẽ có cơ hội và ngược lại.

(Nguyễn Đức Hùng Linh - Tin Nhanh Chứng Khoán)

 

>> Ông Andy Ho: Bây giờ là thời điểm cực tốt để đầu tư chứng khoán, tại sao không?

>> Tăng tỷ giá vốn ngoại chảy mạnh, cơ hội mua cổ phiếu giá rẻ

Góc nhìn kỹ thuật phiên 18/12: Chưa thoát khỏi vùng tiêu cực

ĐTCK lược trích báo cáo phân tích kỹ thuật của một số CTCK cho phiên giao dịch ngày 18/12.